Myndir sem fólk vill sjá Þórarinn Þórarinsson skrifar 19. apríl 2005 00:01 Það hefur löngum viljað loða við kvikmyndahátíðir að á þeim sé helst boðið upp á leiðinlegar myndir sem almenningur hefur engan áhuga á að sjá en einhver óljós listaelíta hafi ofsalega gaman af því að spóka sig í bíó með hvítvínsglösin á lofti áður en leiðindunum er varpað á hvíta tjaldið í krafti styrkja frá ríki eða borg. Kvikmyndahátíðin Iceland International Film Festival 2005 er núna í fullum gangi og sýnir bíómyndir úr öllum heimshornum í kjaftfullum sölum Regnbogans og Háskólabíós. Þegar þetta er skrifað er hátíðin um það bil hálfnuð og vel yfir 16.000 manns hafa sótt myndir á hátíðinni. Velgengi hátíðarinnar skýrist að einhverju leyti af því að hún er hátíð dreifingaraðila og kvikmyndahúsa og býður upp á fjöldan allan af myndum sem gætu hæglega staðið undir sér í almennum sýningum en það þarf enginn að efast um að fólk vill sjá snilldar verk á borð við Der Untergang, House of Flying Daggers, Hotel Rwanda að ógleymdum myndunum La Mala Education, Vera Drake, The Woodsman, Diarios de motocicleta og svo mætti lengi telja. Þetta eru myndir sem hinn almenni bíógestur hefur áhuga á að sjá og líklega munu sýningar á þriggja vikna kvikmyndahátíð ekki duga til að anna eftirspurninni þannig að þær myndir sem oftast er uppselt á þessa daga munu líklega halda áfram á almennum sýningum að hátíðinni lokinni. Þessar myndir eru lausar við Hollywoodþokkann sem dregur fólk, þúsundum saman, á risavaxnar og innihaldslausar glansmyndir og þess vegna er þeim smalað saman á kvikmyndahátíð sem gerir það auðveldara að magna upp í kringum þær spennu og skapa réttu stemninguna. Aðstandendum IIFF 2005 hátíðarinnar hefur tekið þetta framúrskarandi vel og framtakið er virðingarvert enda skilar það sér einnig í því að hingað berast með straumnum alls konar myndir sem aldrei hefðu fengið tækifæri í íslenskum kvikmyndahúsum. Það er til dæmis mikill fengur í heimildarmyndum hátíðarinnar að maður tali ekki um þemaflokkinn þar sem Troma myndir Lloyd Kaufmans eru sýndar en sú sýra er illfáanleg á myndböndum og fengist aldrei sýnd í bíó nema í tengslum við hátíð. Það merkilegasta við hátíðina er svo sú staðreynd að tvær umtöluðustu myndirnar þessa dagana hin viðbjóðslega Ett Hal i mitt hjarta eftir Lukas Moodysson og bersógla kynlífsmyndin 9 Songs hefðu ekki fengist sýndar hér á landi nema í tengslum við kvikmyndahátíð. Nú má endalaust deila um ágæti þessara mynda en það væri ansi bagalegt að geta ekki tekið þátt í umræðunni sem þær skapa vegna þess að þær eru svo ljótar eða klámfengnar að þær fást ekki sýndar hérna. Mynd Moodyssons er sýnd með ströngum skilyrðum; hún fæst eingöngu sýnd á IIFF 2005 hátíðinni, aðeins á síðustu kvöldsýningum og vörður verður að vera við salinn til að tryggja að ekki sé svindlað á hæsta aldurstakmarki. Þá mun myndin ekki fást gefin út á myndbandi. Svipaða sögu er að segja af 9 Songs en um hana segir Kvikmyndaskoðun: "Óvenjulega opinská og að því er mörgum mun þykja lostafull lýsing svo mjög að tekur fram flestu því sem lýst er í myndum sem koma fyrir sjónir almennings frá virtum leikstjóra. Dvalið er langdvölum við athafnir fólksins á kynlífssviðinu, sýnd nærgöngul atlot þar sem kynfæri, bæði karls í fullri reisn og konu eru sýnd í nærmynd og "hefðbundnar" kynlífsathafnir stundaðar. Þá kemur við sögu meðferð örvandi fíkniefna sem þykja sjálfsögð í lífi persónanna." Það kemur því að mati Kvikmyndaskoðunar "sterklega til álita að myndin varði við 210. gr. hegningarlaga hér á landi þar sem lagt er bann við sýningu og dreifingu kláms. Í ljósi þess að það kemur ekki í hlut Kvikmyndaskoðunar að ákvarða í þeim efnum er látið nægja að benda sýnanda myndefnisins á áðurnefnd ákvæði hegningarlaga. Á hinn bóginn eru myndinni af hálfu Kvikmyndaskoðunar ákveðin hæstu leyfilegu aldursmörk hér á landi sökum þeirra atriða sem áður greinir, kynlíf og meðferð fíkninefna. Sýnanda bent á að hann geti leitað álits Ríkissaksóknara um það hvaða líkur séu á því að myndin geti varða við ákvæði hegningarlaga." Það er eitthvað bogið við siðgæðið ef myndirnar teljast aðeins hæfar til sýninga á kvikmyndahátíð og þær hljóta því að sleppa í gegn á þeirri forsendu að um "list" sé að ræða. Það má svo aftur endalaust deila um það en ef það þarf kvikmyndahátíð á borð við IIFF 2005 til þess að Íslendingar fái að horfa á það sem vekur mesta athygli í bíóbransanum árið 2005 þá getur maður vel sætt sig við að bíða í hálft ár eftir Almódóvar mynd ef efni sem er háð ritskoðun flýtur með. Aðsóknartölurnar tala samt sínu máli og það er ljóst að helstu tromp hátíðarinnar geta staðið ein og sér án tengingar við stóra kvikmyndahátíð. Ett Hal i mitt hjarta og 9 Songs gera það þó bersýnilega ekki þannig að mikilvægi hátíðarinnar fyrir áhugafólk um bíó er ótrvírætt og við þökkum fyrir okkur með því að fjölmenna á hátíðina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Þórarinn Þórarinsson Mest lesið Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Sjá meira
Það hefur löngum viljað loða við kvikmyndahátíðir að á þeim sé helst boðið upp á leiðinlegar myndir sem almenningur hefur engan áhuga á að sjá en einhver óljós listaelíta hafi ofsalega gaman af því að spóka sig í bíó með hvítvínsglösin á lofti áður en leiðindunum er varpað á hvíta tjaldið í krafti styrkja frá ríki eða borg. Kvikmyndahátíðin Iceland International Film Festival 2005 er núna í fullum gangi og sýnir bíómyndir úr öllum heimshornum í kjaftfullum sölum Regnbogans og Háskólabíós. Þegar þetta er skrifað er hátíðin um það bil hálfnuð og vel yfir 16.000 manns hafa sótt myndir á hátíðinni. Velgengi hátíðarinnar skýrist að einhverju leyti af því að hún er hátíð dreifingaraðila og kvikmyndahúsa og býður upp á fjöldan allan af myndum sem gætu hæglega staðið undir sér í almennum sýningum en það þarf enginn að efast um að fólk vill sjá snilldar verk á borð við Der Untergang, House of Flying Daggers, Hotel Rwanda að ógleymdum myndunum La Mala Education, Vera Drake, The Woodsman, Diarios de motocicleta og svo mætti lengi telja. Þetta eru myndir sem hinn almenni bíógestur hefur áhuga á að sjá og líklega munu sýningar á þriggja vikna kvikmyndahátíð ekki duga til að anna eftirspurninni þannig að þær myndir sem oftast er uppselt á þessa daga munu líklega halda áfram á almennum sýningum að hátíðinni lokinni. Þessar myndir eru lausar við Hollywoodþokkann sem dregur fólk, þúsundum saman, á risavaxnar og innihaldslausar glansmyndir og þess vegna er þeim smalað saman á kvikmyndahátíð sem gerir það auðveldara að magna upp í kringum þær spennu og skapa réttu stemninguna. Aðstandendum IIFF 2005 hátíðarinnar hefur tekið þetta framúrskarandi vel og framtakið er virðingarvert enda skilar það sér einnig í því að hingað berast með straumnum alls konar myndir sem aldrei hefðu fengið tækifæri í íslenskum kvikmyndahúsum. Það er til dæmis mikill fengur í heimildarmyndum hátíðarinnar að maður tali ekki um þemaflokkinn þar sem Troma myndir Lloyd Kaufmans eru sýndar en sú sýra er illfáanleg á myndböndum og fengist aldrei sýnd í bíó nema í tengslum við hátíð. Það merkilegasta við hátíðina er svo sú staðreynd að tvær umtöluðustu myndirnar þessa dagana hin viðbjóðslega Ett Hal i mitt hjarta eftir Lukas Moodysson og bersógla kynlífsmyndin 9 Songs hefðu ekki fengist sýndar hér á landi nema í tengslum við kvikmyndahátíð. Nú má endalaust deila um ágæti þessara mynda en það væri ansi bagalegt að geta ekki tekið þátt í umræðunni sem þær skapa vegna þess að þær eru svo ljótar eða klámfengnar að þær fást ekki sýndar hérna. Mynd Moodyssons er sýnd með ströngum skilyrðum; hún fæst eingöngu sýnd á IIFF 2005 hátíðinni, aðeins á síðustu kvöldsýningum og vörður verður að vera við salinn til að tryggja að ekki sé svindlað á hæsta aldurstakmarki. Þá mun myndin ekki fást gefin út á myndbandi. Svipaða sögu er að segja af 9 Songs en um hana segir Kvikmyndaskoðun: "Óvenjulega opinská og að því er mörgum mun þykja lostafull lýsing svo mjög að tekur fram flestu því sem lýst er í myndum sem koma fyrir sjónir almennings frá virtum leikstjóra. Dvalið er langdvölum við athafnir fólksins á kynlífssviðinu, sýnd nærgöngul atlot þar sem kynfæri, bæði karls í fullri reisn og konu eru sýnd í nærmynd og "hefðbundnar" kynlífsathafnir stundaðar. Þá kemur við sögu meðferð örvandi fíkniefna sem þykja sjálfsögð í lífi persónanna." Það kemur því að mati Kvikmyndaskoðunar "sterklega til álita að myndin varði við 210. gr. hegningarlaga hér á landi þar sem lagt er bann við sýningu og dreifingu kláms. Í ljósi þess að það kemur ekki í hlut Kvikmyndaskoðunar að ákvarða í þeim efnum er látið nægja að benda sýnanda myndefnisins á áðurnefnd ákvæði hegningarlaga. Á hinn bóginn eru myndinni af hálfu Kvikmyndaskoðunar ákveðin hæstu leyfilegu aldursmörk hér á landi sökum þeirra atriða sem áður greinir, kynlíf og meðferð fíkninefna. Sýnanda bent á að hann geti leitað álits Ríkissaksóknara um það hvaða líkur séu á því að myndin geti varða við ákvæði hegningarlaga." Það er eitthvað bogið við siðgæðið ef myndirnar teljast aðeins hæfar til sýninga á kvikmyndahátíð og þær hljóta því að sleppa í gegn á þeirri forsendu að um "list" sé að ræða. Það má svo aftur endalaust deila um það en ef það þarf kvikmyndahátíð á borð við IIFF 2005 til þess að Íslendingar fái að horfa á það sem vekur mesta athygli í bíóbransanum árið 2005 þá getur maður vel sætt sig við að bíða í hálft ár eftir Almódóvar mynd ef efni sem er háð ritskoðun flýtur með. Aðsóknartölurnar tala samt sínu máli og það er ljóst að helstu tromp hátíðarinnar geta staðið ein og sér án tengingar við stóra kvikmyndahátíð. Ett Hal i mitt hjarta og 9 Songs gera það þó bersýnilega ekki þannig að mikilvægi hátíðarinnar fyrir áhugafólk um bíó er ótrvírætt og við þökkum fyrir okkur með því að fjölmenna á hátíðina.
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun