Íslenska er meira smooth Þórgunnur Oddsdóttir skrifar 15. júní 2005 00:01 Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - thorgunnur@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gestapennar Í brennidepli Þórgunnur Oddsdóttir Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Sjá meira
Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - thorgunnur@frettabladid.is
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun