Gerið eitthvað! Þórunn Ólafsdóttir skrifar 29. ágúst 2015 09:35 Á rútubílastöð tæpum tíu kílómetrum frá heimili mínu situr hópur fólks og bíður örlaga sinna. Flóttafólkið, eins og það kallast í daglegu tali. Samheiti yfir fjölbreyttan hóp fólks sem á það kannski eitt sameiginlegt að hafa lagt upp í lífshættulegt ferðalag til að flýja stríðsátök, ofsóknir, dráp og annan hrylling í heimalöndum sínum. Þar sitja læknar, hreingerningarfólk, ömmur, fótboltastjörnur, blaðamenn, kennarar, leikskólabörn, bræður, háskólanemar, húsmæður, leigubílstjórar, og ungbörn. Alls konar fólk. Þau tala alls konar tungumál, eiga sér alls konar drauma og áttu sér einu sinni alls konar líf. Í augnablikinu eiga þau það þó öll sameiginlegt að sitja á rútubílastöð í Suður-Evrópu og éta brauðmola úr lófum forréttindafólks sem stendur og öskrar og æpir og neitar þeim um meira því meira er ekki til. Ekki hérna. Ábótin er norðurfrá, á diskum annarra forréttindahópa. Í höndum ríkisstjórna sem svelgja í sig reyktan lax og yppta öxlum yfir aðstæðum flóttafólksins þarna suðurfrá. Þau æptu af fögnuði, hoppuðu, dönsuðu og grétu af gleði þegar báturinn náði landi. Hættan liðin hjá. Þau eru komin til Evrópu, í skjól fyrir vopnum og stríðsátökum og vonin um öruggari tilveru er næstum áþreifanleg. Við, óbreyttir borgararnir sem tökum á móti þeim, reynum að láta þeim líða eins og þau séu velkomin. Þau hafa nefnilega enn ekki fengið að vita að nærveru þeirra sé ekki óskað. Óeirðalögreglan í Aþenu er enn ekki orðin hluti af raunveruleika þeirra. Hundabúrin. Óþefurinn, örbirgðin og höfnunin. Afmanneskjuvæðingin er ekki hafin fyrir alvöru, en hún er ekki nema einni rútuferð í burtu. Ég skammast mín fyrir að vera hluti af samfélagi sem lítur undan þegar neyðin er svo mikil. Ber við getuleysi og blankheitum. Menningarmun. Ótta. Rasisma. Skömm er tilfinning sem auðvelt er að koma í orð. En tilfinningin gagnvart því að vera hluti af samfélagi sem dæmir fólk í þessum ótrúlegu aðstæðum, hana nær orðaforði minn ekki utan um. Þessa dagana vellur rasisminn nefnilega viðstöðulaust um alla Evrópu eins og ræpa úr rassgati nóróveirusjúklings. Skyndilega eru flestir meðaljónar álfunnar sérfræðingar í einkamálum „þessa fólks“ sem situr hér á rútubílastöðinni og bíður örlaga sinna. Fólk er með fjárhag þeirra og fyrirætlanir á hreinu, trú þeirra ógnar öryggi svínakjötsáts á skandinavískum leikskólum og feðraveldið er sannfært um að ekkert þeirra kunni að meðhöndla konur eins og vestrænum fulltrúum þess sæmir. Ótti. Rasismi. Rætni. Það skiptir engu andskotans máli hvort fólkið sem leitar á náðir forréttinda okkar borðar lifrarkæfu eða með hvaða liði það heldur í enska boltanum. Það skiptir máli að það lifi af. Það skiptir máli að það njóti grundvallarmannréttinda og að komið sé fram við það af virðingu. Og það skiptir öllu máli að við hættum að óttast um forréttindi okkar og sýnum ábyrgð. Ef forréttindi okkar hafa gert okkur að þessum skrímslum, þá erum við betur komin án þeirra hvort sem er. Og vitið til, að sameinast um það stóra verkefni að hjálpa fólki í neyð, að kynnast því, læra af því - slíkt verkefni getur ekki verið annað en samfélaginu til góðs. Umræðan um þetta stóra verkefni einkennist af ótta. Órökréttum ótta - ólíkt ótta þeirra sem sitja og bíða þess svöng og örmagna að við náum áttum. Sjálf óttast ég mest af öllu skeytingarleysi og kynþáttafordóma vestrænna systkina minna. Það er það sem í raun ber að óttast. Hér eru hundruð þúsund manns við það að deyja úr rasisma og vestrænum forréttindum. Mér líður svolítið eins og að ég sitji í bíl sem keyrir framhjá bílslysi án þess að koma til hjálpar. Ekki vegna þess að allir farþegar bifreiðarinnar séu sammála um að líta undan og halda áfram. Þvert á móti. Það er ökumaðurinn sem tekur þessa ákvörðun og neitar að stoppa. Við verðum að sannfæra hann um að stoppa. Eða hoppa út á ferð. Allir geta lent í bílslysi og allir geta lent í stríði. Og ef enginn kemur til bjargar, þá deyr fólk. Í þessu tilfelli ekki af sárum sínum, heldur úr hungri. Úr rasisma og vestrænum forréttindum. Mannréttindasáttmáli Sameinuðu þjóðanna var samþykktur þann 10. desember 1948. Skömmu eftir lok síðari heimsstyrjaldarinnar. Á þeim tímamótum heimssögunnar sá alþjóðasamfélagið nefnilega ástæðu til þess að fara í aðgerðir sem ættu að vernda íbúa heimsins fyrir öðru eins. Samkvæmt Sameinuðu þjóðunum eru nú yfir fimmtíu milljón íbúar þessa heims á flótta. Slíkar tölur hafa ekki sést síðan í síðari heimsstyrjöldinni. Áður en við samþykktum formlega að standa saman og láta annað eins ekki yfir okkur ganga. Á Íslandi búa 330.000 hræður á 103.000 ferkílómetrum. Lítil þjóð í stóru landi með ríkisstjórn sem er viljug til að spandera landinu okkar undir virkjanir og stóriðju, en þegar kemur að því að búa til pláss fyrir nauðstadda samborgara okkar skreppur landið skyndilega saman, verður að nánast engu. Opnum nú huga okkar, hjörtu og landamæri og gerum skyldu okkar gagnvart óttaslegnum, sveltandi systkinum okkar. Við eigum fjöldann allan af fagfólki, plássi og auðlindum sem geta borið uppi mun stærra og fjölbreyttara samfélag. Linnum ekki látunum fyrr en við höfum boðið þúsundir flóttafólks hjartanlega velkomið. Setjum fordæmi og sýnum heiminum að við þorum, getum og viljum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 15.06.2024 Halldór Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Á rútubílastöð tæpum tíu kílómetrum frá heimili mínu situr hópur fólks og bíður örlaga sinna. Flóttafólkið, eins og það kallast í daglegu tali. Samheiti yfir fjölbreyttan hóp fólks sem á það kannski eitt sameiginlegt að hafa lagt upp í lífshættulegt ferðalag til að flýja stríðsátök, ofsóknir, dráp og annan hrylling í heimalöndum sínum. Þar sitja læknar, hreingerningarfólk, ömmur, fótboltastjörnur, blaðamenn, kennarar, leikskólabörn, bræður, háskólanemar, húsmæður, leigubílstjórar, og ungbörn. Alls konar fólk. Þau tala alls konar tungumál, eiga sér alls konar drauma og áttu sér einu sinni alls konar líf. Í augnablikinu eiga þau það þó öll sameiginlegt að sitja á rútubílastöð í Suður-Evrópu og éta brauðmola úr lófum forréttindafólks sem stendur og öskrar og æpir og neitar þeim um meira því meira er ekki til. Ekki hérna. Ábótin er norðurfrá, á diskum annarra forréttindahópa. Í höndum ríkisstjórna sem svelgja í sig reyktan lax og yppta öxlum yfir aðstæðum flóttafólksins þarna suðurfrá. Þau æptu af fögnuði, hoppuðu, dönsuðu og grétu af gleði þegar báturinn náði landi. Hættan liðin hjá. Þau eru komin til Evrópu, í skjól fyrir vopnum og stríðsátökum og vonin um öruggari tilveru er næstum áþreifanleg. Við, óbreyttir borgararnir sem tökum á móti þeim, reynum að láta þeim líða eins og þau séu velkomin. Þau hafa nefnilega enn ekki fengið að vita að nærveru þeirra sé ekki óskað. Óeirðalögreglan í Aþenu er enn ekki orðin hluti af raunveruleika þeirra. Hundabúrin. Óþefurinn, örbirgðin og höfnunin. Afmanneskjuvæðingin er ekki hafin fyrir alvöru, en hún er ekki nema einni rútuferð í burtu. Ég skammast mín fyrir að vera hluti af samfélagi sem lítur undan þegar neyðin er svo mikil. Ber við getuleysi og blankheitum. Menningarmun. Ótta. Rasisma. Skömm er tilfinning sem auðvelt er að koma í orð. En tilfinningin gagnvart því að vera hluti af samfélagi sem dæmir fólk í þessum ótrúlegu aðstæðum, hana nær orðaforði minn ekki utan um. Þessa dagana vellur rasisminn nefnilega viðstöðulaust um alla Evrópu eins og ræpa úr rassgati nóróveirusjúklings. Skyndilega eru flestir meðaljónar álfunnar sérfræðingar í einkamálum „þessa fólks“ sem situr hér á rútubílastöðinni og bíður örlaga sinna. Fólk er með fjárhag þeirra og fyrirætlanir á hreinu, trú þeirra ógnar öryggi svínakjötsáts á skandinavískum leikskólum og feðraveldið er sannfært um að ekkert þeirra kunni að meðhöndla konur eins og vestrænum fulltrúum þess sæmir. Ótti. Rasismi. Rætni. Það skiptir engu andskotans máli hvort fólkið sem leitar á náðir forréttinda okkar borðar lifrarkæfu eða með hvaða liði það heldur í enska boltanum. Það skiptir máli að það lifi af. Það skiptir máli að það njóti grundvallarmannréttinda og að komið sé fram við það af virðingu. Og það skiptir öllu máli að við hættum að óttast um forréttindi okkar og sýnum ábyrgð. Ef forréttindi okkar hafa gert okkur að þessum skrímslum, þá erum við betur komin án þeirra hvort sem er. Og vitið til, að sameinast um það stóra verkefni að hjálpa fólki í neyð, að kynnast því, læra af því - slíkt verkefni getur ekki verið annað en samfélaginu til góðs. Umræðan um þetta stóra verkefni einkennist af ótta. Órökréttum ótta - ólíkt ótta þeirra sem sitja og bíða þess svöng og örmagna að við náum áttum. Sjálf óttast ég mest af öllu skeytingarleysi og kynþáttafordóma vestrænna systkina minna. Það er það sem í raun ber að óttast. Hér eru hundruð þúsund manns við það að deyja úr rasisma og vestrænum forréttindum. Mér líður svolítið eins og að ég sitji í bíl sem keyrir framhjá bílslysi án þess að koma til hjálpar. Ekki vegna þess að allir farþegar bifreiðarinnar séu sammála um að líta undan og halda áfram. Þvert á móti. Það er ökumaðurinn sem tekur þessa ákvörðun og neitar að stoppa. Við verðum að sannfæra hann um að stoppa. Eða hoppa út á ferð. Allir geta lent í bílslysi og allir geta lent í stríði. Og ef enginn kemur til bjargar, þá deyr fólk. Í þessu tilfelli ekki af sárum sínum, heldur úr hungri. Úr rasisma og vestrænum forréttindum. Mannréttindasáttmáli Sameinuðu þjóðanna var samþykktur þann 10. desember 1948. Skömmu eftir lok síðari heimsstyrjaldarinnar. Á þeim tímamótum heimssögunnar sá alþjóðasamfélagið nefnilega ástæðu til þess að fara í aðgerðir sem ættu að vernda íbúa heimsins fyrir öðru eins. Samkvæmt Sameinuðu þjóðunum eru nú yfir fimmtíu milljón íbúar þessa heims á flótta. Slíkar tölur hafa ekki sést síðan í síðari heimsstyrjöldinni. Áður en við samþykktum formlega að standa saman og láta annað eins ekki yfir okkur ganga. Á Íslandi búa 330.000 hræður á 103.000 ferkílómetrum. Lítil þjóð í stóru landi með ríkisstjórn sem er viljug til að spandera landinu okkar undir virkjanir og stóriðju, en þegar kemur að því að búa til pláss fyrir nauðstadda samborgara okkar skreppur landið skyndilega saman, verður að nánast engu. Opnum nú huga okkar, hjörtu og landamæri og gerum skyldu okkar gagnvart óttaslegnum, sveltandi systkinum okkar. Við eigum fjöldann allan af fagfólki, plássi og auðlindum sem geta borið uppi mun stærra og fjölbreyttara samfélag. Linnum ekki látunum fyrr en við höfum boðið þúsundir flóttafólks hjartanlega velkomið. Setjum fordæmi og sýnum heiminum að við þorum, getum og viljum.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun