Martin Wolf: "Ísland myndi ekki hafa nein áhrif í ESB" Þorbjörn Þórðarson skrifar 26. október 2011 22:00 Martin Wolf, aðalhagfræðingur og leiðarahöfundur Financial Times, í ræðupúlti á fundinum á Hilton Nordica í kvöld. Mynd/Björg „Af hverju ættuð þið að ganga inn í eitthvað sem er jafn óstarfhæft (e. disfunctional) og Evrópusambandið? Ísland myndi ekki hafa nein áhrif í sambandinu og gæti misst forræði yfir auðlindum sínum," sagði Martin Wolf, aðalhagfræðingur og leiðarahöfundur Financial Times í erindi sínu á fundi VÍB um efnahagsmál á Nordica Hilton hóteli í kvöld. Wolf, sem er einn þekktasti fréttaskýrandi í heimi á sviði efnahagsmála, sagði í erindi sínu á fundinum, sem bar yfirskriftina: „Ísland í endurreisn eða stefnukreppu?", að Ísland virtist hafa náð mjög miklum árangri í endurreisninni eftir hrunið. Og að stórum hluta mætti þakka þetta gengislækkun íslensku krónunnar. „Ísland er virkilega ríkt land, svo ég vorkenni ykkur ekki jafn mikið og áður en ég kom hingað," sagði Wolf. Hann sagði Íra vera í mun verri stöðu en Íslendinga þegar kæmi að landsframleiðslu. Ísland hefði lent í verstu niðursveiflunni í Evrópu árið 2008 ásamt Írum, en Ísland hefði komist mun fyrr út úr kreppunni. Wolf sagði að fjárlagahalli Íra hefði verið kominn upp í 30 prósent af vergri landsframleiðslu en í samanburði væri þetta hlutfall undir 5 prósentum hjá íslenska ríkinu. Wolf fór líka yfir samanburðartölfræði um fjármál hins opinbera og sagði að Ísland væri í miklu betri stöðu þar en Írland, Grikkland, Portúgal og Spánn, en þetta eru þau Evrópuríki sem eru í hvað mestum efnahagsvandræðum um þessar mundir. Wolf lagði á það áherslu að eitt grundvallaratriði skildi Ísland frá þessum þjóðum. Krónan hefði veikst mjög mikið á þessum tíma og það hefði gagnast Íslandi mjög mikið í kreppunni. Slæm afleiðing af því fyrir almenning væru hins vegar verðhækkanir, en verðlag hefði hækkað miklu meira hér á landi í samanburði við ríkin sem áður voru nefnd.Hraða þarf niðurfærslu á skuldum heimilanna Wolf fór yfir hvað skref þyrfti að taka núna í efnahagsmálum til að halda endurreisninni áfram. Hann vék að skuldum heimilanna. „Hröðun á niðurfærslu skulda hjá heimilunum er skynsamleg, (e. accelerating debt reduction) en skuldir heimilanna virðast mjög háar," sagði Wolf. Þá sagði hann að Ísland þyrfti sem allra fyrst að skilgreina samkeppnisforskot sín. Þjóðin þyrfti að einbeita sér að því sem hún væri góð í. Hér á landi væru auðlindir og vel menntað vinnuafl, huga þyrfti að því hvernig mætti nýta það betur. „Stefnumörkun hins opinbera þarf að taka mið af þessum valkostum," sagði Wolf. Að lokum fór Wolf yfir nokkrar lykilspurningar, t.d varðandi gjaldeyrishöftin og aðild að Evrópusambandinu. „Hversu skaðleg eru gjaldeyrishöftin? Ég er ekki það andvígur höftunum, en þeim þarf að aflétta innan 3-5 ára," sagði Wolf.Sagði Ísland geta misst forræði á auðlindum og hefði engin völd innan ESB Wolf sagði ekki fýsilegt fyrir Ísland að ganga inn í Evrópusambandið. „Af hverju ættuð þið að ganga inn í eitthvað sem er jafn óstarfhæft (e. disfunctional) og Evrópusambandið? Ísland myndi ekki hafa nein áhrif í sambandinu og gæti misst forræði yfir auðlindum sínum," sagði Wolf. Í pallborðsumræðum nokkru síðar sagði hann að ef markmiðið með aðild að ESB væri að ganga í Evrópska myntbandalagið og taka upp evru, þá ættu Íslendingar að taka evruna upp einhliða. Íslendingar hefðu ekkert í Evrópusambandið að gera. Þá sagðist Wolf, sem er með meistarapróf í hagfræði frá Oxford-háskóla, ekki skilja hvers vegna Ísland gæti ekki haldið lítilli sjálfstæðri mynt. Hann sagði að öllu virtu hefði gengið ágætlega að hafa sjálfstæða mynt hér á landi. Þá vék hann að skattamálum, en Wolf sagði skatta á Íslandi ekki vera orðna það háa að hægt væri að bera þá saman við skatta á Norðurlöndunum. Fyrr í kvöld höfðu aðrir sem fluttu erindi kvartað undan skattahækkunum. Þá vék Martin Wolf að lokum að Icesave, en leiðarahöfundar Financial Times skrifuðu mikið um það mál á sínum tíma en á blaðinu var mörkuð sú ritstjórnarstefna að Íslendingar bæru enga ábyrgð, hvorki lagalega- né siðferðilega, á kröfum sparifjáreigenda sem áttu innistæður á Icesave-reikningunum. Raunar sagði Wolf í samtali við blaðamann fyrr í kvöld, áður en fyrirlesturinn hófst, að allir leiðarahöfundur FT hefðu verið sammála um þetta atriði. Wolf sagði í erindi sínu í kvöld að Íslendingar hefðu ekki haft siðferðilegar skuldbindingar til að borga fyrir kröfur vegna þess sparifjár sem einstaklingar í Bretlandi hefðu tapað á Icesave. Hann sagðist ekki skilja lögfræðina á bak við kröfurnar, en sagði að einstaklingar sem hefðu sett peningana sína á reikningana hefðu tekið mikla áhættu og gert það á eigin ábyrgð. Hann sagðist jafnframt ekki skilja hvers vegna bresk stjórnvöld hefðu greitt út innistæður til þarlendra sparifjáreigenda. thorbjorn@stod2.is Tengdar fréttir "Raunveruleg skömm“ ef Ísland verður fast í kreppunni Vilhjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, sagði það raunverulega skömm ef Ísland yrði fast í kreppunni í heilan áratug og að ríkisstjórnin hefði stöðvað fjárfestingar í atvinnulífinu á hugmyndafræðilegum forsendum, á í fundi VÍB um efnahagsmál á Hótel Hilton Nordica, sem nú stendur yfir. 26. október 2011 20:30 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Ingu Tinnu hjá Dineout gjörsamlega ofboðið Viðskipti innlent Netflix, Stöð2+, Prime og Disney greiði til menningar Viðskipti innlent Eignast Securitas að fullu Viðskipti innlent Segja markaðstorg blóðmjólka fyrirtæki Viðskipti innlent „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ingu Tinnu hjá Dineout gjörsamlega ofboðið Eignast Securitas að fullu Netflix, Stöð2+, Prime og Disney greiði til menningar Segja markaðstorg blóðmjólka fyrirtæki Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Sjá meira
„Af hverju ættuð þið að ganga inn í eitthvað sem er jafn óstarfhæft (e. disfunctional) og Evrópusambandið? Ísland myndi ekki hafa nein áhrif í sambandinu og gæti misst forræði yfir auðlindum sínum," sagði Martin Wolf, aðalhagfræðingur og leiðarahöfundur Financial Times í erindi sínu á fundi VÍB um efnahagsmál á Nordica Hilton hóteli í kvöld. Wolf, sem er einn þekktasti fréttaskýrandi í heimi á sviði efnahagsmála, sagði í erindi sínu á fundinum, sem bar yfirskriftina: „Ísland í endurreisn eða stefnukreppu?", að Ísland virtist hafa náð mjög miklum árangri í endurreisninni eftir hrunið. Og að stórum hluta mætti þakka þetta gengislækkun íslensku krónunnar. „Ísland er virkilega ríkt land, svo ég vorkenni ykkur ekki jafn mikið og áður en ég kom hingað," sagði Wolf. Hann sagði Íra vera í mun verri stöðu en Íslendinga þegar kæmi að landsframleiðslu. Ísland hefði lent í verstu niðursveiflunni í Evrópu árið 2008 ásamt Írum, en Ísland hefði komist mun fyrr út úr kreppunni. Wolf sagði að fjárlagahalli Íra hefði verið kominn upp í 30 prósent af vergri landsframleiðslu en í samanburði væri þetta hlutfall undir 5 prósentum hjá íslenska ríkinu. Wolf fór líka yfir samanburðartölfræði um fjármál hins opinbera og sagði að Ísland væri í miklu betri stöðu þar en Írland, Grikkland, Portúgal og Spánn, en þetta eru þau Evrópuríki sem eru í hvað mestum efnahagsvandræðum um þessar mundir. Wolf lagði á það áherslu að eitt grundvallaratriði skildi Ísland frá þessum þjóðum. Krónan hefði veikst mjög mikið á þessum tíma og það hefði gagnast Íslandi mjög mikið í kreppunni. Slæm afleiðing af því fyrir almenning væru hins vegar verðhækkanir, en verðlag hefði hækkað miklu meira hér á landi í samanburði við ríkin sem áður voru nefnd.Hraða þarf niðurfærslu á skuldum heimilanna Wolf fór yfir hvað skref þyrfti að taka núna í efnahagsmálum til að halda endurreisninni áfram. Hann vék að skuldum heimilanna. „Hröðun á niðurfærslu skulda hjá heimilunum er skynsamleg, (e. accelerating debt reduction) en skuldir heimilanna virðast mjög háar," sagði Wolf. Þá sagði hann að Ísland þyrfti sem allra fyrst að skilgreina samkeppnisforskot sín. Þjóðin þyrfti að einbeita sér að því sem hún væri góð í. Hér á landi væru auðlindir og vel menntað vinnuafl, huga þyrfti að því hvernig mætti nýta það betur. „Stefnumörkun hins opinbera þarf að taka mið af þessum valkostum," sagði Wolf. Að lokum fór Wolf yfir nokkrar lykilspurningar, t.d varðandi gjaldeyrishöftin og aðild að Evrópusambandinu. „Hversu skaðleg eru gjaldeyrishöftin? Ég er ekki það andvígur höftunum, en þeim þarf að aflétta innan 3-5 ára," sagði Wolf.Sagði Ísland geta misst forræði á auðlindum og hefði engin völd innan ESB Wolf sagði ekki fýsilegt fyrir Ísland að ganga inn í Evrópusambandið. „Af hverju ættuð þið að ganga inn í eitthvað sem er jafn óstarfhæft (e. disfunctional) og Evrópusambandið? Ísland myndi ekki hafa nein áhrif í sambandinu og gæti misst forræði yfir auðlindum sínum," sagði Wolf. Í pallborðsumræðum nokkru síðar sagði hann að ef markmiðið með aðild að ESB væri að ganga í Evrópska myntbandalagið og taka upp evru, þá ættu Íslendingar að taka evruna upp einhliða. Íslendingar hefðu ekkert í Evrópusambandið að gera. Þá sagðist Wolf, sem er með meistarapróf í hagfræði frá Oxford-háskóla, ekki skilja hvers vegna Ísland gæti ekki haldið lítilli sjálfstæðri mynt. Hann sagði að öllu virtu hefði gengið ágætlega að hafa sjálfstæða mynt hér á landi. Þá vék hann að skattamálum, en Wolf sagði skatta á Íslandi ekki vera orðna það háa að hægt væri að bera þá saman við skatta á Norðurlöndunum. Fyrr í kvöld höfðu aðrir sem fluttu erindi kvartað undan skattahækkunum. Þá vék Martin Wolf að lokum að Icesave, en leiðarahöfundar Financial Times skrifuðu mikið um það mál á sínum tíma en á blaðinu var mörkuð sú ritstjórnarstefna að Íslendingar bæru enga ábyrgð, hvorki lagalega- né siðferðilega, á kröfum sparifjáreigenda sem áttu innistæður á Icesave-reikningunum. Raunar sagði Wolf í samtali við blaðamann fyrr í kvöld, áður en fyrirlesturinn hófst, að allir leiðarahöfundur FT hefðu verið sammála um þetta atriði. Wolf sagði í erindi sínu í kvöld að Íslendingar hefðu ekki haft siðferðilegar skuldbindingar til að borga fyrir kröfur vegna þess sparifjár sem einstaklingar í Bretlandi hefðu tapað á Icesave. Hann sagðist ekki skilja lögfræðina á bak við kröfurnar, en sagði að einstaklingar sem hefðu sett peningana sína á reikningana hefðu tekið mikla áhættu og gert það á eigin ábyrgð. Hann sagðist jafnframt ekki skilja hvers vegna bresk stjórnvöld hefðu greitt út innistæður til þarlendra sparifjáreigenda. thorbjorn@stod2.is
Tengdar fréttir "Raunveruleg skömm“ ef Ísland verður fast í kreppunni Vilhjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, sagði það raunverulega skömm ef Ísland yrði fast í kreppunni í heilan áratug og að ríkisstjórnin hefði stöðvað fjárfestingar í atvinnulífinu á hugmyndafræðilegum forsendum, á í fundi VÍB um efnahagsmál á Hótel Hilton Nordica, sem nú stendur yfir. 26. október 2011 20:30 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Ingu Tinnu hjá Dineout gjörsamlega ofboðið Viðskipti innlent Netflix, Stöð2+, Prime og Disney greiði til menningar Viðskipti innlent Eignast Securitas að fullu Viðskipti innlent Segja markaðstorg blóðmjólka fyrirtæki Viðskipti innlent „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ingu Tinnu hjá Dineout gjörsamlega ofboðið Eignast Securitas að fullu Netflix, Stöð2+, Prime og Disney greiði til menningar Segja markaðstorg blóðmjólka fyrirtæki Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Sjá meira
"Raunveruleg skömm“ ef Ísland verður fast í kreppunni Vilhjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, sagði það raunverulega skömm ef Ísland yrði fast í kreppunni í heilan áratug og að ríkisstjórnin hefði stöðvað fjárfestingar í atvinnulífinu á hugmyndafræðilegum forsendum, á í fundi VÍB um efnahagsmál á Hótel Hilton Nordica, sem nú stendur yfir. 26. október 2011 20:30