Sérfræðingar í vonlausum aðstæðum Víðir Reynisson og Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifa 20. nóvember 2024 06:15 Ísland væri ekki á vetur setjandi ef ekki væri fyrir björgunarsveitirnar. Það er sannarlega tilfellið um allt land og alveg sérstaklega í Öræfum og í raun í öllu Suðurkjördæmi. Í Öræfum, þar sem einn af fjölsóttustu ferðamannastöðum landsins er að finna, heimsækja á hverju ári um ein milljón manns Jökulsárlón og aðrar náttúruperlur á Suðurströnd landsins. Aðstæður á svæðinu er mjög krefjandi, með öfgafullu veðri og slæmum innviðum. Vegirnir eru mjög mjóir og á þeim margar einbreiðar brýr sem skapa mikla slysahættu. Slysin sem þarna hafa orðið eru bæði mörg og erfið. Íbúafjöldinn í Öræfum er rúmlega 200 en flesta mánuði ársins gista um 3000 manns á svæðinu og um 5000 manns í sveitarfélaginu öllu. Íbúafjöldinn margfaldast og sömu sögu er að segja víða í landshlutanum, en flest allir ferðamenn sem heimsækja landið gista á Suðurlandi, 70-90% eftir árstíma. Öryggi starfsfólks, íbúa og ferðafólks Heilsugæslan á Suðurlandi er vanfjármögnuð og má rekja ástæðuna til þess að þegar fjármagni er úthlutað til heilsugæslustöðva er miðað við fjölda íbúa á svæðinu, en ekki fjölda þess fólks sem fer um svæðið og dvelur á degi hverjum. Á Höfn í Hornafirði er einn fastur læknir sem þarf að sinna svæði sem spannar 200 km. á milli Djúpavogs og Kirkjubæjarklausturs. Staðan er heldur ekki góð á heilsugæslum á mörgum öðrum svæðum á Suðurlandi þar sem fjöldi ferðamanna er alls staðar gríðarlega mikill og þeir veikjast og lenda í slysum eins og annað fólk. Það er nauðsynlegt að laga viðmið um fjármagn til heilsugæslustöðva, taka tillit til fjölda fólks á svæðunum og auka öryggi bæði starfsfólks, íbúa og ferðafólks. Á Suðurlandi er framúrskarandi fólk sem vinnur í sjúkraflutningum. Það er vel menntað og með mikinn metnað fyrir starfi sínu. Það hefur hins vegar skort fjármagn til þess að hafa nægilega marga bíla í umferð í einu. Í Árnessýslu þarf að stóla á að sjúkraflutningafólk sem er á frívakt sé í aðstæðum til að stökkva af stað ef kallið kemur, ef margt gerist á sama tíma og bílarnir sem eru mannaðir öllu jafna duga ekki til. Sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfum reynslumest í að klippa slasað fólk úr bílum Í Öræfum hefur björgunarsveitin Kári unnið þrekvirki trekk í trekk þegar alvarleg slys verða á svæðinu. Á góðum degi eru 40-60 mínútur í næsta heilbrigðisstarfsmann og sjúkrabíl en þegar aðstæður eru slæmar er viðbragðið í yfir klukkustunda fjarlægð. Það er staðreynd að sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfasveit eru nú með hvað mestu reynsluna á landinu þegar kemur að því að beita klippum til þess að ná fólki út úr bílum sem lenda í slysi. Útköll hjá Björgunarsveitinni Kára voru 63 árið 2023, sem gerir að meðaltali 1,2 útköll á viku, þar af 29 í mesta og næst-mesta forgangi. Ástandið er óviðunandi og nauðsynlegt að stórefla vegina, útrýma einbreiðum brúm og styrkja viðbragðið sem og heilsugæslurnar. Á ferð okkar um landshlutann áttum við samtal við fólk í björgunarsveitinni Kára. Það sem drífur þau áfram er tilhugsunin um hversu lengi fólk þarf að bíða eftir aðstoð og einnig viljinn til að standa þétt með félögum sínum. Að skilja hvort annað ekki eftir eitt í þeim ömurlegu aðstæðum sem bíða þeirra þegar slys hafa átt sér stað. Þess vegna fara þau af stað aftur og aftur í virkilega átakanlegar aðstæður þegar slysin verða. Það er hvorki sjálfsagt né eðlilegt að fólk sinni svona störfum í sjálfboðastarfi en þau finna sig knúin til þess að gera það því það er enginn annar á svæðinu. Lögum heilbrigðis- og samgöngukerfið Samfylkingin ætlar að laga heilbrigðiskerfið og styrkja heimilislæknakerfið meðal annars með því að búa til hvata fyrir lækna til að koma sér fyrir á landsbyggðinni. Við viljum að allir landsmenn fái aftur heimilislæknateymi sem þekkir fólkið sitt á næstu 10 árum og ætlum að byrja á þeim sem eru 60 ára og eldri og langveikir. Þetta tekur tíma en við erum með raunhæf skref og tilbúin til að leiða þessa vinnu. Það verður að tryggja fólki í landinu betra öryggi og efla viðbragðsaðila á Suðurlandi öllu. Við munum beita okkur fyrir því að styrkja fagþekkingu og umgjörð viðbragðsteymisins í Öræfum. Starf þeirra er ómetanlegt, eins og á við um svo mikið af fólki sem vinnur við að vera til staðar þegar á bjátar hjá samborgurum þess. Að lokum þá viljum við segja ykkur að Samfylkingin ætlar að tvöfalda fjárfestingu í samgöngum með tekjum frá auðlindum og aukinni verðmætasköpun. Vetrarþjónustu þarf líka að efla og alveg sérstaklega á fjölförnum vegum þar sem ferðafólk fer oft af stað áður en vetrarþjónustan hefst. Það er beinlínis lífsspursmál. Höfundur er oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Víðir Reynisson Samfylkingin Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Ísland væri ekki á vetur setjandi ef ekki væri fyrir björgunarsveitirnar. Það er sannarlega tilfellið um allt land og alveg sérstaklega í Öræfum og í raun í öllu Suðurkjördæmi. Í Öræfum, þar sem einn af fjölsóttustu ferðamannastöðum landsins er að finna, heimsækja á hverju ári um ein milljón manns Jökulsárlón og aðrar náttúruperlur á Suðurströnd landsins. Aðstæður á svæðinu er mjög krefjandi, með öfgafullu veðri og slæmum innviðum. Vegirnir eru mjög mjóir og á þeim margar einbreiðar brýr sem skapa mikla slysahættu. Slysin sem þarna hafa orðið eru bæði mörg og erfið. Íbúafjöldinn í Öræfum er rúmlega 200 en flesta mánuði ársins gista um 3000 manns á svæðinu og um 5000 manns í sveitarfélaginu öllu. Íbúafjöldinn margfaldast og sömu sögu er að segja víða í landshlutanum, en flest allir ferðamenn sem heimsækja landið gista á Suðurlandi, 70-90% eftir árstíma. Öryggi starfsfólks, íbúa og ferðafólks Heilsugæslan á Suðurlandi er vanfjármögnuð og má rekja ástæðuna til þess að þegar fjármagni er úthlutað til heilsugæslustöðva er miðað við fjölda íbúa á svæðinu, en ekki fjölda þess fólks sem fer um svæðið og dvelur á degi hverjum. Á Höfn í Hornafirði er einn fastur læknir sem þarf að sinna svæði sem spannar 200 km. á milli Djúpavogs og Kirkjubæjarklausturs. Staðan er heldur ekki góð á heilsugæslum á mörgum öðrum svæðum á Suðurlandi þar sem fjöldi ferðamanna er alls staðar gríðarlega mikill og þeir veikjast og lenda í slysum eins og annað fólk. Það er