Vegur vinstrisins til áhrifa Hlynur Már Ragnheiðarson skrifar 11. nóvember 2024 09:16 Við sem höfum bent á þá þróun að öfgahægriflokkar séu að öðlast meira og meira fylgi á Vesturlöndum og höfum varað við þeirri þróun á undanförnum árum bárum von til þess að einhverju leyti á dögunum að Demókratar myndu bera sigur af hólmi í forsetakosningunum vestanhafs. Þetta má kalla staðreynd þrátt fyrir að við berum jafnvel ekki fallegan hug til Joe Biden og flokks hans fyrir að hafa gert Ísraelum kleift að stunda þjóðarmorð undanfarið ár á Gaza, þjóðarmorð sem hefur nú dreift sér á fleiri svæði eins og Vesturbakkann og Líbanon. Við höfum verið sannfærð um það að þrátt fyrir þann gífurlega skaða sem Demókratar hafa valdið með mannfalli tugþúsunda barna og kvenna í linnulausum árásum Ísraela á Gaza að þá myndi vestræn menning fara úr öskunni í eldinn ef svo færi að öfgahægrimaður með áhuga á auknum einræðisvöldum forseta á borð við Donald Trump myndi taka við völdum í Bandaríkjunum. Donald Trump er einstaklingur sem lýsti því m.a. yfir þann 13. október síðastliðinn að hann teldi að beita ætti bandaríska hernum gegn pólitískum andstæðingum sínum í Bandaríkjunum sem hann telur tilheyra vinstrinu í stjórnmálum. Fólk þekkir svo auðvitað sögu hans frá 6. janúar 2021 þar sem hann hvatti stuðningsmenn sína til þess að ráðast á þinghúsið í Washington sem og þeir gerðu. Þannig að það eru þessar og margar fleiri ástæður fyrir því að hægt er að komast að þeirri niðurstöðu að allt annað en slíkur maður sé skárri kostur til að gegna stærsta embætti vestrænna stjórnmála. Við vitum hins vegar að úrslitin í þessum kosningum fóru ekki á þann hátt sem við frekar vildum og öfgamaðurinn vann. Í kjölfar kosninganna hafa svo farið af stað miklar umræður um það hverju má um kenna að svona fór. Það sem hefur líklega síst verið rætt um er það hvort Demókratar sjálfir og þeirra pólitík sé um að kenna. Láglaunafólk í Bandaríkjunum býr við mikla krísu í fjármálum sínum í dag vegna mikilla verðhækkana fyrirtækja á matvörum svo dæmi sé tekið en launin hafa ekki fylgt þeirri verðlagsþróun þar í landi og eru einstaklega lág. Við þekkjum þetta að einhverju leyti líka hér á Íslandi að íslensk fyrirtæki hafa hækkað verð sín í kjölfar kjarasamninga vorsins 2023 jafnvel langt umfram þær hækkanir sem launahækkanir hafa skilað launafólkinu og eins og Bandaríkjamenn þá búa Íslendingar við nokkuð verulega húsnæðiskrísu og skoðanakannanir á Íslandi sýna að ríkisstjórnarflokkarnir þrír sem hafa haldið utan um stjórn Íslands undanfarin 7 ár hafa lækkað verulega fylgi sitt. Þannig að líkt og í Bandaríkjunum að þá gætir gífurlegrar óánægju meðal Íslendinga með stjórnarfarið í sínu landi. Og það má leiða að því líkum að svipað verði upp á teningnum í Alþingiskosningum eftir um tvær vikur að þessi pistill er skrifaður að fólk muni leita til annarra lausna heldur en þeirra lausna sem þessir þrír flokkar hafa boðið Íslendingum, jafnvel þótt það þýddi að atkvæði sitt fari til öfgaflokka sem hægt væri að skilgreina á svipaðan hátt og stjórnmál Donalds Trump hljóða upp á. Og þegar kemur að því að læra af sögunni til að ná árangri í dag þá megum við skoða sögu Þýskalands (Weimar-lýðveldisins) eftir fyrri heimsstyjöld og í kjölfar kreppunnar 1929. Það sama var uppi á teningnum þá og nú að því leyti að öfgahægrimenn juku fylgi sitt og náðu að lokum völdum vegna þess að almenningur leitaði í örvæntingu að nýjum stjórnmálum sem myndu vonandi leggja áherslu á velferð fólksins í landinu og færa fjárhagsstöðu samfélags síns til betri vegar. Á Íslandi í dag eru Miðflokkurinn og Lýðræðisflokkurinn dæmi um slíka flokka sem stóla á að fá fylgi á þessum forsendum. Lærdómurinn sem við getum tekið til okkar frá þessum málum er þær breytingar sem við þurfum að innleiða í íslensk stjórnmál sem þurfa að hljóða upp á alvöru breytingar til batnaðar fyrir fólkið í landinu svo að almenningur öðlist trú á stjórnmálastéttinni á ný. Framkvæmd róttækrar uppbyggingar á húsnæði og verðlag og launatekjur sem skila öryggi og velsæld fyrir almenning er það sem mun skila árangri í Alþingiskosningum 2028. Við vitum ekki hvernig kosningarnar fara á þessu ári, okkur má gruna að núverandi ríkisstjórnarflokkunum þremur verði refsað verulega í þetta skiptið en þetta eru atriðin sem skipta fólkið mestu máli og þeir flokkar sem munu setja þessi mál í forgang hjá sér munu hljóta fleiri atkvæði í Alþingiskosningum næsta áratugs. Við sem erum ýmist vinstra megin í stjórnmálum og/eða erum frjálslynd með áhuga á jöfnuði og jafnrétti myndum gjarnan vilja sjá mannúðlegri aðferðir í í ríkisstjórnum næsta áratugar í málefnum flóttafólks og þegar kemur að baráttunni fyrir frelsi kvenna til að stjórna sínum líkömum sjálfar auk ýmissra fleiri mannúðarmálefna en ef við tökum ekki alvöru afstöðu til fyrrnefndra húsnæðis- og kaupmáttarmála almennings þá munu öfgahægriflokkar líklega óhjákvæmilega taka við stjórnartaumunum líkt og í Bandaríkjunum nú og í Þýskalandi 1933 og okkur mun reynast ógerlegt um árabil að ná árangri sem samfélag og við munu takar tímar sem færa okkur í átt til dimmrar fortíðar sem við kærum okkur ekki um. Stjórnmálin eins og þau hafa verið stunduð á Vesturlöndum á þessum áratug og lengur hafa ekki skilað árangri. Við þurfum að endurskoða þessa stjórnmálamenningu og taka afstöðu sem skilar ánægðari almenningi fyrst og fremst. Ekki má gleyma þeirri hugmynd sem vinstri sinnaðir Frakkar framkvæmdu á þessu ári í von um að snúa samfélagi sínu á rétta braut, með sameinuðu framboði nokkurra flokka sem átti raunverulegan möguleika á að halda öfgahægriflokkum örugglega frá völdum. Slík framkvæmd á Íslandi myndi til dæmis útiloka að flokkar á borð við Sósíalistaflokkinn, Vinstri græna og Pírata myndu þurrkast út af þingi eins og útlit er fyrir að gæti gerst, öfgahægriflokkunum til góða. Höfundur er trúnaðarmaður í Sameyki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Skoðun Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Við sem höfum bent á þá þróun að öfgahægriflokkar séu að öðlast meira og meira fylgi á Vesturlöndum og höfum varað við þeirri þróun á undanförnum árum bárum von til þess að einhverju leyti á dögunum að Demókratar myndu bera sigur af hólmi í forsetakosningunum vestanhafs. Þetta má kalla staðreynd þrátt fyrir að við berum jafnvel ekki fallegan hug til Joe Biden og flokks hans fyrir að hafa gert Ísraelum kleift að stunda þjóðarmorð undanfarið ár á Gaza, þjóðarmorð sem hefur nú dreift sér á fleiri svæði eins og Vesturbakkann og Líbanon. Við höfum verið sannfærð um það að þrátt fyrir þann gífurlega skaða sem Demókratar hafa valdið með mannfalli tugþúsunda barna og kvenna í linnulausum árásum Ísraela á Gaza að þá myndi vestræn menning fara úr öskunni í eldinn ef svo færi að öfgahægrimaður með áhuga á auknum einræðisvöldum forseta á borð við Donald Trump myndi taka við völdum í Bandaríkjunum. Donald Trump er einstaklingur sem lýsti því m.a. yfir þann 13. október síðastliðinn að hann teldi að beita ætti bandaríska hernum gegn pólitískum andstæðingum sínum í Bandaríkjunum sem hann telur tilheyra vinstrinu í stjórnmálum. Fólk þekkir svo auðvitað sögu hans frá 6. janúar 2021 þar sem hann hvatti stuðningsmenn sína til þess að ráðast á þinghúsið í Washington sem og þeir gerðu. Þannig að það eru þessar og margar fleiri ástæður fyrir því að hægt er að komast að þeirri niðurstöðu að allt annað en slíkur maður sé skárri kostur til að gegna stærsta embætti vestrænna stjórnmála. Við vitum hins vegar að úrslitin í þessum kosningum fóru ekki á þann hátt sem við frekar vildum og öfgamaðurinn vann. Í kjölfar kosninganna hafa svo farið af stað miklar umræður um það hverju má um kenna að svona fór. Það sem hefur líklega síst verið rætt um er það hvort Demókratar sjálfir og þeirra pólitík sé um að kenna. Láglaunafólk í Bandaríkjunum býr við mikla krísu í fjármálum sínum í dag vegna mikilla verðhækkana fyrirtækja á matvörum svo dæmi sé tekið en launin hafa ekki fylgt þeirri verðlagsþróun þar í landi og eru einstaklega lág. Við þekkjum þetta að einhverju leyti líka hér á Íslandi að íslensk fyrirtæki hafa hækkað verð sín í kjölfar kjarasamninga vorsins 2023 jafnvel langt umfram þær hækkanir sem launahækkanir hafa skilað launafólkinu og eins og Bandaríkjamenn þá búa Íslendingar við nokkuð verulega húsnæðiskrísu og skoðanakannanir á Íslandi sýna að ríkisstjórnarflokkarnir þrír sem hafa haldið utan um stjórn Íslands undanfarin 7 ár hafa lækkað verulega fylgi sitt. Þannig að líkt og í Bandaríkjunum að þá gætir gífurlegrar óánægju meðal Íslendinga með stjórnarfarið í sínu landi. Og það má leiða að því líkum að svipað verði upp á teningnum í Alþingiskosningum eftir um tvær vikur að þessi pistill er skrifaður að fólk muni leita til annarra lausna heldur en þeirra lausna sem þessir þrír flokkar hafa boðið Íslendingum, jafnvel þótt það þýddi að atkvæði sitt fari til öfgaflokka sem hægt væri að skilgreina á svipaðan hátt og stjórnmál Donalds Trump hljóða upp á. Og þegar kemur að því að læra af sögunni til að ná árangri í dag þá megum við skoða sögu Þýskalands (Weimar-lýðveldisins) eftir fyrri heimsstyjöld og í kjölfar kreppunnar 1929. Það sama var uppi á teningnum þá og nú að því leyti að öfgahægrimenn juku fylgi sitt og náðu að lokum völdum vegna þess að almenningur leitaði í örvæntingu að nýjum stjórnmálum sem myndu vonandi leggja áherslu á velferð fólksins í landinu og færa fjárhagsstöðu samfélags síns til betri vegar. Á Íslandi í dag eru Miðflokkurinn og Lýðræðisflokkurinn dæmi um slíka flokka sem stóla á að fá fylgi á þessum forsendum. Lærdómurinn sem við getum tekið til okkar frá þessum málum er þær breytingar sem við þurfum að innleiða í íslensk stjórnmál sem þurfa að hljóða upp á alvöru breytingar til batnaðar fyrir fólkið í landinu svo að almenningur öðlist trú á stjórnmálastéttinni á ný. Framkvæmd róttækrar uppbyggingar á húsnæði og verðlag og launatekjur sem skila öryggi og velsæld fyrir almenning er það sem mun skila árangri í Alþingiskosningum 2028. Við vitum ekki hvernig kosningarnar fara á þessu ári, okkur má gruna að núverandi ríkisstjórnarflokkunum þremur verði refsað verulega í þetta skiptið en þetta eru atriðin sem skipta fólkið mestu máli og þeir flokkar sem munu setja þessi mál í forgang hjá sér munu hljóta fleiri atkvæði í Alþingiskosningum næsta áratugs. Við sem erum ýmist vinstra megin í stjórnmálum og/eða erum frjálslynd með áhuga á jöfnuði og jafnrétti myndum gjarnan vilja sjá mannúðlegri aðferðir í í ríkisstjórnum næsta áratugar í málefnum flóttafólks og þegar kemur að baráttunni fyrir frelsi kvenna til að stjórna sínum líkömum sjálfar auk ýmissra fleiri mannúðarmálefna en ef við tökum ekki alvöru afstöðu til fyrrnefndra húsnæðis- og kaupmáttarmála almennings þá munu öfgahægriflokkar líklega óhjákvæmilega taka við stjórnartaumunum líkt og í Bandaríkjunum nú og í Þýskalandi 1933 og okkur mun reynast ógerlegt um árabil að ná árangri sem samfélag og við munu takar tímar sem færa okkur í átt til dimmrar fortíðar sem við kærum okkur ekki um. Stjórnmálin eins og þau hafa verið stunduð á Vesturlöndum á þessum áratug og lengur hafa ekki skilað árangri. Við þurfum að endurskoða þessa stjórnmálamenningu og taka afstöðu sem skilar ánægðari almenningi fyrst og fremst. Ekki má gleyma þeirri hugmynd sem vinstri sinnaðir Frakkar framkvæmdu á þessu ári í von um að snúa samfélagi sínu á rétta braut, með sameinuðu framboði nokkurra flokka sem átti raunverulegan möguleika á að halda öfgahægriflokkum örugglega frá völdum. Slík framkvæmd á Íslandi myndi til dæmis útiloka að flokkar á borð við Sósíalistaflokkinn, Vinstri græna og Pírata myndu þurrkast út af þingi eins og útlit er fyrir að gæti gerst, öfgahægriflokkunum til góða. Höfundur er trúnaðarmaður í Sameyki.
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun