Skömm morgundagsins Ingibjörg Kristjánsdóttir skrifar 10. ágúst 2016 13:45 Fyrir rúmu ári síðan fékk ég nokkra vini til að klífa með mér Kirkjufellið á Snæfellsnesi. Þá var ég búin að virða þetta fjall fyrir mér í ca 5 mánuði er ég fór að venja komur mínar í fangelsið að Kvíabryggju, til að heimsækja Ólaf mann minn. Kvíabryggjufangelsið lúrir rétt vestan við fjallið, undirgefið að sjá og lætur frekar lítið fyrir sér fara. Rétt eins og þeir sem þar búa, flestir niðurbrotnir menn og einstaka kona. Frá upphafi fannst mér sem fjallið talaði til mín, glaðhlakkanlega og jafnvel ögrandi: „Já reyndu bara ef þú þorir.” Ég var frekar vanmáttug þar sem ég stóð og horfði á þetta hnarreista fjall og velti fyrir mér hvað það vildi mér. Þá var vetur og fjallið sveipað hvítri slæðu, ísilagt og stórhættulegt að sjá. Ég sagði sjálfri mér að ég hefði tíma, eitthvað sem nóg er af á svona stöðum… og ákvað með sjálfri mér að takast á við þessar vangaveltur þegar sumarið gengi í garð og sólin hefði brætt hvítan kjólinn. Þó ég sé fædd á Snæfellsnesinu þá hafði ég ekki komið á þetta svæði síðan ég var ung stúlka og áhuginn beindist að mannlegri fegurð frekar en náttúrulegri. Það kom mér því á óvart hvað Kvíabryggja er magnaður staður. Það er einhver kynngikraftur í fjöllunum sem nánast umkringja staðinn á þrjá vegu og útsýnið út „gluggann“ til norðurs yfir Breiðafjörðinn er stórbrotið. Í raun fannst mér frekar súrrealískt að öll þessi dramatíska fegurð væri samankomin á þessum stað... stað sem valinn var til að hýsa einstaklinga sem einhverra hluta vegna höfðu afvegaleiðst í lífinu. Voru embættismenn svona framsýnir í þá daga að átta sig á þeim gríðarlegu jákvæðu áhrifum sem náttúrufegurð getur haft á mannshugann? Eða var um tilviljun að ræða?Kirkjufellið og égSmátt og smátt varð Kirkjufellið og þessi stórbrotna náttúra í kringum Kvíabryggju að áleitinni áskorun. Í hvert skipti sem ég heimsótti fangelsið fór ég í gegnum ógrynni tilfinninga og Kirkjufellið var í senn allt umlykjandi, heillandi og óþolandi ágengt. Það blasti við mér úr fjarlægð er ég nálgaðist svæðið, í göngum út með ströndinni fann ég fyrir því í hnakkanum, inn með voginum klessti það sér upp að vinstri vanganum. Í raun þurfti ég ekki að vera á staðnum til að Kirkjufellið tæki pláss í huga mér…ég fór að reka augun í myndir af fjallinu allt í kring um mig; í fjölmiðlum, á netinu, í bókum, á auglýsingaskiltum og á listsýningum. Ég tók til við að mynda fjallið í gríð og erg í hvert skipti sem ég var í námunda við það. Kirkjufellið varð að einhverskonar táknrænu fyrirbæri sem ég vissi að ég yrði að takast á við og toppa, …ég varð að klífa þetta fjall. Að sigrast á fjallinu var partur af því að takast á við sársaukann sem fylgir því að horfa á ástvin fara í gegnum þetta langa grimmilega ferli … nornaveiðar samtímans,… en geta ekkert að gert. Frelsun hugans, stærð og styrkurÞegar ég hafði tekið ákvörðun um að klífa Kirkjufellið um sumarið, þá slakaði ég svolítið á og samskipti okkar, fjallsins og mín, urðu rólegri og yfirvegaðri. Ég hafði þó alltaf varann á og það var ekki fyrr en einn fallegan dag í lok júlí, er ég kleif fjallið í góðra vina hópi, að við handsöluðum friðinn, fjallið og ég. Síðan höfum við Kirkjufellið verið miklir mátar og aðdáun mín á fjallinu er einlæg. Ég stóð ekki sigri hrósandi á toppnum eins og einhverjir gætu ímyndað sér. Ég var einfaldlega glöð og hamingjusöm þar sem ég steig varlega til jarðar á toppi Kirkjufells og horfði yfir þessa undurfallegu sveit, Breiðafjörðinn og fjöllin í fjarska. Ég var þakklát skaparanum fyrir náttúrufegurðina sem umlykur þennan stað og fyllir mann vissu um að lífið geti verið eins fallegt og friðsælt og maður vill að það sé. Mér fannst ég frjáls undan þessu oki sem hafði legið á mér í langan tíma eins og mara…fíllinn sem ég hafði burðast með á bakinu læddist skömmustulegur í burtu þarna uppi á toppnum….sigraður! En það var einnig annað sem skipti mig máli, …ég var staðráðin í að skilja ekki við þennan stað, sem er í raun alsaklaus af mistökum mannanna, með neikvæðar tilfinningar í farteskinu. Ég vil vera sátt við staðinn, finna góðar tilfinningar þegar ég á leið um í framtíðinni. Þessi ganga snerist því ekki aðeins um frelsun hugans, heldur var hún fyrir mér einnig mæling á stærð hans og styrk. Nornaveiðar samtímansSíðastliðinn sunnudag, nákvæmlega ári frá því að við gengum á fjallið fyrst, endurtókum við frelsisgönguna, reyndar án þess að átta okkur á því fyrr en á leiðinni upp, að gangan bar uppá sama dag og árið áður. Í þetta skiptið var Ólafur maðurinn minn í för með okkur. Dagurinn var jafn fallegur og árið áður og gangan vakti með okkur hughrif sem erfitt er að lýsa. Þar sem við stóðum á toppi Kirkjufellsins varð mér litið niður á álútar byggingarnar að Kvíabryggju þar sem þær kúrðu undir fjallinu og hugsaði um ófrjálsu mennina þar inni. Sumir hafa drýgt hrottalega glæpi, aðrir hafa einfaldlega orðið undir í lífinu, og …enn aðrir eru þarna af því að samfélagið þurfti útrás fyrir reiði sína. Tilhugsunin um að þarna inni sitji hugsanlega fleiri menn, saklausir eins og maðurinn minn, dæmdir af reiðu og örvæntingarfullu samfélagi er ekki góð. Sú staðreynd að dómum samfélagsins var síðan löngu seinna, á kaldrifjaðan og þaulskipulagðan hátt, fylgt eftir af stórgölluðu dómskerfi, rekið áfram af annarlegum hagsmunum dómara sem eru virkir þáttakendur og partur af þessu samfélagi, tengdir fjölskyldu- og vinaböndum þvers og kruss….er heldur verri. Svo til allt sem á að vera heilagt í nútíma þjóðfélagi, sem setur mannréttindi ofar öllu, hefur verið vanvirt eða hent fyrir róða í þessu ferli. Hugtök eins og „saklaus uns sekt er sönnuð“ hafa ekkert gildi, „vanhæfi dómara“ skiptir engu máli, „borgaraleg réttindi sakborninga“ eru fótum troðin. Okkur er sagt að hlutverk dómkerfisins sé m.a. að vernda borgarana fyrir hvers kyns valdníðslu af hálfu ríkisvaldsins. Dómurum er gefið gífurlegt vald,…valdið til að svipta manneskju frelsinu. Það segir sig sjálft að dómarar þurfa að vera hafnir yfir allan vafa, heilindi þeirra þurfa að vera ótvíræð. Svo er því miður ekki. Þar sem ég stend á toppi Kirkjufellsins leiði ég hugann að mökum þeirra sem þarna afplána nú dóma sína, börnum, foreldrum, systkinum og finn innilega til með þeim, ….ég þakka fyrir að Ólafur maður minn er kominn á næsta stig í sinni afplánun, að hann stendur við hlið mér, svo til frjáls yfir hábjartan daginn. Ég bíð þess með óþreyju að hann fái ökklabandið, sem er síðast stigið í þessu útópíska ferli. Verkefni morgundagsins hjá mér er að reyna að fyrirgefa samfélaginu dómhörkuna. Ég finn að ég er á góðri leið með það. Ég mun hins vegar eiga erfiðara með að fyrirgefa kerfinu, kaldrifjuðum dómurum og embættismönnum sem vernda sína menn út í hið óendanlega og metnaðarlausum stjórnmálamönnum sem hafa ekki þor til að stíga fram og stoppa þessa aðför að saklausu fólki. Verkefni samfélagsins verður óneitanlega að horfast í augu við hve hrapalega okkur hefur mistekist að gera upp efnahagshrunið á réttlátan og heiðarlegan máta. Nornaveiðar samtímans munu snúast uppí skömm morgundagsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir rúmu ári síðan fékk ég nokkra vini til að klífa með mér Kirkjufellið á Snæfellsnesi. Þá var ég búin að virða þetta fjall fyrir mér í ca 5 mánuði er ég fór að venja komur mínar í fangelsið að Kvíabryggju, til að heimsækja Ólaf mann minn. Kvíabryggjufangelsið lúrir rétt vestan við fjallið, undirgefið að sjá og lætur frekar lítið fyrir sér fara. Rétt eins og þeir sem þar búa, flestir niðurbrotnir menn og einstaka kona. Frá upphafi fannst mér sem fjallið talaði til mín, glaðhlakkanlega og jafnvel ögrandi: „Já reyndu bara ef þú þorir.” Ég var frekar vanmáttug þar sem ég stóð og horfði á þetta hnarreista fjall og velti fyrir mér hvað það vildi mér. Þá var vetur og fjallið sveipað hvítri slæðu, ísilagt og stórhættulegt að sjá. Ég sagði sjálfri mér að ég hefði tíma, eitthvað sem nóg er af á svona stöðum… og ákvað með sjálfri mér að takast á við þessar vangaveltur þegar sumarið gengi í garð og sólin hefði brætt hvítan kjólinn. Þó ég sé fædd á Snæfellsnesinu þá hafði ég ekki komið á þetta svæði síðan ég var ung stúlka og áhuginn beindist að mannlegri fegurð frekar en náttúrulegri. Það kom mér því á óvart hvað Kvíabryggja er magnaður staður. Það er einhver kynngikraftur í fjöllunum sem nánast umkringja staðinn á þrjá vegu og útsýnið út „gluggann“ til norðurs yfir Breiðafjörðinn er stórbrotið. Í raun fannst mér frekar súrrealískt að öll þessi dramatíska fegurð væri samankomin á þessum stað... stað sem valinn var til að hýsa einstaklinga sem einhverra hluta vegna höfðu afvegaleiðst í lífinu. Voru embættismenn svona framsýnir í þá daga að átta sig á þeim gríðarlegu jákvæðu áhrifum sem náttúrufegurð getur haft á mannshugann? Eða var um tilviljun að ræða?Kirkjufellið og égSmátt og smátt varð Kirkjufellið og þessi stórbrotna náttúra í kringum Kvíabryggju að áleitinni áskorun. Í hvert skipti sem ég heimsótti fangelsið fór ég í gegnum ógrynni tilfinninga og Kirkjufellið var í senn allt umlykjandi, heillandi og óþolandi ágengt. Það blasti við mér úr fjarlægð er ég nálgaðist svæðið, í göngum út með ströndinni fann ég fyrir því í hnakkanum, inn með voginum klessti það sér upp að vinstri vanganum. Í raun þurfti ég ekki að vera á staðnum til að Kirkjufellið tæki pláss í huga mér…ég fór að reka augun í myndir af fjallinu allt í kring um mig; í fjölmiðlum, á netinu, í bókum, á auglýsingaskiltum og á listsýningum. Ég tók til við að mynda fjallið í gríð og erg í hvert skipti sem ég var í námunda við það. Kirkjufellið varð að einhverskonar táknrænu fyrirbæri sem ég vissi að ég yrði að takast á við og toppa, …ég varð að klífa þetta fjall. Að sigrast á fjallinu var partur af því að takast á við sársaukann sem fylgir því að horfa á ástvin fara í gegnum þetta langa grimmilega ferli … nornaveiðar samtímans,… en geta ekkert að gert. Frelsun hugans, stærð og styrkurÞegar ég hafði tekið ákvörðun um að klífa Kirkjufellið um sumarið, þá slakaði ég svolítið á og samskipti okkar, fjallsins og mín, urðu rólegri og yfirvegaðri. Ég hafði þó alltaf varann á og það var ekki fyrr en einn fallegan dag í lok júlí, er ég kleif fjallið í góðra vina hópi, að við handsöluðum friðinn, fjallið og ég. Síðan höfum við Kirkjufellið verið miklir mátar og aðdáun mín á fjallinu er einlæg. Ég stóð ekki sigri hrósandi á toppnum eins og einhverjir gætu ímyndað sér. Ég var einfaldlega glöð og hamingjusöm þar sem ég steig varlega til jarðar á toppi Kirkjufells og horfði yfir þessa undurfallegu sveit, Breiðafjörðinn og fjöllin í fjarska. Ég var þakklát skaparanum fyrir náttúrufegurðina sem umlykur þennan stað og fyllir mann vissu um að lífið geti verið eins fallegt og friðsælt og maður vill að það sé. Mér fannst ég frjáls undan þessu oki sem hafði legið á mér í langan tíma eins og mara…fíllinn sem ég hafði burðast með á bakinu læddist skömmustulegur í burtu þarna uppi á toppnum….sigraður! En það var einnig annað sem skipti mig máli, …ég var staðráðin í að skilja ekki við þennan stað, sem er í raun alsaklaus af mistökum mannanna, með neikvæðar tilfinningar í farteskinu. Ég vil vera sátt við staðinn, finna góðar tilfinningar þegar ég á leið um í framtíðinni. Þessi ganga snerist því ekki aðeins um frelsun hugans, heldur var hún fyrir mér einnig mæling á stærð hans og styrk. Nornaveiðar samtímansSíðastliðinn sunnudag, nákvæmlega ári frá því að við gengum á fjallið fyrst, endurtókum við frelsisgönguna, reyndar án þess að átta okkur á því fyrr en á leiðinni upp, að gangan bar uppá sama dag og árið áður. Í þetta skiptið var Ólafur maðurinn minn í för með okkur. Dagurinn var jafn fallegur og árið áður og gangan vakti með okkur hughrif sem erfitt er að lýsa. Þar sem við stóðum á toppi Kirkjufellsins varð mér litið niður á álútar byggingarnar að Kvíabryggju þar sem þær kúrðu undir fjallinu og hugsaði um ófrjálsu mennina þar inni. Sumir hafa drýgt hrottalega glæpi, aðrir hafa einfaldlega orðið undir í lífinu, og …enn aðrir eru þarna af því að samfélagið þurfti útrás fyrir reiði sína. Tilhugsunin um að þarna inni sitji hugsanlega fleiri menn, saklausir eins og maðurinn minn, dæmdir af reiðu og örvæntingarfullu samfélagi er ekki góð. Sú staðreynd að dómum samfélagsins var síðan löngu seinna, á kaldrifjaðan og þaulskipulagðan hátt, fylgt eftir af stórgölluðu dómskerfi, rekið áfram af annarlegum hagsmunum dómara sem eru virkir þáttakendur og partur af þessu samfélagi, tengdir fjölskyldu- og vinaböndum þvers og kruss….er heldur verri. Svo til allt sem á að vera heilagt í nútíma þjóðfélagi, sem setur mannréttindi ofar öllu, hefur verið vanvirt eða hent fyrir róða í þessu ferli. Hugtök eins og „saklaus uns sekt er sönnuð“ hafa ekkert gildi, „vanhæfi dómara“ skiptir engu máli, „borgaraleg réttindi sakborninga“ eru fótum troðin. Okkur er sagt að hlutverk dómkerfisins sé m.a. að vernda borgarana fyrir hvers kyns valdníðslu af hálfu ríkisvaldsins. Dómurum er gefið gífurlegt vald,…valdið til að svipta manneskju frelsinu. Það segir sig sjálft að dómarar þurfa að vera hafnir yfir allan vafa, heilindi þeirra þurfa að vera ótvíræð. Svo er því miður ekki. Þar sem ég stend á toppi Kirkjufellsins leiði ég hugann að mökum þeirra sem þarna afplána nú dóma sína, börnum, foreldrum, systkinum og finn innilega til með þeim, ….ég þakka fyrir að Ólafur maður minn er kominn á næsta stig í sinni afplánun, að hann stendur við hlið mér, svo til frjáls yfir hábjartan daginn. Ég bíð þess með óþreyju að hann fái ökklabandið, sem er síðast stigið í þessu útópíska ferli. Verkefni morgundagsins hjá mér er að reyna að fyrirgefa samfélaginu dómhörkuna. Ég finn að ég er á góðri leið með það. Ég mun hins vegar eiga erfiðara með að fyrirgefa kerfinu, kaldrifjuðum dómurum og embættismönnum sem vernda sína menn út í hið óendanlega og metnaðarlausum stjórnmálamönnum sem hafa ekki þor til að stíga fram og stoppa þessa aðför að saklausu fólki. Verkefni samfélagsins verður óneitanlega að horfast í augu við hve hrapalega okkur hefur mistekist að gera upp efnahagshrunið á réttlátan og heiðarlegan máta. Nornaveiðar samtímans munu snúast uppí skömm morgundagsins.
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun