Engin skylda að greiða laun í kvennaverkfalli Árni Sæberg skrifar 20. október 2023 13:50 Sigríður Margrét Oddsdóttir, framkvæmdastjóri SA, og Ragnar Árnason, forstöðumaður vinnumarkaðssviðs SA. Vísir/Vilhelm/SA Forsvarsmenn Samtaka atvinnulífsins segja eðlilegt að atvinnurekendur spyrji sig af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda kvennaverkfalls á þriðjudag að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni. Þá hvíli engin skylda á atvinnurekendum að greiða laun í fjarvistum vegna verkfallsins. Þetta segir í grein þeirra Sigríðar Margrétar Oddsdóttur, framkvæmdastjóra SA, og Ragnars Árnasonar, forstöðumanns vinnumarkaðssviðs SA, á vef samtakanna. Þar segir að atvinnulífið styðji baráttuna gegn mismunun og ofbeldi og mikilvægi þess að stöðugt sé minnt á skyldur atvinnulífsins og allra í samfélaginu. Atvinnulífið beri ótvíræðan hag af því að allt starfsfólk fái notið eigin verðleika og hafi jöfn tækifæri til launa, starfa og starfsþróunar óháð kynferði. „Boðað hefur verið til heils dags verkfalls kvenna og kvára 24. október næstkomandi til að mótmæla kynbundnu ofbeldi og mati á virði kvennastarfa. Haft hefur verið eftir formanni BSRB að tilgangurinn með verkfallinu sé „að valda usla“. Fyrirtækin, sem leggja í sinni starfsemi áherslu á jafnrétti og jafnræði, og vilja greiða leið þeirra sem vilja taka þátt í dagskrá kvennafrídagsins spyrja eðlilega af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni þennan dag.“ Margt áunnist frá fyrsta kvennafrídeginum Þau segja margt hafa áunnist frá kvennafrídeginum árið 1975. Ísland hafi verið í efsta sæti á lista Alþjóðaefnahagsráðsins yfir jafnrétti kynjanna fjórtán ár í röð. Listinn byggi á niðurstöðum skýrslunnar „Global Gender Gap Report 2023“. Þar sé borin saman staða jafnréttismála í 146 löndum þegar kemur að stjórnmálum, atvinnu, menntun og heilbrigði. Leiðréttur launamunur kynjanna hafi verið 4,1 prósent árið 2020, líkt og fram kemur í greinargerð Hagstofunnar sem kom út haustið 2021. Kynbundin skipting í störf og atvinnugreinar skýri að miklu leyti þann launamun sem enn er til staðar. Leiðréttur launamunur hafi lækkað úr 6,4 prósent í 4,1 prósent milli áranna 2008 og 2020. Óleiðréttur launamunur kynjanna hafi lækkað á árunum 2008-2022 úr 20,5 prósent í 9,1 prósent. Hagstofan reikni þá meðaltímakaup karla annars vegar og kvenna hins vegar og mismunurinn telst vera óleiðréttur launamunur. Hluti þessa launamunar liggi í því að karlar vinna mun meiri yfirvinnu en konur, sem hækki meðaltímakaup þeirra. Minna yfirvinnuálag í nafni jafnaðar Þar segja þau Sigríður Margrét og Ragnar að atvinnurekendur geti lagt lóð sín á vogarskálarnar til þess að rétta hlut kynjanna. Það sé sjálfsagt að umbunað sé sértaklega fyrir yfirvinnu, en hlutfall yfirvinnugreiðslna á almennum vinnumarkaði í heildarlaunum hafi numið 18 prósent á Íslandi árið 2017 en á sama tímabili verið 2 til 6 prósent í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. „Til þess að stíga skref í átt að launajöfnuði er nauðsynlegt að draga úr vægi yfirvinnugreiðslna í heildarlaunum. Það mun koma konum á vinnumarkaði sérstaklega til góða. Til að ná því markmiði er óhjákvæmilegt að endurskoða álagstímabil og álagsgreiðslur kjarasamninga fyrir vinnu utan dagvinnutímabils. Samtök atvinnulífsins eru tilbúin að taka þátt í samtali allra aðila á vinnumarkaði, almennra og opinberra atvinnurekenda og stéttarfélaga, til að vinna að því markmiði.“ Konur og kvár ræði við yfirmenn sína með nægum fyrirvara Í lok greinar segja þau að vegna mótmæla á kvennafrídaginn sé mikilvægt að konur og kvár, sem hyggjast taka þátt, óski með góðum fyrirvara eftir samtali við sinn atvinnurekanda um með hvaða hætti best sé að koma við fjarvistum þennan dag ef þess er nokkur kostur. Aðstæður í fyrirtækjum séu jafn misjafnar og þau eru mörg. „Engin skylda hvílir á atvinnurekendum sem ákveða umfram skyldu að veita leyfi frá störfum að greiða laun í fjarvistum sem þessum.“ Kvennaverkfall Jafnréttismál Vinnumarkaður Kjaramál Mest lesið Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Innlent Jane Goodall látin Erlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira
Þetta segir í grein þeirra Sigríðar Margrétar Oddsdóttur, framkvæmdastjóra SA, og Ragnars Árnasonar, forstöðumanns vinnumarkaðssviðs SA, á vef samtakanna. Þar segir að atvinnulífið styðji baráttuna gegn mismunun og ofbeldi og mikilvægi þess að stöðugt sé minnt á skyldur atvinnulífsins og allra í samfélaginu. Atvinnulífið beri ótvíræðan hag af því að allt starfsfólk fái notið eigin verðleika og hafi jöfn tækifæri til launa, starfa og starfsþróunar óháð kynferði. „Boðað hefur verið til heils dags verkfalls kvenna og kvára 24. október næstkomandi til að mótmæla kynbundnu ofbeldi og mati á virði kvennastarfa. Haft hefur verið eftir formanni BSRB að tilgangurinn með verkfallinu sé „að valda usla“. Fyrirtækin, sem leggja í sinni starfsemi áherslu á jafnrétti og jafnræði, og vilja greiða leið þeirra sem vilja taka þátt í dagskrá kvennafrídagsins spyrja eðlilega af hverju það er sjálfstætt markmið skipuleggjenda að valda atvinnulífinu sem mestu tjóni þennan dag.“ Margt áunnist frá fyrsta kvennafrídeginum Þau segja margt hafa áunnist frá kvennafrídeginum árið 1975. Ísland hafi verið í efsta sæti á lista Alþjóðaefnahagsráðsins yfir jafnrétti kynjanna fjórtán ár í röð. Listinn byggi á niðurstöðum skýrslunnar „Global Gender Gap Report 2023“. Þar sé borin saman staða jafnréttismála í 146 löndum þegar kemur að stjórnmálum, atvinnu, menntun og heilbrigði. Leiðréttur launamunur kynjanna hafi verið 4,1 prósent árið 2020, líkt og fram kemur í greinargerð Hagstofunnar sem kom út haustið 2021. Kynbundin skipting í störf og atvinnugreinar skýri að miklu leyti þann launamun sem enn er til staðar. Leiðréttur launamunur hafi lækkað úr 6,4 prósent í 4,1 prósent milli áranna 2008 og 2020. Óleiðréttur launamunur kynjanna hafi lækkað á árunum 2008-2022 úr 20,5 prósent í 9,1 prósent. Hagstofan reikni þá meðaltímakaup karla annars vegar og kvenna hins vegar og mismunurinn telst vera óleiðréttur launamunur. Hluti þessa launamunar liggi í því að karlar vinna mun meiri yfirvinnu en konur, sem hækki meðaltímakaup þeirra. Minna yfirvinnuálag í nafni jafnaðar Þar segja þau Sigríður Margrét og Ragnar að atvinnurekendur geti lagt lóð sín á vogarskálarnar til þess að rétta hlut kynjanna. Það sé sjálfsagt að umbunað sé sértaklega fyrir yfirvinnu, en hlutfall yfirvinnugreiðslna á almennum vinnumarkaði í heildarlaunum hafi numið 18 prósent á Íslandi árið 2017 en á sama tímabili verið 2 til 6 prósent í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. „Til þess að stíga skref í átt að launajöfnuði er nauðsynlegt að draga úr vægi yfirvinnugreiðslna í heildarlaunum. Það mun koma konum á vinnumarkaði sérstaklega til góða. Til að ná því markmiði er óhjákvæmilegt að endurskoða álagstímabil og álagsgreiðslur kjarasamninga fyrir vinnu utan dagvinnutímabils. Samtök atvinnulífsins eru tilbúin að taka þátt í samtali allra aðila á vinnumarkaði, almennra og opinberra atvinnurekenda og stéttarfélaga, til að vinna að því markmiði.“ Konur og kvár ræði við yfirmenn sína með nægum fyrirvara Í lok greinar segja þau að vegna mótmæla á kvennafrídaginn sé mikilvægt að konur og kvár, sem hyggjast taka þátt, óski með góðum fyrirvara eftir samtali við sinn atvinnurekanda um með hvaða hætti best sé að koma við fjarvistum þennan dag ef þess er nokkur kostur. Aðstæður í fyrirtækjum séu jafn misjafnar og þau eru mörg. „Engin skylda hvílir á atvinnurekendum sem ákveða umfram skyldu að veita leyfi frá störfum að greiða laun í fjarvistum sem þessum.“
Kvennaverkfall Jafnréttismál Vinnumarkaður Kjaramál Mest lesið Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Innlent Jane Goodall látin Erlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira