Hinn 23 ára gamli Jakub Polkowski keypti lítið einbýlishús í Keflavík gegn staðgreiðslu árið 2018. Þá var Jakub nýorðinn átján ára gamall en hann keypti húsið fyrir bætur sem hann hlaut vega alvarlegra læknamistaka.
Jakub borgaði ekki fasteignagjöld, vatnsgjöld eða tryggingar af eigninni og voru heildarskuldir komnar upp í tvær og hálfa milljón þegar farið var í innheimtu. Hann segist ekki hafa vitað af því að hann þyrfti að greiða slík gjöld þar sem hann staðgreiddi húsið.
„Ég bara vissi ekki að maður þyrfti að borga af húsinu þegar maður er búinn að kaupa hús,“ útskýrir hann í samtali við RÚV sem fjallaði um málið í kvöldfréttum sínum í gær.
Húsið var sett á nauðungaruppboð en Jakub vissi sjálfur ekki af uppboðinu. Aðeins eitt boð var í húsið og hljóðaði það einungis upp á þrjár milljónir. Þrátt fyrir að húsið sé verðmetið á 57 milljónir var því tilboði tekið og á nú að bera Jakub og fjölskyldu út næsta föstudag. Samkvæmt frétt RÚV kom tilboðið frá útgerðarmanni í Sandgerði.
Þingmenn bregðast við
Það er óhætt að segja að þetta mál hefur vakið töluverða athygli í samfélaginu. Helga Vala Helgadóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, er ein þeirra sem tjáir sig um málið. Í færslu sem hún birtir á Facebook-síðu sinni bendir hún á að það hvíli leiðbeiningarskylda á stjórnvöldum samkvæmt stjórnsýslulögum.
„Nú er þetta ekki slíkt milljónasamfélag að ekki sé hægt að spyrjast fyrir um aðstæður. Hvernig geti til dæmis staðið á því að einstaklingur greiðir ekki orkureikninga og fasteignagjöld af skuldlausu húsi sínu og hvaða aðstæður valdi því að hann sinni í engu boðunum stjórnvalda.
Hefði verið úr vegi að prófa að hringja? Spyrjast fyrir? Kanna hvort eitthvert bréfanna hefði borist? Hvort fólk væri yfirleitt búsett þarna eða mögulega ekki á lífi? Hvernig getur slíkt sinnuleysi átt sér stað í örsamfélagi?“
Björn Leví Gunnarsson, þingmaður Pírata, furðar sig einnig á málinu. „Þetta er fáránlegt,“ segir hann á Facebook. „Þetta er það sem lyklalögin eiga að snúast um, meðal annars. Að fólk glati aldrei sínum eignarhluta.“
Ásthildur Lóa Þórsdóttir, þingmaður Flokks fólksins, segir að Hagsmunasamtök heimilanna fordæmi framgöngu alla hlutaðeigandi í málinu en hún er formaður samtakanna. Hún segir að ef rétt hefði verið staðið að málum hefði aldrei átt að þurfa að koma til þess að svona langt yrði gengið.
Þá segir Ásthildur að samtökin hafi ítrekað skorað á stjórnvöld að endurskoða lög um nauðungarsölu frá árinu 1991, þau séu fyrir löngu orðin barn síns tíma. „Dæmi sem þessi sýna fram á nauðsyn þess og er krafa samtakanna um endurskoðun viðkomandi laga því hér með ítrekuð.“
Vill að málið sé rannsakað
Illugi Jökulsson rithöfundur tjáir sig einnig um málið. Hann segir að framganga sýslumanns sé glæpsamleg og að það verði að vinda ofan af þessu strax. Þá vill hann að Ásdísi Ármannsdóttur, sýslumanni á Suðurnesjum, sé vikið frá á meðan málið er rannsakað.
„Þessi ungi maður hefur greinilega takmarkaða getu til að gæta hagsmuna sinna. Það hefði Ásdís Ármannsdóttir sýslumaður átt að gera en hún lætur líðast að útgerðarmaður kaupi skuldlaust 50 milljón króna hús á 3 milljónir. Rannsaka verður tengsl sýslumannsins og útgerðarmannsins.“
Þá vill hann að farið sé í að rannsaka þetta mál tafarlaust.
„Ef ráðuneyti, saksóknarar og ríkislögreglustjóri hefja ekki tafarlausa (strax í dag) rannsókn á því hvernig og hvers vegna Ásdís Ármannsdóttir sýslumaður og önnur máttarvöld á Suðurnesjum gátu níðst svo á unga manninum með húsið í þágu útgerðarmanns í Sandgerði, þá eru öll þau yfirvöld einskis virði.“
Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambandsins, leggur einnig orð í belg á sinni Facebook-síðu „Svona gera menn ekki, enda blasir það við að þessi einstaklingur þarf hjálp og það er ekkert annað að gera en vinda ofan af þessari vitleysu,“ segir hann.
Þá segist Vilhjálmur ekki trúa því að sá sem keypti eignina á þrjár milljónir hafi samvisku til að taka við henni. „Ef hægt er að láta þennan gjörning ganga til baka þá er spurning að einhver í Reykjanesbæ fái uppgefið hvað þessi einstaklingur skuldar og hefja söfnun fyrir hann til að komast á núllið.“
Vilhjálmur segir svo að félagsþjónusta Reykjanesbæjar eigi að hjálpa Jakub með sín fjármál. Mikilvægt sé að hann fái alla þá aðstoð sem hann þarf. „Mér er bara svo misboðið,“ segir hann að lokum.
