Lok, lok og læs Árni Páll Árnason skrifar 25. ágúst 2016 07:00 Fyrir Alþingi liggur búvörusamningur til 10 ára og nýr tollasamningur við Evrópusambandið um auknar innflutningsheimildir. Í meðförum þingsins hefur komið í ljós hversu illa þetta mál hefur verið unnið af ríkisstjórninni og ekkert samráð haft um samningsmarkmið og árangur við aðra en viðsemjendur. Þess vegna er augljóst að málið er að daga uppi og þess vegna er meiri hluti stjórnarflokkanna í atvinnuveganefnd að leita logandi ljósi að einhverri leið til að koma einhvers konar búvörusamningi í gegnum þingið. En vandinn er sá að áherslur stjórnarflokkanna eru ekki að skapa sóknarfæri fyrir innlenda framleiðslu heldur halda áfram með alla helstu ókosti hins gamla samnings og fresta því að takast á við framtíðina. Við í Samfylkingunni höfum alltaf verið fylgjandi opinberum stuðningi við landbúnaðarframleiðslu, en lykilatriði er að sá stuðningur raski ekki samkeppni meira en nauðsyn krefur og tryggi bændum og neytendum hámarksávinning. Nú blasir við að meiri hlutinn mun leggja til að samningurinn gildi í þrjú ár og að framleiðslustýring verði ekki afnumin á þeim tíma. Hvatt er til samtals við alla hagsmunaaðila til að ná sátt um rekstrarumhverfi búvöruframleiðslunnar, sem er út af fyrir sig gott og gagnlegt en óskiljanlegt að ekki hafi verið efnt til þess áður en samningsgerð hófst.Víða stefnt í öfuga átt Við þennan bútasaum sem nú stendur yfir er hætt við að eitthvað fari úrskeiðis. Engin rök hafa verið færð fyrir því að MS eigi áfram að vera undanþegin samkeppnislögum, en enginn vilji virðist samt hjá stjórnarflokkunum að breyta því furðulega fyrirkomulagi. Þá virðist sem frekar sé ætlunin að draga úr möguleikum á innflutningi, þvert á gerða samninga. Samhliða umfangsmiklum opinberum stuðningi hefur Ísland undirgengist víðtækt net samninga um afmarkaðan markaðsaðgang fyrir erlenda landbúnaðarframleiðslu til að veita innlendri framleiðslu aðhald jafnt í gæðum og verði. Útfærsla á útboðum tollkvóta undanfarna áratugi hefur hins vegar skipulega verið höfð með þeim hætti að hvorki hefur orðið fullnægjandi samkeppni í verði né gæðum og tollarnir frekar nýttir til að skapa viðskiptahindranir. Innlendir framleiðendur hafa getað boðið í tollkvóta og geta í reynd boðið eins hátt verð og þeim sýnist, því þeim mun hærra sem verðið er, þeim mun minni verður samkeppni við hina innlendu framleiðslu. Því hærra sem verðið er, því illmögulegra verður að kaupa gæðaframleiðslu og því leiðir útboðsfyrirkomulagið líka til þess að gæðasamkeppni verður ekki eins mikil og ella hefði verið. Hæstiréttur hefur kveðið upp dóma um ágalla núverandi kerfis. Það er því einboðið að breyta þarf kerfinu og ákvæðum búvörulaga um útboð tollkvóta ef virða á milliríkjaskuldbindingar Íslands og áhyggjuefni að þess sér engan stað í vinnu þingsins nú að þar sé skilningur á því. Þvert á móti hefur meirihlutinn tekið undir þau sjónarmið að tollkvótar og útboð á þeim eigi að vera til tekjuöflunar fyrir stuðning við innlenda framleiðslu. Slík sjónarmið eru í beinni mótsögn við alþjóðlegar skuldbindingar Íslands og alþjóðleg markmið með opnun markaða með landbúnaðarvörur og sýna hversu vegavillt ráðandi öfl eru orðin þegar kemur að því flókna neti einangrunarhyggju sem illu heilli hefur verið vafið um búvöruframleiðsluna og skaðar bæði bændur og neytendur.Eru einhverjir talsmenn athafnafrelsis í stjórnarflokkunum? Nú reynir á stjórnarflokkana og það hvort þar – sem og í röðum VG, sem hvetur þá áfram í öfuga átt – séu yfir höfuð einhverjir talsmenn athafnafrelsis til. Það er brýnt að nýtt þing geti breytt búvörusamningi, til samræmis við nýja stefnumörkun nýrrar ríkisstjórnar. Það þarf tafarlaust að leggja af útboð tollkvóta og úthluta honum fremur með hlutkesti eða öðrum þeim leiðum sem ekki spenna upp verð innfluttrar framleiðslu. Ef einhverjum hluta tollkvótanna verður áfram úthlutað með útboði er afar brýnt að innlendum framleiðendum verði meinað að bjóða í kvótana. Og svo þarf að afnema undanþágu afurðastöðva í mjólkuriðnaði frá samkeppnislögum. Eru einhverjir til í þetta í stjórnarflokkunum?Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Páll Árnason Mest lesið Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson Skoðun Skoðun Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Skoðun Verðmæti Döff kjósenda Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Nýja hægrið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega skrifar Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason skrifar Skoðun Vel gert! Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson skrifar Skoðun Forsetabaráttan: Hin fimm fræknu og leiðtogafræðin Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Hvers konar bull er þetta ! Fjölnir Sæmundsson skrifar Skoðun Líkhús Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Hafnarfjarðarbæjar – Þjóðgarð á Reykjanes Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Svar til Páls Winkel Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Síðasti naglinn í líkkistu innanlandsflugs? Eiður Ragnarsson skrifar Skoðun Forseti lýðveldisins Erlingur Hansson skrifar Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar Skoðun Við elskum föt, eða hvað? Magnús Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Virðulegur forseti Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir Alþingi liggur búvörusamningur til 10 ára og nýr tollasamningur við Evrópusambandið um auknar innflutningsheimildir. Í meðförum þingsins hefur komið í ljós hversu illa þetta mál hefur verið unnið af ríkisstjórninni og ekkert samráð haft um samningsmarkmið og árangur við aðra en viðsemjendur. Þess vegna er augljóst að málið er að daga uppi og þess vegna er meiri hluti stjórnarflokkanna í atvinnuveganefnd að leita logandi ljósi að einhverri leið til að koma einhvers konar búvörusamningi í gegnum þingið. En vandinn er sá að áherslur stjórnarflokkanna eru ekki að skapa sóknarfæri fyrir innlenda framleiðslu heldur halda áfram með alla helstu ókosti hins gamla samnings og fresta því að takast á við framtíðina. Við í Samfylkingunni höfum alltaf verið fylgjandi opinberum stuðningi við landbúnaðarframleiðslu, en lykilatriði er að sá stuðningur raski ekki samkeppni meira en nauðsyn krefur og tryggi bændum og neytendum hámarksávinning. Nú blasir við að meiri hlutinn mun leggja til að samningurinn gildi í þrjú ár og að framleiðslustýring verði ekki afnumin á þeim tíma. Hvatt er til samtals við alla hagsmunaaðila til að ná sátt um rekstrarumhverfi búvöruframleiðslunnar, sem er út af fyrir sig gott og gagnlegt en óskiljanlegt að ekki hafi verið efnt til þess áður en samningsgerð hófst.Víða stefnt í öfuga átt Við þennan bútasaum sem nú stendur yfir er hætt við að eitthvað fari úrskeiðis. Engin rök hafa verið færð fyrir því að MS eigi áfram að vera undanþegin samkeppnislögum, en enginn vilji virðist samt hjá stjórnarflokkunum að breyta því furðulega fyrirkomulagi. Þá virðist sem frekar sé ætlunin að draga úr möguleikum á innflutningi, þvert á gerða samninga. Samhliða umfangsmiklum opinberum stuðningi hefur Ísland undirgengist víðtækt net samninga um afmarkaðan markaðsaðgang fyrir erlenda landbúnaðarframleiðslu til að veita innlendri framleiðslu aðhald jafnt í gæðum og verði. Útfærsla á útboðum tollkvóta undanfarna áratugi hefur hins vegar skipulega verið höfð með þeim hætti að hvorki hefur orðið fullnægjandi samkeppni í verði né gæðum og tollarnir frekar nýttir til að skapa viðskiptahindranir. Innlendir framleiðendur hafa getað boðið í tollkvóta og geta í reynd boðið eins hátt verð og þeim sýnist, því þeim mun hærra sem verðið er, þeim mun minni verður samkeppni við hina innlendu framleiðslu. Því hærra sem verðið er, því illmögulegra verður að kaupa gæðaframleiðslu og því leiðir útboðsfyrirkomulagið líka til þess að gæðasamkeppni verður ekki eins mikil og ella hefði verið. Hæstiréttur hefur kveðið upp dóma um ágalla núverandi kerfis. Það er því einboðið að breyta þarf kerfinu og ákvæðum búvörulaga um útboð tollkvóta ef virða á milliríkjaskuldbindingar Íslands og áhyggjuefni að þess sér engan stað í vinnu þingsins nú að þar sé skilningur á því. Þvert á móti hefur meirihlutinn tekið undir þau sjónarmið að tollkvótar og útboð á þeim eigi að vera til tekjuöflunar fyrir stuðning við innlenda framleiðslu. Slík sjónarmið eru í beinni mótsögn við alþjóðlegar skuldbindingar Íslands og alþjóðleg markmið með opnun markaða með landbúnaðarvörur og sýna hversu vegavillt ráðandi öfl eru orðin þegar kemur að því flókna neti einangrunarhyggju sem illu heilli hefur verið vafið um búvöruframleiðsluna og skaðar bæði bændur og neytendur.Eru einhverjir talsmenn athafnafrelsis í stjórnarflokkunum? Nú reynir á stjórnarflokkana og það hvort þar – sem og í röðum VG, sem hvetur þá áfram í öfuga átt – séu yfir höfuð einhverjir talsmenn athafnafrelsis til. Það er brýnt að nýtt þing geti breytt búvörusamningi, til samræmis við nýja stefnumörkun nýrrar ríkisstjórnar. Það þarf tafarlaust að leggja af útboð tollkvóta og úthluta honum fremur með hlutkesti eða öðrum þeim leiðum sem ekki spenna upp verð innfluttrar framleiðslu. Ef einhverjum hluta tollkvótanna verður áfram úthlutað með útboði er afar brýnt að innlendum framleiðendum verði meinað að bjóða í kvótana. Og svo þarf að afnema undanþágu afurðastöðva í mjólkuriðnaði frá samkeppnislögum. Eru einhverjir til í þetta í stjórnarflokkunum?Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu.
Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar
Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun