Skortir allt hugrekki í íslenska dagskrárgerð? Freyr Gígja Gunnarsson skrifar 6. apríl 2005 00:01 Svonefndir "format" þættir eru að verða vinsælasta sjónvarpsefnið í dag, en það eru þættir sem eru unnir upp úr erlendri fyrirmynd með keyptu leyfi frá erlendum framleiðslufyrirtækjum. Þetta hefur verið gagnrýnt og sagt að með þessu sé verið að gera lítið úr íslenskri dagskrárgerð. Lítið svigrúm sé fyrir ungt fólk að koma með ferskar hugmyndir þar sem sjónvarpsstöðvarnar hafi ekki hugrekki til þess að framleiða þætti sem hugsanlega ná ekki vinsældum. Það þykir betra að veðja á öruggan hest og gera íslenska útgáfu af vinsælum erlendum þætti. Það hlýtur þó að teljast kostur að sjá íslenskar útgáfur af þáttum sem öðrum þræði myndu hellast yfir okkur á ensku. Heimir Jónasson, dagskrárstjóri Stöð 2, sagði í viðtali við Fréttablaðið um helgina að þáttur eins og Idol væri íslenskur þrátt fyrir að vera unninn að erlendri fyrirmynd. "Í honum eru íslenskar hetjur með vonir, væntingar og vonbrigði." Það er rétt að mun skemmtilegra er að horfa á íslenska þátttakendur í stað bandarískra. Því verður hins vegar ekki neitað að blómaskeið ríkir í íslensku sjónvarpi um þessar mundir og mjög mikið magn af sjónvarpsefni á íslensku er í boði. Það væri einfaldlega of langt mál að fara telja upp alla þá þætti sem eru á dagskrá sjónvarpsstöðvanna en til þess að gæta hlutleysis má nefna Gísla Martein hjá RÚV, Fólk með Sirrý á SkjáEinum og Sjálfstætt fólk á Stöð 2. Auk þessara þátta eru þrír dægurmálaþættir, tveir fréttatengdir umræðuþættir auk íþróttaþátta og svona mætti lengi telja. Leiknir íslenskir sjónvarpsþættir hafa hins vegar ekki verið áberandi í íslensku sjónvarpi (Svínasúpan, Fóstbræður og Spaugstofan eru ekki flokkaðir undir þessa tegund dagskrárgerðar enda byggja þeir á stuttum sketsum og hafa engan heilsteyptan söguþráð sem fylgt er eftir í næsta þætti). Þeir hafa heldur ekki gengið vel í landsmenn og hafa flestir dagað uppi, örfáir lifa í tvö ár. Þar að auki er slík dagskrárgerð mjög dýr og því koma þeir með mjög löngu millibili. Fyrir skömmu var þó frumsýnd ný íslensk þáttaröð, Reykjavíkurnætur. Þó sitt sýnist hverjum um gæði þessara þátta er um virðingarvert framtak að ræða. Þeir eru þó einnig gott dæmi um það reynsluleysi sem háir gerð leikinna framhaldsþátta í íslensku sjónvarpi. Leiðir kvikmyndagerðar og sjónvarpsþáttagerðar eru samofnar. Í sjónvarpinu getur ungt kvikmyndagerðarfólk fengið dýrmæta reynslu sem nýtist þeim síðar í framtíðinni. Það gæti síðan miðlað þessari reynslu sinni til næstu kynslóðar þannig að úr yrði hefð fyrir leiknu sjónvarpsefni. Þetta myndi síðan leiða til þess að sífellt fleiri væru um hituna í kvikmyndagerð enda hefði sjónvarpið þá alið af sér fólk með reynslu. En á meðan þessum hópi fólks er ekki sýndur áhugi er hætt við að það fari að bitna á íslenskri kvikmyndagerð sem hingað til hefur rekin á hugsjónarstarfi fárra manna. Sjónvarpsstöðvarnar ættu ef til vill að taka danskt sjónvarp sér til fyrirmyndar. Þeir hafa einbeitt sér að því að gera vandaða framhaldsþætti sem síðan hafa ratað hingað til lands og slegið í gegn: Nikolaj og Julia, Rejseholdet, Krónikan og síðast en ekki síst Örninn sem er sjötti vinsælasti þátturinn á Íslandi samkvæmt fjölmiðlakönnun IMG Gallup í febrúar síðastliðnum. Þar fá ungir leikstjórar að spreyta sig á leikstjórn í sjónvarpi. Ekki er einn fastráðinn sem stýrir öllum þáttunum heldur fá nokkrir færi á að vinna með ákveðið efni innan ákveðins ramma. Þetta væri skipulag sem hægt væri að nýta sér hér á landi og þannig gefið einstaklingum, menntuðum í kvikmyndagerð, tækifæri til þess að nýta sér sína menntun. Það er umhugsunarvert að peningum skuli vera eytt í þýðingar á erlendum þáttum í stað al - íslenskrar þáttagerðar. Það er áhyggjuefni að einungis ein leikin íslensk þáttaröð skuli vera á dagskrá sjónvarpsstöðvanna. Það eru þó fyrst og fremst slæm tíðindi að ungt kvikmyndagerðafólk, sem er að reyna koma sér á framfæri, fái engin tækifæri til þess.Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Freyr Gígja Gunnarsson Í brennidepli Mest lesið Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Táknmyndir íslenska lýðveldisins Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Táknmyndir íslenska lýðveldisins skrifar Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Sjá meira
Svonefndir "format" þættir eru að verða vinsælasta sjónvarpsefnið í dag, en það eru þættir sem eru unnir upp úr erlendri fyrirmynd með keyptu leyfi frá erlendum framleiðslufyrirtækjum. Þetta hefur verið gagnrýnt og sagt að með þessu sé verið að gera lítið úr íslenskri dagskrárgerð. Lítið svigrúm sé fyrir ungt fólk að koma með ferskar hugmyndir þar sem sjónvarpsstöðvarnar hafi ekki hugrekki til þess að framleiða þætti sem hugsanlega ná ekki vinsældum. Það þykir betra að veðja á öruggan hest og gera íslenska útgáfu af vinsælum erlendum þætti. Það hlýtur þó að teljast kostur að sjá íslenskar útgáfur af þáttum sem öðrum þræði myndu hellast yfir okkur á ensku. Heimir Jónasson, dagskrárstjóri Stöð 2, sagði í viðtali við Fréttablaðið um helgina að þáttur eins og Idol væri íslenskur þrátt fyrir að vera unninn að erlendri fyrirmynd. "Í honum eru íslenskar hetjur með vonir, væntingar og vonbrigði." Það er rétt að mun skemmtilegra er að horfa á íslenska þátttakendur í stað bandarískra. Því verður hins vegar ekki neitað að blómaskeið ríkir í íslensku sjónvarpi um þessar mundir og mjög mikið magn af sjónvarpsefni á íslensku er í boði. Það væri einfaldlega of langt mál að fara telja upp alla þá þætti sem eru á dagskrá sjónvarpsstöðvanna en til þess að gæta hlutleysis má nefna Gísla Martein hjá RÚV, Fólk með Sirrý á SkjáEinum og Sjálfstætt fólk á Stöð 2. Auk þessara þátta eru þrír dægurmálaþættir, tveir fréttatengdir umræðuþættir auk íþróttaþátta og svona mætti lengi telja. Leiknir íslenskir sjónvarpsþættir hafa hins vegar ekki verið áberandi í íslensku sjónvarpi (Svínasúpan, Fóstbræður og Spaugstofan eru ekki flokkaðir undir þessa tegund dagskrárgerðar enda byggja þeir á stuttum sketsum og hafa engan heilsteyptan söguþráð sem fylgt er eftir í næsta þætti). Þeir hafa heldur ekki gengið vel í landsmenn og hafa flestir dagað uppi, örfáir lifa í tvö ár. Þar að auki er slík dagskrárgerð mjög dýr og því koma þeir með mjög löngu millibili. Fyrir skömmu var þó frumsýnd ný íslensk þáttaröð, Reykjavíkurnætur. Þó sitt sýnist hverjum um gæði þessara þátta er um virðingarvert framtak að ræða. Þeir eru þó einnig gott dæmi um það reynsluleysi sem háir gerð leikinna framhaldsþátta í íslensku sjónvarpi. Leiðir kvikmyndagerðar og sjónvarpsþáttagerðar eru samofnar. Í sjónvarpinu getur ungt kvikmyndagerðarfólk fengið dýrmæta reynslu sem nýtist þeim síðar í framtíðinni. Það gæti síðan miðlað þessari reynslu sinni til næstu kynslóðar þannig að úr yrði hefð fyrir leiknu sjónvarpsefni. Þetta myndi síðan leiða til þess að sífellt fleiri væru um hituna í kvikmyndagerð enda hefði sjónvarpið þá alið af sér fólk með reynslu. En á meðan þessum hópi fólks er ekki sýndur áhugi er hætt við að það fari að bitna á íslenskri kvikmyndagerð sem hingað til hefur rekin á hugsjónarstarfi fárra manna. Sjónvarpsstöðvarnar ættu ef til vill að taka danskt sjónvarp sér til fyrirmyndar. Þeir hafa einbeitt sér að því að gera vandaða framhaldsþætti sem síðan hafa ratað hingað til lands og slegið í gegn: Nikolaj og Julia, Rejseholdet, Krónikan og síðast en ekki síst Örninn sem er sjötti vinsælasti þátturinn á Íslandi samkvæmt fjölmiðlakönnun IMG Gallup í febrúar síðastliðnum. Þar fá ungir leikstjórar að spreyta sig á leikstjórn í sjónvarpi. Ekki er einn fastráðinn sem stýrir öllum þáttunum heldur fá nokkrir færi á að vinna með ákveðið efni innan ákveðins ramma. Þetta væri skipulag sem hægt væri að nýta sér hér á landi og þannig gefið einstaklingum, menntuðum í kvikmyndagerð, tækifæri til þess að nýta sér sína menntun. Það er umhugsunarvert að peningum skuli vera eytt í þýðingar á erlendum þáttum í stað al - íslenskrar þáttagerðar. Það er áhyggjuefni að einungis ein leikin íslensk þáttaröð skuli vera á dagskrá sjónvarpsstöðvanna. Það eru þó fyrst og fremst slæm tíðindi að ungt kvikmyndagerðafólk, sem er að reyna koma sér á framfæri, fái engin tækifæri til þess.Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun