Málefni kvenna 26. október 2004 00:01 Kvennabaráttan kom til af illri nauðsyn þar sem staða kvenna var fótum troðin og ekki annað fyrir konur að gera en að rísa upp á afturlappirnar og berjast fyrir sínu. Staðan er þannig enn í dag að konur þurfa að berjast á vígvöllum jafnréttis og í sumum tilfellum hafa málin þokast fáránlega lítið. Það tekur langan tíma að snúa stóru skipi og allir þurfa að róa í sömu átt svo markmiðið náist en það virðist að margar konur taki þetta hlutverk sitt svo alvarlega að fátt annað kemst að, ef nokkuð. Meðvitund flestra um stöðu kvenna þokar þeim áleiðis og veitir meðvind en að vissu leyti getur hún virkað sem mótvindur. Hver einasta kona í stjórnmálum og áberandi stöðum er því marki brennd að vera kona í öllu því sem hún segir og gerir. Ef kona er ráðin í einhverja háttsetta stöðu þá er talið til hvort hún sé fyrsta konan sem gegnir stöðunni eða allavegana hvar hún er í röðinni og þannig er hún ekki aðeins að gegna starfinu sem hún er ráðin til heldur gegnir hún einnig því hlutverki að vera kona. Eins ef kona er rekin úr starfi þá er hún rekin úr starfi sem kona. Nýjasta dæmið um þetta er þegar Siv Friðleifsdóttir var látin víkja úr ráðherrastóli og Framsóknarkonur stukku allar upp á nef sér og allt í einu spruttu fram raddir kvenna sem aldrei höfðu heyrst áður sama hvað á hefur gengið í þjóðfélagsumræðunni. Hver vissi að allar þessar konur væru til? Þær sýndu þarna og sönnuðu samstöðukraft sinn og ekki virtust þær eiga í vandræðum með að ná athygli fjölmiðla en kusu að gera það í þessu máli öðrum fremur. Ekki hefur heyrst mikið í þessum konum síðan og þá hlýtur sú spurning að vakna hvort þær hafi ekki áhuga á öðrum málum, eða hvort þær hafi ekki áhuga á að sinna öðrum málum á opinberum vettvangi. En mál Sivjar hefur dregið dilk á eftir sér og meðvitund kvenna endurvakin og umræðan aukist um konur. Katrín Júlíusdóttir þingkona ákvað að kveða sér hljóðs á þingi nú á dögunum þar sem hún gagnrýnir skipan í nefnd framkvæmdanefndar um stofnanakerfi og rekstur verkefna ríkisins en aðeins karlar voru skipaðir í nefndina. Hún spyr: "Mér fannst skjóta talsvert skökku við í umræðunni um jafnréttismál að fjórir karlar væru skipaðir í þessa nefnd og verð því að spyrja hvort hæstvirtum ráðherrum finnist þessi málaflokkur ekki koma konum við. Eða hverju sætir þetta?". Er hægt að skilja Katrínu sem svo að karlar séu ekki hæfir til að tala fyrir hagsmunum kvenna á þessu sviði sem öðrum? Eða eru konur einar hæfar til þess, og eru þær þá hæfar til að tala fyrir hagsmunum karla? Mikið hefur verið rætt um að ekki séu nægilega margar konur í stjórnmálum og hefur Sjálfstæðisflokkurinn til að mynda á boðstólum sérstakt stjórnmálanámskeið fyrir konur undir yfirskriftinni Láttu að þérkveða! Þar eru meðal annars í boði fyrirlestrar og umræður um konur og stjórnmál, konur og fjölmiðla, leiðtogahæfni kvenna og aukinn hlut kvenna í stjórnmálum. Þetta er agnið sem þær eiga að bíta á til að fá þær til starfa. Hugsanlegt er hinsvegar að konur vilji koma inn í stjórnmál á öðrum forsendum en bara til að auka hlut kvenna, ef til vill vilja þær einfaldlega koma inn á þeim forsendum að taka þátt. Svo virðist sem leið kvenna að stjórnmálum sé önnur en hjá körlum, og ekkert við það að athuga, hinsvegar verður það að leiða til einhvers meira en þess að búa til lið kvenna sem gerir ekki annað en að tala um málefni kvenna. Gæti það ekki verið mikilvægt fyrir kvennabaráttuna að konur láti að sér kveða án þess að hafa þá sterku meðvitund með sér að þær séu konur? Borið hefur á þeirri skoðun að erfitt sé að fá konur til að tjá sig um mál á opinberum vettvangi og hefur meðal annars Egill Helgason talað um hversu erfitt sé að fá konur til að koma og tjá sig í þættinum hans Silfri Egils. Hinsvegar virðist engir skortur á þeim þegar kemur að því að ræða um málefni kvenna og því er spurningin einfaldlega sú hvort konur hafi bara áhuga á að tala um það málefni? Er ekki eitthvað fleira sem þær vilja leggja til umræðunnar í þjóðfélaginu? Konur hafa sýnt að þær hafa ótrúlegan kraft og viljastyrk til að láta að sér kveða í kvennabaráttunni og geta gert ótrúlegustu hluti í krafti þess málefnis sem þær trúa á. Þær hafa sýnt að þær geta ruðst fram með skoðanir og breytt hlutunum, þær hafa jafnvel stofnað öflugan fjölmiðil, tímaritið Veru en allt hafa þær gert þetta til þess að koma málefnum kvenna á framfæri. Spurningin er hvort umræðan og stefnumálin sjálf hafi orðið markmið kvennabaráttunnar og gert hana þannig sjálfhverfa. Kristín Eva Þórhallsdóttir - kristineva@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Kvennabaráttan kom til af illri nauðsyn þar sem staða kvenna var fótum troðin og ekki annað fyrir konur að gera en að rísa upp á afturlappirnar og berjast fyrir sínu. Staðan er þannig enn í dag að konur þurfa að berjast á vígvöllum jafnréttis og í sumum tilfellum hafa málin þokast fáránlega lítið. Það tekur langan tíma að snúa stóru skipi og allir þurfa að róa í sömu átt svo markmiðið náist en það virðist að margar konur taki þetta hlutverk sitt svo alvarlega að fátt annað kemst að, ef nokkuð. Meðvitund flestra um stöðu kvenna þokar þeim áleiðis og veitir meðvind en að vissu leyti getur hún virkað sem mótvindur. Hver einasta kona í stjórnmálum og áberandi stöðum er því marki brennd að vera kona í öllu því sem hún segir og gerir. Ef kona er ráðin í einhverja háttsetta stöðu þá er talið til hvort hún sé fyrsta konan sem gegnir stöðunni eða allavegana hvar hún er í röðinni og þannig er hún ekki aðeins að gegna starfinu sem hún er ráðin til heldur gegnir hún einnig því hlutverki að vera kona. Eins ef kona er rekin úr starfi þá er hún rekin úr starfi sem kona. Nýjasta dæmið um þetta er þegar Siv Friðleifsdóttir var látin víkja úr ráðherrastóli og Framsóknarkonur stukku allar upp á nef sér og allt í einu spruttu fram raddir kvenna sem aldrei höfðu heyrst áður sama hvað á hefur gengið í þjóðfélagsumræðunni. Hver vissi að allar þessar konur væru til? Þær sýndu þarna og sönnuðu samstöðukraft sinn og ekki virtust þær eiga í vandræðum með að ná athygli fjölmiðla en kusu að gera það í þessu máli öðrum fremur. Ekki hefur heyrst mikið í þessum konum síðan og þá hlýtur sú spurning að vakna hvort þær hafi ekki áhuga á öðrum málum, eða hvort þær hafi ekki áhuga á að sinna öðrum málum á opinberum vettvangi. En mál Sivjar hefur dregið dilk á eftir sér og meðvitund kvenna endurvakin og umræðan aukist um konur. Katrín Júlíusdóttir þingkona ákvað að kveða sér hljóðs á þingi nú á dögunum þar sem hún gagnrýnir skipan í nefnd framkvæmdanefndar um stofnanakerfi og rekstur verkefna ríkisins en aðeins karlar voru skipaðir í nefndina. Hún spyr: "Mér fannst skjóta talsvert skökku við í umræðunni um jafnréttismál að fjórir karlar væru skipaðir í þessa nefnd og verð því að spyrja hvort hæstvirtum ráðherrum finnist þessi málaflokkur ekki koma konum við. Eða hverju sætir þetta?". Er hægt að skilja Katrínu sem svo að karlar séu ekki hæfir til að tala fyrir hagsmunum kvenna á þessu sviði sem öðrum? Eða eru konur einar hæfar til þess, og eru þær þá hæfar til að tala fyrir hagsmunum karla? Mikið hefur verið rætt um að ekki séu nægilega margar konur í stjórnmálum og hefur Sjálfstæðisflokkurinn til að mynda á boðstólum sérstakt stjórnmálanámskeið fyrir konur undir yfirskriftinni Láttu að þérkveða! Þar eru meðal annars í boði fyrirlestrar og umræður um konur og stjórnmál, konur og fjölmiðla, leiðtogahæfni kvenna og aukinn hlut kvenna í stjórnmálum. Þetta er agnið sem þær eiga að bíta á til að fá þær til starfa. Hugsanlegt er hinsvegar að konur vilji koma inn í stjórnmál á öðrum forsendum en bara til að auka hlut kvenna, ef til vill vilja þær einfaldlega koma inn á þeim forsendum að taka þátt. Svo virðist sem leið kvenna að stjórnmálum sé önnur en hjá körlum, og ekkert við það að athuga, hinsvegar verður það að leiða til einhvers meira en þess að búa til lið kvenna sem gerir ekki annað en að tala um málefni kvenna. Gæti það ekki verið mikilvægt fyrir kvennabaráttuna að konur láti að sér kveða án þess að hafa þá sterku meðvitund með sér að þær séu konur? Borið hefur á þeirri skoðun að erfitt sé að fá konur til að tjá sig um mál á opinberum vettvangi og hefur meðal annars Egill Helgason talað um hversu erfitt sé að fá konur til að koma og tjá sig í þættinum hans Silfri Egils. Hinsvegar virðist engir skortur á þeim þegar kemur að því að ræða um málefni kvenna og því er spurningin einfaldlega sú hvort konur hafi bara áhuga á að tala um það málefni? Er ekki eitthvað fleira sem þær vilja leggja til umræðunnar í þjóðfélaginu? Konur hafa sýnt að þær hafa ótrúlegan kraft og viljastyrk til að láta að sér kveða í kvennabaráttunni og geta gert ótrúlegustu hluti í krafti þess málefnis sem þær trúa á. Þær hafa sýnt að þær geta ruðst fram með skoðanir og breytt hlutunum, þær hafa jafnvel stofnað öflugan fjölmiðil, tímaritið Veru en allt hafa þær gert þetta til þess að koma málefnum kvenna á framfæri. Spurningin er hvort umræðan og stefnumálin sjálf hafi orðið markmið kvennabaráttunnar og gert hana þannig sjálfhverfa. Kristín Eva Þórhallsdóttir - kristineva@frettabladid.is
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun