Tímamótakosningar en meingallaðar Guðsteinn Bjarnason skrifar 7. nóvember 2015 07:00 Nóbelsverðlaunahafinn Aung San Suu Kyi á fjölmennum kosningafundi í byrjun mánaðarins. Fréttablaðið/EPA Engar áreiðanlegar skoðanakannanir hafa verið gerðar í Búrma, eða Mjanmar eins og landið er einnig nefnt, fyrir þingkosningarnar sem haldnar verða á morgun. Mikil óvissa ríkir því um úrslitin þótt Aung San Suu Kyi og flokkur hennar, Lýðræðisfylkingin, njóti greinilega mikilla vinsælda. Hvernig sem fer, þá verða þetta tímamótakosningar því þetta er í fyrsta sinn í aldarfjórðung sem Lýðræðisfylkingin, helsta afl stjórnarandstöðunnar, tekur þátt í þingkosningum í landinu. Herforingjastjórnin, sem stjórnað hefur landinu áratugum saman, hefur staðið fyrir ýmsum umbótum á síðustu árum, bæði efnahagslegum og pólitískum. Herforingjastjórnin þykir samt ekki líkleg til að sleppa alveg hendinni af stjórn landsins, jafnvel þótt svo fari að Lýðræðisfylkingin vinni stóran sigur. Stjórnin hefur sagt að of hraðar breytingar geti leitt af sér ólgu í landinu. Framkvæmd kosninganna hefur auk þess verið gagnrýnd, meðal annars fyrir ónákvæma skráningu á kjörskrá. Dæmi eru þess að látið fólk sé á kjörskránni og margir sprelllifandi kjósendur eru ekki á skránni. Og hvernig sem úrslitin verða, þá verður Suu Kyi hvort eð er óheimilt að gegna forsetaembætti vegna tengsla hennar við Bretland, en báðir synir hennar eru breskir ríkisborgarar. Samkvæmt stjórnarskrá landsins, sem herforingjastjórnin samdi, má enginn gegna forsetaembættinu ef maki eða börn eru erlendir ríkisborgarar.Forseti landsins, hefur komið á ýmsum lýðræðisumbótum síðustu árin. Fréttablaðið/EPAAuk þess hefur herforingjastjórnin fyrirfram tryggt sér fjórðung allra þingsæta hið minnsta, alveg óháð úrslitunum. Það þýðir að Lýðræðisfylkingin nær ekki meirihluta nema með því að tryggja sér meira en tvö af hverjum þremur þeirra þingsæta, sem í raun er kosið um. Þetta þýðir líka að Lýðræðisfylkingin og aðrir stjórnarandstöðuflokkar geta ekki gert neinar breytingar á stjórnarskrá landsins, jafnvel þótt herforingjastjórnin fái einungis þessi 25 prósent þingsæta, því til þess að gera slíkar breytingar þarf meira en 75 prósent atkvæða á þingi. „Ekki er hægt að líta svo á að kosningar séu sanngjarnar ef 25 prósent þingsæta eru afhent hernum, og þeim flokki sem hann styður, áður en eitt einasta atkvæði hefur verið greitt,“ segir Brad Adams, framkvæmdastjóri Asíudeildar mannréttindasamtakanna Human Rights Watch. Hann segir það að vísu jákvætt, að fjölmennir kosningafundir hafi verið haldnir hindrunarlaust. Hins vegar nægir það ekki til að bæta upp fyrir kosningakerfi, sem kerfisbundið styður einn flokk umfram aðra. Suu Kyi segist engu að síður ætla sér stóran hlut við stjórn landsins að kosningunum loknum, vinni flokkur hennar nægilegan sigur. „Ég mun verða æðri forsetanum,“ sagði hún og lætur það ekki trufla sig, þótt hún fái ekki forsetaembættið. Leiðtogi í meira en aldarfjórðungAung San Suu Kyi hefur verið leiðtogi stjórnarandstöðunnar í Búrma í meira en aldarfjórðung, eða allt frá því hún sneri aftur heim árið 1988 eftir að hafa dvalist langdvölum erlendis. Lýðræðisfylking hennar vann stórsigur í þingkosningum árið 1990, en herforingjastjórnin í landinu tók ekki mark á þeim úrslitum. Suu Kyi var sett í stofufangelsi og var það meira og minna næstu tvo áratugina, með fáeinum hléum. Hún hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 1991 en komst ekki til að taka við þeim fyrr en árið 2012, 21 ári síðar. Eftir að herforinginn Thein Sein varð forsætisráðherra landsins árið 2007 hófst hann fljótlega handa við að gera ýmsar lýðræðisumbætur og lét meðal annars pólitíska fanga lausa í stórum stíl. Árið 2010 efndi herforingjastjórnin aftur til þingkosninga, en Lýðræðisfylkingin sá ekki ástæðu til að taka þátt í þeim, enda var Suu Kyi enn í stofufangelsi. Suu Kyi bauð sig hins vegar fram til þings í aukakosningum árið 2012 og hefur setið á þingi síðan. Lýðræðisfylking hennar tekur þátt í þingkosningunum á morgun, í fyrsta sinn í aldarfjórðung. Mest lesið Skilinn eftir nær dauða en lífi á nærbuxum einum klæða Innlent Betra að borga tryggingarnar en að sitja uppi með allsherjartjón Innlent Lögregla kölluð til vegna einstaklinga sem tjölduðu í skógarrjóðri Innlent 13,3 milljarðar frá Íslandi til Úkraínu: Danska leiðin „ein sú besta“ til að styrkja varnir Evrópu Innlent Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Erlent Brotið á barni með því að loka það inni í einveruherbergi Innlent Skiptar skoðanir um stækkun Þjóðleikhússins Innlent Metaðsókn og söfnunarmet slegið Innlent Skýrslur teknar af tíu börnum undir sex ára á síðustu 20 árum Innlent Það logaði glatt í Bergþórshvoli á Njáluhátíð í Rangárþingi Innlent Fleiri fréttir Persónulegar og átakanlegar lýsingar í ævisögu Giuffre Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Á sjöunda tug drepin í stórtækum árásum Ríkisstjóri Illinois sakar Trump um valdníðslu Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Sjá meira
Engar áreiðanlegar skoðanakannanir hafa verið gerðar í Búrma, eða Mjanmar eins og landið er einnig nefnt, fyrir þingkosningarnar sem haldnar verða á morgun. Mikil óvissa ríkir því um úrslitin þótt Aung San Suu Kyi og flokkur hennar, Lýðræðisfylkingin, njóti greinilega mikilla vinsælda. Hvernig sem fer, þá verða þetta tímamótakosningar því þetta er í fyrsta sinn í aldarfjórðung sem Lýðræðisfylkingin, helsta afl stjórnarandstöðunnar, tekur þátt í þingkosningum í landinu. Herforingjastjórnin, sem stjórnað hefur landinu áratugum saman, hefur staðið fyrir ýmsum umbótum á síðustu árum, bæði efnahagslegum og pólitískum. Herforingjastjórnin þykir samt ekki líkleg til að sleppa alveg hendinni af stjórn landsins, jafnvel þótt svo fari að Lýðræðisfylkingin vinni stóran sigur. Stjórnin hefur sagt að of hraðar breytingar geti leitt af sér ólgu í landinu. Framkvæmd kosninganna hefur auk þess verið gagnrýnd, meðal annars fyrir ónákvæma skráningu á kjörskrá. Dæmi eru þess að látið fólk sé á kjörskránni og margir sprelllifandi kjósendur eru ekki á skránni. Og hvernig sem úrslitin verða, þá verður Suu Kyi hvort eð er óheimilt að gegna forsetaembætti vegna tengsla hennar við Bretland, en báðir synir hennar eru breskir ríkisborgarar. Samkvæmt stjórnarskrá landsins, sem herforingjastjórnin samdi, má enginn gegna forsetaembættinu ef maki eða börn eru erlendir ríkisborgarar.Forseti landsins, hefur komið á ýmsum lýðræðisumbótum síðustu árin. Fréttablaðið/EPAAuk þess hefur herforingjastjórnin fyrirfram tryggt sér fjórðung allra þingsæta hið minnsta, alveg óháð úrslitunum. Það þýðir að Lýðræðisfylkingin nær ekki meirihluta nema með því að tryggja sér meira en tvö af hverjum þremur þeirra þingsæta, sem í raun er kosið um. Þetta þýðir líka að Lýðræðisfylkingin og aðrir stjórnarandstöðuflokkar geta ekki gert neinar breytingar á stjórnarskrá landsins, jafnvel þótt herforingjastjórnin fái einungis þessi 25 prósent þingsæta, því til þess að gera slíkar breytingar þarf meira en 75 prósent atkvæða á þingi. „Ekki er hægt að líta svo á að kosningar séu sanngjarnar ef 25 prósent þingsæta eru afhent hernum, og þeim flokki sem hann styður, áður en eitt einasta atkvæði hefur verið greitt,“ segir Brad Adams, framkvæmdastjóri Asíudeildar mannréttindasamtakanna Human Rights Watch. Hann segir það að vísu jákvætt, að fjölmennir kosningafundir hafi verið haldnir hindrunarlaust. Hins vegar nægir það ekki til að bæta upp fyrir kosningakerfi, sem kerfisbundið styður einn flokk umfram aðra. Suu Kyi segist engu að síður ætla sér stóran hlut við stjórn landsins að kosningunum loknum, vinni flokkur hennar nægilegan sigur. „Ég mun verða æðri forsetanum,“ sagði hún og lætur það ekki trufla sig, þótt hún fái ekki forsetaembættið. Leiðtogi í meira en aldarfjórðungAung San Suu Kyi hefur verið leiðtogi stjórnarandstöðunnar í Búrma í meira en aldarfjórðung, eða allt frá því hún sneri aftur heim árið 1988 eftir að hafa dvalist langdvölum erlendis. Lýðræðisfylking hennar vann stórsigur í þingkosningum árið 1990, en herforingjastjórnin í landinu tók ekki mark á þeim úrslitum. Suu Kyi var sett í stofufangelsi og var það meira og minna næstu tvo áratugina, með fáeinum hléum. Hún hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 1991 en komst ekki til að taka við þeim fyrr en árið 2012, 21 ári síðar. Eftir að herforinginn Thein Sein varð forsætisráðherra landsins árið 2007 hófst hann fljótlega handa við að gera ýmsar lýðræðisumbætur og lét meðal annars pólitíska fanga lausa í stórum stíl. Árið 2010 efndi herforingjastjórnin aftur til þingkosninga, en Lýðræðisfylkingin sá ekki ástæðu til að taka þátt í þeim, enda var Suu Kyi enn í stofufangelsi. Suu Kyi bauð sig hins vegar fram til þings í aukakosningum árið 2012 og hefur setið á þingi síðan. Lýðræðisfylking hennar tekur þátt í þingkosningunum á morgun, í fyrsta sinn í aldarfjórðung.
Mest lesið Skilinn eftir nær dauða en lífi á nærbuxum einum klæða Innlent Betra að borga tryggingarnar en að sitja uppi með allsherjartjón Innlent Lögregla kölluð til vegna einstaklinga sem tjölduðu í skógarrjóðri Innlent 13,3 milljarðar frá Íslandi til Úkraínu: Danska leiðin „ein sú besta“ til að styrkja varnir Evrópu Innlent Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Erlent Brotið á barni með því að loka það inni í einveruherbergi Innlent Skiptar skoðanir um stækkun Þjóðleikhússins Innlent Metaðsókn og söfnunarmet slegið Innlent Skýrslur teknar af tíu börnum undir sex ára á síðustu 20 árum Innlent Það logaði glatt í Bergþórshvoli á Njáluhátíð í Rangárþingi Innlent Fleiri fréttir Persónulegar og átakanlegar lýsingar í ævisögu Giuffre Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Á sjöunda tug drepin í stórtækum árásum Ríkisstjóri Illinois sakar Trump um valdníðslu Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Sjá meira
13,3 milljarðar frá Íslandi til Úkraínu: Danska leiðin „ein sú besta“ til að styrkja varnir Evrópu Innlent
13,3 milljarðar frá Íslandi til Úkraínu: Danska leiðin „ein sú besta“ til að styrkja varnir Evrópu Innlent