Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands tók ákvörðun í vikunni að halda stýrivöxtum óbreyttum í 9,25 prósentum og verður næsta stýrivaxtaákvörðun tekin eftir sex vikur. Þetta markar rúmt ár af óbreyttum stýrivöxtum og hafa aðilar vinnumarkaðarins gagnrýnt bankann mjög fyrir ákvörðunina.
Meðal annars sendi stjórn stéttarfélagsins Sameykis frá sér yfirlýsingu í dag þar sem hún lýsti verulegum vonbrigðum með ákvörðun peningastefnunefndar. Sameyki gagnrýnir þá ríkisstjórnina harðlega fyrir að standa vörð um að „okrað sé á almenningi með þessari skaðlegu okurvaxtastefnu.“
„Hagstjórn Seðlabankans er þannig fram sett að hún bitnar fyrst og fremst á efnaminna fólki, verka- og láglaunafólki,“ segir Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður Eflingar.
Vill sjá hærri skatta á hátekjufólk og ferðaþjónustu
Seðlabankastjóri sagði ástæðu þess að ekki sé hægt að lækka vexti mikla þenslu í hagkerfinu. Mikil neysla og framkvæmdir haldi uppi verðbólgunni ásamt mikilli eftirspurn eftir húsnæði.
„Stjórnvöld þurfa að axla ábyrgð. Þau geta ekki látið fámennan hóp hálaunafólks í peningastefnunefnd bera ábyrgð á þessu. Þau þurfa að takast á við húsnæðisvandann- það þarf að minnka framboð á Airbnb íbúðum. Það verður til þess að þær íbúðir koma inn á leigumarkað sem hjálpar til að keyra niður leiguverð,“ segir Sólveig Anna.
„Það þarf að takast á við þenslu ferðaþjónustunnar, til dæmis með því að setja þá grein í eðlilegt virðisaukaskattsþrep, það þarf að hækka skatta á tekjuhátt fólk og það þarf að hækka fjármagnstekjuskatta.“
Hefði í vor ekki órað fyrir óbreyttu ástandi
Hún segir ekki hafa komið á óvart að bankinn héldi stýrivöxtum óbreyttum.
„Það er auðvitað ömurlegt fyrir okkur í Eflingu, okkur í breiðfylkingunni að sjá að þrátt fyrir að við höfum verið til búin að gera mjög ábyrga kjarasamninga með hófstilltum launahækkunum, að því gefnu að stjórnvöld kæmu að borðinu þá virðast peningastefnunefnd og Seðlabankinn ekki ætla að gera slíkt hið sama,“ segir Sólveig Anna.
„Okkur hefði ekki órað fyrir því þegar við undirrituðum þessa kjarasamninga að staðan yrði ennþá svona núna. Seðlabankinn þarf að beina sjónum sínum annað og stjórnvöld þurfa að grípa inn í. Það gengur ekki lengur að pólitíkin frýi sig ábyrgð á efnahagsstýringu á landinu.“
Undarlegt að heyra orð ráðherra
Sigurður Ingi Jóhannsson fjármála- og efnahagsráðherra fyrr í vikunni að það sé í erfðamengi Íslendinga að sætta sig við háa verðbólgu.
Hver eru þín viðbrögð við þessum orðum?
„Það er náttúrulega ótrúlegt að heyra þetta. Hann sagði þetta ekki bara einu sinni heldur tvisvar, honum fannst þetta greinilega það snjallt. Ef það er í erfðamengi okkar, hvað ætlar hann þá að segja við allt okkar aðflutta fólk, alla okkar aðfluttu félagsmenn eins og í Eflingu. Er það í erfðamengi þeirra? Nei, þetta er náttúrulega fráleit skýring,“ segir Sólveig.
„Það sem virðist aftur á móti vera gegn um gangandi hér í íslensku efnahagskerfi er að það er hægt að halda auðstéttinni ósnertri, tryggja að hún hafi það ávallt sem best en beina ávallt sjónunum að verka- og láglaunafólki og neita að létta byrgðinni af þeim. Það virðist vera innbyggt í kerfið, ég ætla ekki að tala um neitt erfðamengi, en þetta var mjög undarlegt að heyra.“
