Hvenær mun maður drepa mann? Þórarinn Þórarinsson skrifar 17. mars 2005 00:01 Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Þórarinn Þórarinsson Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá?
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar