Leggjast yfir umdeilt gjald sem færðist aftur yfir á almenning Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 18. janúar 2024 09:00 Guðmundur Ingi Ásmundsson er forstjóri Landsnets. Vísir/Arnar Hæstiréttur ætlar að leggjast yfir deilur Landsvirkjunar við Landsnet um innheimtu Landsnets á svonefndu aflgjaldi. Héraðsdómur og Landsréttur hafa þegar úrskurðað gjaldið ólögmætt. Forsaga málsins er sú að Landsnet gerði þá breytingu í apríl 2022 að krefja orkuframleiðendur um fyrrnefnt aflgjald fyrir að mata orku inn á kerfi Landsnets. Hluti af flutningsgjaldi var færður yfir á raforkuframleiðendur í samræmi við kostnað af innmötun orku. Ágreiningurinn lýtur að því hvort heimild sé í raforkulögum til að innheimta aflgjaldið. Hæstiréttur taldi málið fordæmisgefandi og samþykkti því málskotsbeiðni Landsnets að taka málið fyrir. Kostnaður færðist til neytenda Landsvirkjun er langstærsti orkuframleiðandi landsins og taldi gjaldið ekki samræmast lögum. Fyrirtækið stefndi Landsneti og hafði betur bæði fyrir héraðsdómi og Landsrétti. Vegna niðurstöðu dómsins breytti Landsnet uppbyggingu flutningsgjaldskrár sinnar þannig að aflgjaldið svonefnda lendir aftur á notendum raforku. Kostnaður vegna innmötunar þeirra færðist því frá framleiðendunum og til notenda sem hluti af flutnings- og dreifikostnaði. Í tilkynningu frá RARIK, sem er opinbert hlutafélag í eigu ríkisins, segir að hækkun Landsnets á RARIK feli í sér 3-5 prósenta verðhækkun fyrir viðskiptavini RARIK. RARIK er með um 90% hlutdeild í dreifikerfi raforku í sveitum landsins og selur raforku í gegnum dótturfélagið Orkusöluna. Tækifæri til lægra verðs hjá Landsvirkjun Stærsti hluti þeirrar raforku sem RARIK dreifir til viðskiptavina sinna kemur frá flutningskerfi Landsnets. RARIK greiðir Landsneti fyrir þá raforku í samræmi við gjaldskrá Landsnets. Núna um áramót hækkar sú gjaldskrá um 14,5% sem hefur áhrif á alla raforkunotendur á Íslandi. Helminginn af 14,5 prósenta hækkuninni megi leiða til fyrrnefnds dómsmáls sem leiði til þess að Landsnet fái ekki tekjur með aflgjaldinu. Hinn helminginn til endurmats Landsnets á flutningsskrá í samræmi við tekjumörk fyrirtækisins. RARIK segir breytinguna þýða að þær virkjanir sem mati raforku inn á flutningskerfið greiði nú lægri gjöld til Landsnets en annars væri. Orkuframleiðendur á borð við Landsvirkjun ættu því að geta lækkað heildsöluverð til sölufyrirætkja sem starfi á smásölumarkaði til samræmis. „Með því skapast einnig tækifæri fyrir sölufyrirtækin að bjóða sínum viðskiptavinum lækkað verð á raforkunni.“ Fréttin hefur verið uppfærð. Orkumál Dómsmál Mest lesið Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Bjór, bingó og bíó í Vinabæ á ný Viðskipti innlent Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Húsnæði B5 auglýst til leigu enn og aftur Viðskipti innlent Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf Ekki lengur hægt að sjá hvað aðrir „læka“ Viðskipti erlent Minnir á flotta tannlæknastofu Samstarf Fleiri fréttir Festi fær að kaupa Lyfju Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum MAST varar við ólöglegu innihaldsefni í fæðubótarefni „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum „Rétturinn til viðgerðar“ væntanlegur til landsins Borgar 760 þúsund fyrir flísalögn sem átti að kosta þrjár milljónir Pepsíunnandi til margra ára kveður drykkinn eftir breytinguna „Það sem þú greiðir niður, það kemur aldrei aftur“ Vísar ásökunum um „vopnaðan frið“ um verðlag á bug Aldrei verið minna af sykri í íslensku Pepsí Landsnet skuldar Landsvirkjun 2,4 milljarða Keypti gallaðan kveikjara og fær 50 þúsund krónur Landsvirkjun vann og neytendur borga brúsann Reykjavík Marketing sektað vegna fullyrðinga um vörur frá Lifewave Lét bóna bílinn, lenti illa í því og fær 1,6 milljónir í bætur Vara við hættulegum og hræódýrum vörum hjá netverslunum Hægir á verðhækkunum matvöru „Gátum ekki setið og beðið endalaust“ Sekta Árvakur um 1,5 milljónir króna vegna fjölda dulinna auglýsinga Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Sjá meira
Forsaga málsins er sú að Landsnet gerði þá breytingu í apríl 2022 að krefja orkuframleiðendur um fyrrnefnt aflgjald fyrir að mata orku inn á kerfi Landsnets. Hluti af flutningsgjaldi var færður yfir á raforkuframleiðendur í samræmi við kostnað af innmötun orku. Ágreiningurinn lýtur að því hvort heimild sé í raforkulögum til að innheimta aflgjaldið. Hæstiréttur taldi málið fordæmisgefandi og samþykkti því málskotsbeiðni Landsnets að taka málið fyrir. Kostnaður færðist til neytenda Landsvirkjun er langstærsti orkuframleiðandi landsins og taldi gjaldið ekki samræmast lögum. Fyrirtækið stefndi Landsneti og hafði betur bæði fyrir héraðsdómi og Landsrétti. Vegna niðurstöðu dómsins breytti Landsnet uppbyggingu flutningsgjaldskrár sinnar þannig að aflgjaldið svonefnda lendir aftur á notendum raforku. Kostnaður vegna innmötunar þeirra færðist því frá framleiðendunum og til notenda sem hluti af flutnings- og dreifikostnaði. Í tilkynningu frá RARIK, sem er opinbert hlutafélag í eigu ríkisins, segir að hækkun Landsnets á RARIK feli í sér 3-5 prósenta verðhækkun fyrir viðskiptavini RARIK. RARIK er með um 90% hlutdeild í dreifikerfi raforku í sveitum landsins og selur raforku í gegnum dótturfélagið Orkusöluna. Tækifæri til lægra verðs hjá Landsvirkjun Stærsti hluti þeirrar raforku sem RARIK dreifir til viðskiptavina sinna kemur frá flutningskerfi Landsnets. RARIK greiðir Landsneti fyrir þá raforku í samræmi við gjaldskrá Landsnets. Núna um áramót hækkar sú gjaldskrá um 14,5% sem hefur áhrif á alla raforkunotendur á Íslandi. Helminginn af 14,5 prósenta hækkuninni megi leiða til fyrrnefnds dómsmáls sem leiði til þess að Landsnet fái ekki tekjur með aflgjaldinu. Hinn helminginn til endurmats Landsnets á flutningsskrá í samræmi við tekjumörk fyrirtækisins. RARIK segir breytinguna þýða að þær virkjanir sem mati raforku inn á flutningskerfið greiði nú lægri gjöld til Landsnets en annars væri. Orkuframleiðendur á borð við Landsvirkjun ættu því að geta lækkað heildsöluverð til sölufyrirætkja sem starfi á smásölumarkaði til samræmis. „Með því skapast einnig tækifæri fyrir sölufyrirtækin að bjóða sínum viðskiptavinum lækkað verð á raforkunni.“ Fréttin hefur verið uppfærð.
Orkumál Dómsmál Mest lesið Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Bjór, bingó og bíó í Vinabæ á ný Viðskipti innlent Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Húsnæði B5 auglýst til leigu enn og aftur Viðskipti innlent Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf Ekki lengur hægt að sjá hvað aðrir „læka“ Viðskipti erlent Minnir á flotta tannlæknastofu Samstarf Fleiri fréttir Festi fær að kaupa Lyfju Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum MAST varar við ólöglegu innihaldsefni í fæðubótarefni „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum „Rétturinn til viðgerðar“ væntanlegur til landsins Borgar 760 þúsund fyrir flísalögn sem átti að kosta þrjár milljónir Pepsíunnandi til margra ára kveður drykkinn eftir breytinguna „Það sem þú greiðir niður, það kemur aldrei aftur“ Vísar ásökunum um „vopnaðan frið“ um verðlag á bug Aldrei verið minna af sykri í íslensku Pepsí Landsnet skuldar Landsvirkjun 2,4 milljarða Keypti gallaðan kveikjara og fær 50 þúsund krónur Landsvirkjun vann og neytendur borga brúsann Reykjavík Marketing sektað vegna fullyrðinga um vörur frá Lifewave Lét bóna bílinn, lenti illa í því og fær 1,6 milljónir í bætur Vara við hættulegum og hræódýrum vörum hjá netverslunum Hægir á verðhækkunum matvöru „Gátum ekki setið og beðið endalaust“ Sekta Árvakur um 1,5 milljónir króna vegna fjölda dulinna auglýsinga Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Sjá meira