Nýta á færi til uppstokkunar Óli Kristján Ármannsson skrifar 15. janúar 2016 07:00 Frá því í haust hafa staðið yfir fundir vegna nýrra búvörusamninga við bændur og eiga þeir að vera til tíu ára. Þær litlu spurnir sem er að hafa af þessu ferli benda til þess að ráðast eigi í töluverðar breytingar, svo sem með aflagningu kvótakerfis, svokallað greiðslumark, í mjólkurframleiðslu og sauðfjárrækt. Tíu ár eru langur tími, en um leið á það að líta að í landbúnaði, eins og öðrum atvinnugreinum, er mikilvægt að fyrir liggi fram í tímann hvaða starfsskilyrði greininni eru ætluð. Fátt er líklegra til að draga úr framkvæmdagleði en óvissa um framtíðina. Um leið er dálítið furðulegt að hafa ekki nýtt þetta tækifæri til enn frekari uppstokkunar á því kerfi sem hér hefur verið byggt upp til stuðnings innlendri landbúnaðarframleiðslu. Miklu er til kostað, en óljóst hver nýtur mest góðs af stuðningnum. „Landbúnaðarkerfið á Íslandi virðist sérlega óhagkvæmt því það leiðir til útgjalda ríkisins, slakrar afkomu bænda og hærra verðs á landbúnaðarvörum til neytenda en vera þyrfti,“ segir í umfjöllun í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar. Rifjað er upp að í tillögum verkefnisstjórnar Samráðsvettvangs um aukna hagsæld, sem stofnað var til fyrir fjórum árum undir handarjaðri forsætisráðuneytisins, hafi verið lagt til að jarðræktarstuðningur verði ný undirstaða styrkja í landbúnaði. Tillögurnar, sem kynntar voru í maí 2013, gera ráð fyrir því að stuðningi við landbúnað sé viðhaldið, enda megi teljast að án stuðnings myndi hann að verulegu leyti leggjast af. Líklega vilja fáir feta þá slóð. Umgjörð stuðningsins eigi hins vegar að hvetja bændur til að nýta eignir sínar til að skapa sem mest verðmæti, það megi ekki koma í veg fyrir nýsköpun og eðlilega þróun í landbúnaði. Draga þurfi úr neikvæðum áhrifum kerfisins á samkeppnishæfi og búa til umhverfi sem leyfir bændum að taka ákvarðanir á eðlilegum viðskiptalegum forsendum. Ætli þetta sé lagt til grundvallar í yfirstandandi viðræðum stjórnvalda og bændaforystunnar? Eða á að viðhalda meingölluðu framleiðslustyrkjakerfi, þar sem vitað er að beingreiðslur skili sér ekki nema að hluta til bænda? Maður hefði haldið að tillögur verkefnastjórnar þessa þverpólitíska og þverfaglega samráðsvettvangs hefðu einhverja vigt í samningum á borð við þá sem nú er unnið að. Að málum koma jú formenn allra flokka á Alþingi, helstu hagsmunasamtök launþega og atvinnurekenda, fulltrúar háskólasamfélagsins, sveitarfélaga og stjórnendur fyrirtækja úr ýmsum atvinnugreinum. Tillögurnar virðast í það minnsta skynsamlegar og skýringa þörf ef negla á niður gallað kerfi til langrar framtíðar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun
Frá því í haust hafa staðið yfir fundir vegna nýrra búvörusamninga við bændur og eiga þeir að vera til tíu ára. Þær litlu spurnir sem er að hafa af þessu ferli benda til þess að ráðast eigi í töluverðar breytingar, svo sem með aflagningu kvótakerfis, svokallað greiðslumark, í mjólkurframleiðslu og sauðfjárrækt. Tíu ár eru langur tími, en um leið á það að líta að í landbúnaði, eins og öðrum atvinnugreinum, er mikilvægt að fyrir liggi fram í tímann hvaða starfsskilyrði greininni eru ætluð. Fátt er líklegra til að draga úr framkvæmdagleði en óvissa um framtíðina. Um leið er dálítið furðulegt að hafa ekki nýtt þetta tækifæri til enn frekari uppstokkunar á því kerfi sem hér hefur verið byggt upp til stuðnings innlendri landbúnaðarframleiðslu. Miklu er til kostað, en óljóst hver nýtur mest góðs af stuðningnum. „Landbúnaðarkerfið á Íslandi virðist sérlega óhagkvæmt því það leiðir til útgjalda ríkisins, slakrar afkomu bænda og hærra verðs á landbúnaðarvörum til neytenda en vera þyrfti,“ segir í umfjöllun í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar. Rifjað er upp að í tillögum verkefnisstjórnar Samráðsvettvangs um aukna hagsæld, sem stofnað var til fyrir fjórum árum undir handarjaðri forsætisráðuneytisins, hafi verið lagt til að jarðræktarstuðningur verði ný undirstaða styrkja í landbúnaði. Tillögurnar, sem kynntar voru í maí 2013, gera ráð fyrir því að stuðningi við landbúnað sé viðhaldið, enda megi teljast að án stuðnings myndi hann að verulegu leyti leggjast af. Líklega vilja fáir feta þá slóð. Umgjörð stuðningsins eigi hins vegar að hvetja bændur til að nýta eignir sínar til að skapa sem mest verðmæti, það megi ekki koma í veg fyrir nýsköpun og eðlilega þróun í landbúnaði. Draga þurfi úr neikvæðum áhrifum kerfisins á samkeppnishæfi og búa til umhverfi sem leyfir bændum að taka ákvarðanir á eðlilegum viðskiptalegum forsendum. Ætli þetta sé lagt til grundvallar í yfirstandandi viðræðum stjórnvalda og bændaforystunnar? Eða á að viðhalda meingölluðu framleiðslustyrkjakerfi, þar sem vitað er að beingreiðslur skili sér ekki nema að hluta til bænda? Maður hefði haldið að tillögur verkefnastjórnar þessa þverpólitíska og þverfaglega samráðsvettvangs hefðu einhverja vigt í samningum á borð við þá sem nú er unnið að. Að málum koma jú formenn allra flokka á Alþingi, helstu hagsmunasamtök launþega og atvinnurekenda, fulltrúar háskólasamfélagsins, sveitarfélaga og stjórnendur fyrirtækja úr ýmsum atvinnugreinum. Tillögurnar virðast í það minnsta skynsamlegar og skýringa þörf ef negla á niður gallað kerfi til langrar framtíðar.
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun