Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað Lovísa Arnardóttir skrifar 18. júní 2025 09:08 Benedikt segir ekki allar verslanir jafn vel undirbúnar en átakið eigi að greiða úr því. Vísir/Einar Benedikt S. Benediktsson, framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu, SVÞ, segir markmið nýs átaks SVÞ, VR og LÍV gegn ofbeldi í garð verslunarfólks að ná utan um vandann og tryggja að allar verslanir séu með gott verklag og leiðbeiningar fyrir starfsfólk. Atvikum hafi farið fjölgandi og sum þeirra geti flokkast sem einelti eða kynferðisleg áreitni. Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala. Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Leik lokið hjá Play Viðskipti innlent Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Viðskipti innlent „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Viðskipti innlent Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Viðskipti innlent Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Viðskipti innlent Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Viðskipti innlent Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Viðskipti innlent Norðlensk framleiðsla sem er að slá í gegn á Íslandi Samstarf Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Viðskipti innlent Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Viðskipti innlent Fleiri fréttir Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Loka Kristjánsbakaríi Hætta rekstri tveggja skipa í hagræðingarskyni Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Samgöngustofa fundaði nýlega með Play og fékk gögn frá KPMG „Við erum ekki með öll eggin í sömu körfu“ „Hver fyrir sig hvað það varðar“ Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Ráðin sölu- og markaðsstjóri hjá Alfreð Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Play er gjaldþrota Bein útsending: Staða aðfluttra á húsnæðismarkaði Spennandi tími til að opna nýjan fjölmiðill Lífsverk og Almenni lífeyrissjóðurinn í eina sæng Lagning gjaldþrota Fyrrverandi bankastjóri nýr forstjóri Thor landeldis Edda María leiðir stafræna markaðsþjónustu Vettvangs Uppsagnir hjá Fjársýslunni Guðný ráðin fræðslustjóri og Kristófer Orri í gjaldeyrismiðlun Sjá meira
Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala.
Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Leik lokið hjá Play Viðskipti innlent Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Viðskipti innlent „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Viðskipti innlent Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Viðskipti innlent Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Viðskipti innlent Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Viðskipti innlent Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Viðskipti innlent Norðlensk framleiðsla sem er að slá í gegn á Íslandi Samstarf Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Viðskipti innlent Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Viðskipti innlent Fleiri fréttir Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Loka Kristjánsbakaríi Hætta rekstri tveggja skipa í hagræðingarskyni Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Samgöngustofa fundaði nýlega með Play og fékk gögn frá KPMG „Við erum ekki með öll eggin í sömu körfu“ „Hver fyrir sig hvað það varðar“ Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Ráðin sölu- og markaðsstjóri hjá Alfreð Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Play er gjaldþrota Bein útsending: Staða aðfluttra á húsnæðismarkaði Spennandi tími til að opna nýjan fjölmiðill Lífsverk og Almenni lífeyrissjóðurinn í eina sæng Lagning gjaldþrota Fyrrverandi bankastjóri nýr forstjóri Thor landeldis Edda María leiðir stafræna markaðsþjónustu Vettvangs Uppsagnir hjá Fjársýslunni Guðný ráðin fræðslustjóri og Kristófer Orri í gjaldeyrismiðlun Sjá meira