Hálfsannleikur, skreytni og skrökvísi Kolbeinn Óttarsson Proppé skrifar 19. ágúst 2016 11:20 Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahgasráðherra, sýnir mér þann heiður að svara grein minni sem ég ritaði til hans í gær. Það gerir hann reyndar á Facebook, sem er kannski ekki skrýtið þar sem Bjarni virðist ekki bera neitt traust til fjölmiðla og telur þá tóma skel. Fyrir mann sem þannig hugsar er Facebook kannski besti vettvangurinn. Annars er Bjarni óvenju pirraður þessa dagana. Fyrirspurnum, ábendingum og tilmælum tekur hann yfirleitt með skætingi og yfirlæti, sem er kannski stundarfróun en gerir afskaplega lítið nema að sýna öllum hvað maður er pirraður. Og pirrað fólk er ekki sérlega skemmtilegt. Tungumál, þau eru hins vegar skemmtileg. Maður minn! Íslenskan geymir til að mynda ýmis hugtök um það að segja ekki satt, t.d. hvít lygi, hálfsannleikur, skreytni, skrök, lygimál, skáldskapur og meira að segja skrökvísi. Það er skemmtilegt orð. Þannig er hægt að segja satt, það er að segja orðin sem maður lætur út úr sér eru sönn, en samt segja ekki satt - af því að maður sleppir því að segja ákveðna hluti, lætur til dæmis eins og samhengi skipti engu máli. Já, á meðan ég man, Bjarni. Ég sagði þig ranglega í gær hafa gegnt formennsku í ákveðnum nefndum. Það var ósatt hjá mér. Ekki einu sinni hálfsannleikur, eða hvít lygi, einfaldlega ekki satt. Skrökvísi, svo við notum hið skemmtilega orð. Ég biðst afsökunar á því, það var ekki illa meint, ég treysti einfaldlega um of á brigðult minni mitt og þó ég fletti þessu upp tókst mér ekki að breyta því sem ég hafði skrifað. Aftur bið ég þig afsökunar á að hafa logið upp á þig þessum nefndarformennskum. (Sérðu hvað það er í raun afskaplega auðvelt að leiðrétta orð sín og biðjast afsökunar?)En aftur að hálfsannleiknum þínum. Þú tiltókst í ræðu þinni á mánudag að afgangur á fjárlögum yfirstandandi árs yrði meiri en allur uppsafnaður halli ríkissjóðs. Þetta áréttaðir þú á Facebook í gærkvöldi og sagðir enn á ný að þarna hefðir þú nú bara víst verið að segja satt. Ég ætla hins vegar að segja aftur að þú ert ekki að segja allan sannleikann. Og maður getur sagt ósatt með því að þegja yfir ákveðnum hlutum, þó svo að orðin sem út úr manni koma séu ein og sér sönn. Samhengið, manstu?Vinstri stjórnin tók við efnahagslífinu í rúst, eftir nærri 18 ára valdatíð Sjálfstæðisflokksins. Halli ríkissjóðs á fyrsta starfsári hennar, var um 140 milljarðar króna. Samanlagður halli áranna eftir hrun var mun meiri, en viðsnúningur vinstri stjórnarinnar í efnahagsmálum varð upp á um 200 milljarða króna. Og er þetta ekki eitthvað að gleðjast yfir? Væri ekki rétt að vera bara pínulítið montinn yfir þessum árangri í efnahagsstjórn, á þessum erfiðu tímum sem árin eftir hrun voru?En, nei. Bjarni telur að það þurfi engar skýringar að fylgja með þegar talað er um rekstrarhallann á ríkissjóði. Hann kvartar yfir því að ekki megi minnast á hve vel gangi í dag „án þess að sumt fólk fari í „en hér varð“ hrun gírinn,“ eins og Bjarni segir á Facebook í gær.Mikið er ég sammála honum um þann gír, hvað hann getur verið hvimleiður. En hann er þó hátíð við hliðina á þeim gír sem Bjarni, og reyndar stjórnarmeirihlutinn allur, er í, sumsé að láta bara eins og hér hafi ekki orðið neitt hrun. Að horfa bara blákalt á tölur á blaði og vera voða hissa yfir því að vinstri stjórnin hafi nú skilað halla í ríkisrekstrinum. Það er svona dálítið eins og Parísarbúi hefði gengið um stræti borgar sinnar 20. ágúst 1944 og kvartað yfir því að hér væri nú bara allt í drasli, voðalega hefur borgarstjórn staðið sig illa í götusópun.Samhengið, aftur.Staðreyndin er hins vegar sú að vinstri stjórnin skilaði 200 milljarða viðsnúningi á rekstri ríkisins. Það er ekki endilega nákvæm tala, en nær nokkurn veginn utan um það gat sem þurfti að stoppa í eftir efnahagshrunið.Bjarni Benediktsson tók við þeirri gjöf þegar hann settist í fjármálaráðuneytið. Ríkisrekstri í jafnvægi. Og hefur farið þannig með völdin að þrátt fyrir stöðugleikaframlögin, einskiptisaðgerð, hjakkar hann á sama stað ár eftir ár. Ef stöðugleikaframlögin hefðu ekki komið til, væri ríkisfjármálum að hraka hér verulega á ný.Það er af því að Bjarni og ríkisstjórnin ákváðu að afsala ríkinu mikilvægum tekjum, sem vinstri stjórnin hafði komið á og miðuðu sérstaklega að því að auka jöfnuð, með því að leggja gjöld á þau best stæðu til að standa undir mikilvægri opinberri þjónustu fyrir alla. Afnám auðlegðarskatts, lækkun veiðigjalda og lækkun tekjuskatts á tekjuháa hefur til að mynda minnkað tekjur ríkissjóðs um í kringum 30 milljarða króna. Á hverju ári. Það slagar hátt í 100 milljarðana á líftíma ríkisstjórnarinnar.Við skulum ekki útskýra allt og afsaka með því að hér hafi orðið hrun. En við skulum heldur ekki setja augnspeldin á okkur og láta eins og hér hafi ekki orðið hrun. Það er nefnilega hálfsannleikur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kolbeinn Óttarsson Proppé Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahgasráðherra, sýnir mér þann heiður að svara grein minni sem ég ritaði til hans í gær. Það gerir hann reyndar á Facebook, sem er kannski ekki skrýtið þar sem Bjarni virðist ekki bera neitt traust til fjölmiðla og telur þá tóma skel. Fyrir mann sem þannig hugsar er Facebook kannski besti vettvangurinn. Annars er Bjarni óvenju pirraður þessa dagana. Fyrirspurnum, ábendingum og tilmælum tekur hann yfirleitt með skætingi og yfirlæti, sem er kannski stundarfróun en gerir afskaplega lítið nema að sýna öllum hvað maður er pirraður. Og pirrað fólk er ekki sérlega skemmtilegt. Tungumál, þau eru hins vegar skemmtileg. Maður minn! Íslenskan geymir til að mynda ýmis hugtök um það að segja ekki satt, t.d. hvít lygi, hálfsannleikur, skreytni, skrök, lygimál, skáldskapur og meira að segja skrökvísi. Það er skemmtilegt orð. Þannig er hægt að segja satt, það er að segja orðin sem maður lætur út úr sér eru sönn, en samt segja ekki satt - af því að maður sleppir því að segja ákveðna hluti, lætur til dæmis eins og samhengi skipti engu máli. Já, á meðan ég man, Bjarni. Ég sagði þig ranglega í gær hafa gegnt formennsku í ákveðnum nefndum. Það var ósatt hjá mér. Ekki einu sinni hálfsannleikur, eða hvít lygi, einfaldlega ekki satt. Skrökvísi, svo við notum hið skemmtilega orð. Ég biðst afsökunar á því, það var ekki illa meint, ég treysti einfaldlega um of á brigðult minni mitt og þó ég fletti þessu upp tókst mér ekki að breyta því sem ég hafði skrifað. Aftur bið ég þig afsökunar á að hafa logið upp á þig þessum nefndarformennskum. (Sérðu hvað það er í raun afskaplega auðvelt að leiðrétta orð sín og biðjast afsökunar?)En aftur að hálfsannleiknum þínum. Þú tiltókst í ræðu þinni á mánudag að afgangur á fjárlögum yfirstandandi árs yrði meiri en allur uppsafnaður halli ríkissjóðs. Þetta áréttaðir þú á Facebook í gærkvöldi og sagðir enn á ný að þarna hefðir þú nú bara víst verið að segja satt. Ég ætla hins vegar að segja aftur að þú ert ekki að segja allan sannleikann. Og maður getur sagt ósatt með því að þegja yfir ákveðnum hlutum, þó svo að orðin sem út úr manni koma séu ein og sér sönn. Samhengið, manstu?Vinstri stjórnin tók við efnahagslífinu í rúst, eftir nærri 18 ára valdatíð Sjálfstæðisflokksins. Halli ríkissjóðs á fyrsta starfsári hennar, var um 140 milljarðar króna. Samanlagður halli áranna eftir hrun var mun meiri, en viðsnúningur vinstri stjórnarinnar í efnahagsmálum varð upp á um 200 milljarða króna. Og er þetta ekki eitthvað að gleðjast yfir? Væri ekki rétt að vera bara pínulítið montinn yfir þessum árangri í efnahagsstjórn, á þessum erfiðu tímum sem árin eftir hrun voru?En, nei. Bjarni telur að það þurfi engar skýringar að fylgja með þegar talað er um rekstrarhallann á ríkissjóði. Hann kvartar yfir því að ekki megi minnast á hve vel gangi í dag „án þess að sumt fólk fari í „en hér varð“ hrun gírinn,“ eins og Bjarni segir á Facebook í gær.Mikið er ég sammála honum um þann gír, hvað hann getur verið hvimleiður. En hann er þó hátíð við hliðina á þeim gír sem Bjarni, og reyndar stjórnarmeirihlutinn allur, er í, sumsé að láta bara eins og hér hafi ekki orðið neitt hrun. Að horfa bara blákalt á tölur á blaði og vera voða hissa yfir því að vinstri stjórnin hafi nú skilað halla í ríkisrekstrinum. Það er svona dálítið eins og Parísarbúi hefði gengið um stræti borgar sinnar 20. ágúst 1944 og kvartað yfir því að hér væri nú bara allt í drasli, voðalega hefur borgarstjórn staðið sig illa í götusópun.Samhengið, aftur.Staðreyndin er hins vegar sú að vinstri stjórnin skilaði 200 milljarða viðsnúningi á rekstri ríkisins. Það er ekki endilega nákvæm tala, en nær nokkurn veginn utan um það gat sem þurfti að stoppa í eftir efnahagshrunið.Bjarni Benediktsson tók við þeirri gjöf þegar hann settist í fjármálaráðuneytið. Ríkisrekstri í jafnvægi. Og hefur farið þannig með völdin að þrátt fyrir stöðugleikaframlögin, einskiptisaðgerð, hjakkar hann á sama stað ár eftir ár. Ef stöðugleikaframlögin hefðu ekki komið til, væri ríkisfjármálum að hraka hér verulega á ný.Það er af því að Bjarni og ríkisstjórnin ákváðu að afsala ríkinu mikilvægum tekjum, sem vinstri stjórnin hafði komið á og miðuðu sérstaklega að því að auka jöfnuð, með því að leggja gjöld á þau best stæðu til að standa undir mikilvægri opinberri þjónustu fyrir alla. Afnám auðlegðarskatts, lækkun veiðigjalda og lækkun tekjuskatts á tekjuháa hefur til að mynda minnkað tekjur ríkissjóðs um í kringum 30 milljarða króna. Á hverju ári. Það slagar hátt í 100 milljarðana á líftíma ríkisstjórnarinnar.Við skulum ekki útskýra allt og afsaka með því að hér hafi orðið hrun. En við skulum heldur ekki setja augnspeldin á okkur og láta eins og hér hafi ekki orðið hrun. Það er nefnilega hálfsannleikur.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun