Finnafjörður í stál og steypu – fyrir hvern? Haukur R. Hauksson skrifar 24. júlí 2014 07:00 Mikil tækifæri fyrir Ísland vegna siglinga á norðurslóðum í framtíðinni var inntak greinar í Fréttablaðinu þann 11. nóvember 2013, þar sem rætt var við Hafstein Helgason byggingaverkfræðing. Þýska fyrirtækið Bremenport ætlar að viðlegukantur verði allt að 5 kílómetra langur í Finnafirði. Til samanburðar er Karfabakki í Sundahöfn 450 metra langur og lengsta flugbraut Reykjavíkurflugvallar er 1.500 metrar. Það á sem sagt að taka einn fegursta fjörð Austurlands undir stál og steypu svo hundruðum hektara nemur. Samkvæmt áætlun á hlutverk hafnarinnar að vera m.a.: olíubirgða- og gasvinnsluhöfn, þjónustuhöfn fyrir olíuvinnslu, gámahöfn, efnisgeymsluhöfn vegna námavinnslu á Grænlandi og öryggishöfn. Höfnin myndi ná yfir gríðarlegt afgirt, steinsteypt svæði.Fögur ásýnd? Segjum að við séum á ferðalagi hringinn í kringum landið og frá Þórshöfn höldum við í austur og erum komin fyrir hornið á Gunnólfsvíkurfjalli. Þá mun blasa við okkur gríðarlega stór umskipunarhöfn, þúsundir gáma, olíutankar, jarðefni og fleira m.a. vegna námavinnslu á Grænlandi. Ef við héldum svo áfram för þyrftum við að taka stóran krók suður fyrir afgirt hafnarsvæðið. Trúlega myndi ferðamaður spyrja sjálfan sig hvað taki við í næsta firði. Allavega liggur leiðin ekki meðfram ströndinni í gegnum athafnasvæðið heldur sunnar meðfram fleiri kílómetra girðingu, þar sem ófögnuðurinn myndi blasa við í stað náttúrulegrar strandar og öllu því er íslensk náttúra býður upp á. Hætta er á að hughrif ferðamannsins á ferð um Ísland muni bíða skipbrot við slíkt stílbrot á einni náttúruperlu okkar.Gulrótin Gríðarleg tækifæri fyrir Íslendinga er upphrópunin. Í hverju felst þetta tækifæri? Ef hið erlenda fyrirtæki á landsvæðið sem um ræðir er ekki um nein hafnargjöld að ræða og engin fasteignagjöld því gámar eru ekki geymdir inni í húsi. Menn verða ráðnir á verkamannalaunum á lyftara, taka rusl frá skipunum o.s.frv. Höfnin hlýtur að vera á frítollasvæði. Ekki opna tollarar og tolla hvern gám sem settur er á land, eða hvað? Varla byggja menn sér hús á lúsarlaunum á Bakkafirði eða Þórshöfn? Er þá ekki nærtækast að starfsmenn búi inni á frísvæðinu í gámum? Skipafélögin og eigendur hafnarinnar greiða skatta og skyldur í heimalandi sínu, svo allt nema verkamannalaunin situr eftir hér, ef um innlendan starfskraft er að ræða. En aðalgulrótin er sú, að hinir erlendu sérfræðingar gera ráð fyrir að verðlag lækki hér á landi við umskipunina. Hvernig það má vera er mér hulin ráðgáta.Mengunarhættan Hvers vegna er horft hingað? Nýjustu gámaskip heims eru af gerðinni Triple, 398 metra löng og 58 metra breið, framleidd í Suður-Kóreu. Nú þegar hafa Danir m.a. pantað 20 skip er þeir fá afhent innan tíu ára. Hvert skip tekur allt að 18 þúsund 25 feta gáma (sagt og skrifað) svo nú fara menn að skilja þörfina á 5 kílómetra legukanti. Skip kæmu frá Austurlöndum fjær með vörur til uppskipunar og enn önnur myndu svo sækja þessa sömu gáma. Straumar eru þannig meðfram austurströndinni að mengun í einum firði berst í þá alla. Að hleypa hundruðum skipa frá Asíu upp að landi gæti fært okkur ógrynni af hér áður óþekktum land- og sjávardýrum, s.s. kröbbum, rottum, skordýrum o.fl. Einnig gæti landbúnaðinum stafað hætta af smitsjúkdómum í skepnur, myglusveppi og jarðvegspöddum. Hér er fólk tekið með pylsupakka í tollinum, en nú á að hleypa þúsundum óskoðaðra gáma á land sem enginn veit hvað innihalda eða geta borið með sér við uppskipun á land. Og hvað með slys, olíumengun, árekstra, eld og allt það er getur komið upp á? Hvar verður allt rusl er til fellur frá skipunum urðað? Er ekki einnig mál að halda einum gjöfulustu fiskimiðum heims hreinum? Hér um árið tók fleiri mánuði að fá niðurstöður um áhrif byggingu brúar yfir Gilsfjörð, þar sem brúarstólparnir gætu raskað ró nokkurra varpfugla við brúarendana, en nú er í lagi að steypa heilan fjörð, sem er óafturkræf aðgerð og skaðar allt og alla nema erlenda hafnareigendur. Í þjóðarbúið myndi þetta engu skila, það eitt er alveg á hreinu. Engin Evrópuþjóð myndi í dag fórna slíkri náttúruperlu og þarna um ræðir undir svona framkvæmd og það fyrir enga arðsemi.Yfirgangur og vanmat Andmælum yfirgangi og vanmati á landinu. Ég tek ofan fyrir bóndanum á Felli og öðrum þeim landeigendum í Finnafirði er standa fast í fæturna og ætla ekki að láta þetta yfir sig ganga. En undir hvað voru æðstu ráðamenn þjóðarinnar að skrifa hér um daginn? Hví má ekki birta almenningi þennan samning? Erum við til í að gleypa við öllum vitleysishugmyndum án umhugsunar? Hvað ef höfnin yrði nú einn daginn yfirgefin? Myndum við reyna að tyrfa yfir skömmina? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Mikil tækifæri fyrir Ísland vegna siglinga á norðurslóðum í framtíðinni var inntak greinar í Fréttablaðinu þann 11. nóvember 2013, þar sem rætt var við Hafstein Helgason byggingaverkfræðing. Þýska fyrirtækið Bremenport ætlar að viðlegukantur verði allt að 5 kílómetra langur í Finnafirði. Til samanburðar er Karfabakki í Sundahöfn 450 metra langur og lengsta flugbraut Reykjavíkurflugvallar er 1.500 metrar. Það á sem sagt að taka einn fegursta fjörð Austurlands undir stál og steypu svo hundruðum hektara nemur. Samkvæmt áætlun á hlutverk hafnarinnar að vera m.a.: olíubirgða- og gasvinnsluhöfn, þjónustuhöfn fyrir olíuvinnslu, gámahöfn, efnisgeymsluhöfn vegna námavinnslu á Grænlandi og öryggishöfn. Höfnin myndi ná yfir gríðarlegt afgirt, steinsteypt svæði.Fögur ásýnd? Segjum að við séum á ferðalagi hringinn í kringum landið og frá Þórshöfn höldum við í austur og erum komin fyrir hornið á Gunnólfsvíkurfjalli. Þá mun blasa við okkur gríðarlega stór umskipunarhöfn, þúsundir gáma, olíutankar, jarðefni og fleira m.a. vegna námavinnslu á Grænlandi. Ef við héldum svo áfram för þyrftum við að taka stóran krók suður fyrir afgirt hafnarsvæðið. Trúlega myndi ferðamaður spyrja sjálfan sig hvað taki við í næsta firði. Allavega liggur leiðin ekki meðfram ströndinni í gegnum athafnasvæðið heldur sunnar meðfram fleiri kílómetra girðingu, þar sem ófögnuðurinn myndi blasa við í stað náttúrulegrar strandar og öllu því er íslensk náttúra býður upp á. Hætta er á að hughrif ferðamannsins á ferð um Ísland muni bíða skipbrot við slíkt stílbrot á einni náttúruperlu okkar.Gulrótin Gríðarleg tækifæri fyrir Íslendinga er upphrópunin. Í hverju felst þetta tækifæri? Ef hið erlenda fyrirtæki á landsvæðið sem um ræðir er ekki um nein hafnargjöld að ræða og engin fasteignagjöld því gámar eru ekki geymdir inni í húsi. Menn verða ráðnir á verkamannalaunum á lyftara, taka rusl frá skipunum o.s.frv. Höfnin hlýtur að vera á frítollasvæði. Ekki opna tollarar og tolla hvern gám sem settur er á land, eða hvað? Varla byggja menn sér hús á lúsarlaunum á Bakkafirði eða Þórshöfn? Er þá ekki nærtækast að starfsmenn búi inni á frísvæðinu í gámum? Skipafélögin og eigendur hafnarinnar greiða skatta og skyldur í heimalandi sínu, svo allt nema verkamannalaunin situr eftir hér, ef um innlendan starfskraft er að ræða. En aðalgulrótin er sú, að hinir erlendu sérfræðingar gera ráð fyrir að verðlag lækki hér á landi við umskipunina. Hvernig það má vera er mér hulin ráðgáta.Mengunarhættan Hvers vegna er horft hingað? Nýjustu gámaskip heims eru af gerðinni Triple, 398 metra löng og 58 metra breið, framleidd í Suður-Kóreu. Nú þegar hafa Danir m.a. pantað 20 skip er þeir fá afhent innan tíu ára. Hvert skip tekur allt að 18 þúsund 25 feta gáma (sagt og skrifað) svo nú fara menn að skilja þörfina á 5 kílómetra legukanti. Skip kæmu frá Austurlöndum fjær með vörur til uppskipunar og enn önnur myndu svo sækja þessa sömu gáma. Straumar eru þannig meðfram austurströndinni að mengun í einum firði berst í þá alla. Að hleypa hundruðum skipa frá Asíu upp að landi gæti fært okkur ógrynni af hér áður óþekktum land- og sjávardýrum, s.s. kröbbum, rottum, skordýrum o.fl. Einnig gæti landbúnaðinum stafað hætta af smitsjúkdómum í skepnur, myglusveppi og jarðvegspöddum. Hér er fólk tekið með pylsupakka í tollinum, en nú á að hleypa þúsundum óskoðaðra gáma á land sem enginn veit hvað innihalda eða geta borið með sér við uppskipun á land. Og hvað með slys, olíumengun, árekstra, eld og allt það er getur komið upp á? Hvar verður allt rusl er til fellur frá skipunum urðað? Er ekki einnig mál að halda einum gjöfulustu fiskimiðum heims hreinum? Hér um árið tók fleiri mánuði að fá niðurstöður um áhrif byggingu brúar yfir Gilsfjörð, þar sem brúarstólparnir gætu raskað ró nokkurra varpfugla við brúarendana, en nú er í lagi að steypa heilan fjörð, sem er óafturkræf aðgerð og skaðar allt og alla nema erlenda hafnareigendur. Í þjóðarbúið myndi þetta engu skila, það eitt er alveg á hreinu. Engin Evrópuþjóð myndi í dag fórna slíkri náttúruperlu og þarna um ræðir undir svona framkvæmd og það fyrir enga arðsemi.Yfirgangur og vanmat Andmælum yfirgangi og vanmati á landinu. Ég tek ofan fyrir bóndanum á Felli og öðrum þeim landeigendum í Finnafirði er standa fast í fæturna og ætla ekki að láta þetta yfir sig ganga. En undir hvað voru æðstu ráðamenn þjóðarinnar að skrifa hér um daginn? Hví má ekki birta almenningi þennan samning? Erum við til í að gleypa við öllum vitleysishugmyndum án umhugsunar? Hvað ef höfnin yrði nú einn daginn yfirgefin? Myndum við reyna að tyrfa yfir skömmina?