nauðsynlegt að laga viðmið um fjármagn til heilsugæslustöðva, taka tillit til fjölda fólks á svæðunum og auka öryggi bæði starfsfólks, íbúa og ferðafólks. Á Suðurlandi er framúrskarandi fólk sem vinnur í sjúkraflutningum. Það er vel menntað og með mikinn metnað fyrir starfi sínu. Það hefur hins vegar skort fjármagn til þess að hafa nægilega marga bíla í umferð í einu. Í Árnessýslu þarf að stóla á að sjúkraflutningafólk sem er á frívakt sé í aðstæðum til að stökkva af stað ef kallið kemur, ef margt gerist á sama tíma og bílarnir sem eru mannaðir öllu jafna duga ekki til. Sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfum reynslumest í að klippa slasað fólk úr bílum Í Öræfum hefur björgunarsveitin Kári unnið þrekvirki trekk í trekk þegar alvarleg slys verða á svæðinu. Á góðum degi eru 40-60 mínútur í næsta heilbrigðisstarfsmann og sjúkrabíl en þegar aðstæður eru slæmar er viðbragðið í yfir klukkustunda fjarlægð. Það er staðreynd að sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfasveit eru nú með hvað mestu reynsluna á landinu þegar kemur að því að beita klippum til þess að ná fólki út úr bílum sem lenda í slysi. Útköll hjá Björgunarsveitinni Kára voru 63 árið 2023, sem gerir að meðaltali 1,2 útköll á viku, þar af 29 í mesta og næst-mesta forgangi. Ástandið er óviðunandi og nauðsynlegt að stórefla vegina, útrýma einbreiðum brúm og styrkja viðbragðið sem og heilsugæslurnar. Á ferð okkar um landshlutann áttum við samtal við fólk í björgunarsveitinni Kára. Það sem drífur þau áfram er tilhugsunin um hversu lengi fólk þarf að bíða eftir aðstoð og einnig viljinn til að standa þétt með félögum sínum. Að skilja hvort annað ekki eftir eitt í þeim ömurlegu aðstæðum sem bíða þeirra þegar slys hafa átt sér stað. Þess vegna fara þau af stað aftur og aftur í virkilega átakanlegar aðstæður þegar slysin verða. Það er hvorki sjálfsagt né eðlilegt að fólk sinni svona störfum í sjálfboðastarfi en þau finna sig knúin til þess að gera það því það er enginn annar á svæðinu. Lögum heilbrigðis- og samgöngukerfið Samfylkingin ætlar að laga heilbrigðiskerfið og styrkja heimilislæknakerfið meðal annars með því að búa til hvata fyrir lækna til að koma sér fyrir á landsbyggðinni. Við viljum að allir landsmenn fái aftur heimilislæknateymi sem þekkir fólkið sitt á næstu 10 árum og ætlum að byrja á þeim sem eru 60 ára og eldri og langveikir. Þetta tekur tíma en við erum með raunhæf skref og tilbúin til að leiða þessa vinnu. Það verður að tryggja fólki í landinu betra öryggi og efla viðbragðsaðila á Suðurlandi öllu. Við munum beita okkur fyrir því að styrkja fagþekkingu og umgjörð viðbragðsteymisins í Öræfum. Starf þeirra er ómetanlegt, eins og á við um svo mikið af fólki sem vinnur við að vera til staðar þegar á bjátar hjá samborgurum þess. Að lokum þá viljum við segja ykkur að Samfylkingin ætlar að tvöfalda fjárfestingu í samgöngum með tekjum frá auðlindum og aukinni verðmætasköpun. Vetrarþjónustu þarf líka að efla og alveg sérstaklega á fjölförnum vegum þar sem ferðafólk fer oft af stað áður en vetrarþjónustan hefst. Það er beinlínis lífsspursmál. Höfundur er oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar