Málefni trans fólks: Hingað erum við þá komin Álfur Birkir Bjarnason og Bjarndís Helga Tómasdóttir skrifa 27. apríl 2023 13:00 Þessa dagana upplifum við hinsegin fólk ákveðið afturhvarf til fortíðar, þar sem sumt fólk telur eðlilegt að samfélagsumræða fari fram um tilvistarrétt fólks. Tilraun er gerð til að varpa rýrð á Samtökin ‘78 fyrir að sinna hagsmunagæslu fyrir trans fólk. Þetta er atburðarás sem við höfum þegar séð erlendis en við höfum einnig séð að með réttum viðbrögðum má minnka áhrifin. Fyrir skömmu birtist skoðanapistill í Morgunblaðinu um Samtökin ‘78 sem hefði raunar getað verið skrifuð fyrir 30 árum síðan, þótt fókusinn hefði þá væntanlega verið á homma og lesbíur en ekki á trans fólk. Í pistlinum er gefið í skyn að fræðsla Samtakanna ‘78 stangist á við lög og fólk hvatt til að kæra hana. Á sama tíma hefur íslenskur hópur sem vill útiloka trans fólk óskað eftir upplýsingum á grundvelli upplýsingalaga um alla samninga sem Samtökin ‘78 hafa gert við ríki og sveitarfélög. Í bréfi þeirra til sveitarstjórna er einnig gefið í skyn að fræðslan standist ekki lög. Tilgangur þessa fámenna hóps fólks er ekki að sefa neinar alvöru áhyggjur af lögmæti fræðslu Samtakanna ‘78, heldur að gera samtökin tortryggileg fyrir að viðurkenna trans fólk sem ómissandi hluta hinsegin samfélagsins. Hér er um að ræða anga af markvissri herferð gegn réttindum trans fólks sem á sér hliðstæður í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Þetta sama fólk hefur um nokkurra missera skeið haldið uppi málflutningi um að trans fólk sé einhvers konar ógn og eigi ekkert sameiginlegt með hinsegin samfélaginu, eða réttara sagt með hommum og lesbíum (og stundum tvíkynhneigðu fólki). Þau reyna með því að sá fræjum efa og tortryggni í kringum hinsegin fræðslu Samtakanna ‘78 og heilbrigðisþjónustu trans barna og ungmenna meðal þeirra sem hvorki þekkja starf Samtakanna ‘78 né málefni trans fólks. Þetta er það sem mun gerast næst: Þau munu herja á skóla, stofnanir og fyrirtæki sem fá fræðslu frá Samtökunum ‘78, ekki til að fá svör heldur til að reyna að sá efasemdum. Þau munu reyna að sannfæra fólk um þá fásinnu að réttindi trans fólks stangist á við kvenréttindi. Flestir sem munu taka undir þau sjónarmið verða karlar sem berjast gegn kvenréttindum. Þau munu ljúga því að hinsegin fólk - og þá sérstaklega Samtökin ‘78 - sé að reyna að gera börn trans og hinsegin. Þau munu reyna að sannfæra fólk um að Samtökin ‘78, sem verja hagsmuni hinsegin barna og hinsegin fjölskyldna, séu hættuleg velferð barna. Þau munu reyna að gera lækna og annað heilbrigðisstarfsfólk sem sinnir þjónustu við trans börn tortryggileg með því m.a. að vísa í rannsóknir sem standast ekki skoðun eða snúa út úr viðurkenndum rannsóknum með rangfærslum. Þau munu gefa í skyn að heilbrigðisstarfsfólk, sem sinnir trans börnum og hjálpar þeim samkvæmt bestu mögulegu þekkingu, sé að skaða börn. Þau munu þrýsta á ríki og sveitarfélög að hætta að styðja við víðtæka þjónustu Samtakanna ‘78 með samningum. Þau munu þrýsta á stjórnmálaflokka að skerða réttindi trans fólks og takmarka aðgengi þeirra að heilbrigðisþjónustu. Hvernig vitum við þetta? Jú, því þetta er nákvæmlega það sem hefur gerst í löndunum í kringum okkur. Þar hefur sambærileg taktík og áróður borið árangur sem birtist annars vegar í hræðilegri löggjöf eins og í fjölda ríkja Bandaríkjanna og hins vegar algjöru frosti og oft afturför í réttindabaráttu trans fólks víða um Evrópu. Ísland er aðeins nokkrum misserum á eftir í þeirri þróun sem við höfum fylgst með í löndunum í kringum okkur. Reyndar höfum við séð allt sem talið er upp hér að ofan í íslenskri umræðu nú þegar. Við vitum af reynslu annarra að þessi örsmái hópur sem nú dúkkar upp í opinberri umræðu hér á landi mun halda áfram að reyna að grafa undan áunnum réttindum og samfélagsviðurkenningu trans fólks. Þetta munu þau gera í formi endalausra spurninga í annarlegum tilgangi, hreinna lyga, upplýsingaóreiðu og útúrsnúninga. Andúð á hinsegin fólki hefur fyrir löngu verið hafnað af þorra íslensks almennings og stuðningurinn sem Samtökin ‘78 finna fyrir þessa dagana er magnaður. Við biðjum fólk því að vera áfram vakandi fyrir þeim einkennum umræðunnar sem talin eru upp hér að ofan. Samtökin ‘78, trans fólk og hinsegin fólk almennt þarf sýnilegan og afdráttarlausan stuðning meirihlutasamfélagsins núna. Við viljum langflest samfélag þar sem við höfum öll frelsi til að vera og tilheyra, nákvæmlega eins og við erum. Leyfum ekki örfáum einstaklingum að grafa undan því. Höfundar eru formaður og varaformaður Samtakanna ‘78. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hinsegin Málefni trans fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir Mest lesið Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Sjá meira
Þessa dagana upplifum við hinsegin fólk ákveðið afturhvarf til fortíðar, þar sem sumt fólk telur eðlilegt að samfélagsumræða fari fram um tilvistarrétt fólks. Tilraun er gerð til að varpa rýrð á Samtökin ‘78 fyrir að sinna hagsmunagæslu fyrir trans fólk. Þetta er atburðarás sem við höfum þegar séð erlendis en við höfum einnig séð að með réttum viðbrögðum má minnka áhrifin. Fyrir skömmu birtist skoðanapistill í Morgunblaðinu um Samtökin ‘78 sem hefði raunar getað verið skrifuð fyrir 30 árum síðan, þótt fókusinn hefði þá væntanlega verið á homma og lesbíur en ekki á trans fólk. Í pistlinum er gefið í skyn að fræðsla Samtakanna ‘78 stangist á við lög og fólk hvatt til að kæra hana. Á sama tíma hefur íslenskur hópur sem vill útiloka trans fólk óskað eftir upplýsingum á grundvelli upplýsingalaga um alla samninga sem Samtökin ‘78 hafa gert við ríki og sveitarfélög. Í bréfi þeirra til sveitarstjórna er einnig gefið í skyn að fræðslan standist ekki lög. Tilgangur þessa fámenna hóps fólks er ekki að sefa neinar alvöru áhyggjur af lögmæti fræðslu Samtakanna ‘78, heldur að gera samtökin tortryggileg fyrir að viðurkenna trans fólk sem ómissandi hluta hinsegin samfélagsins. Hér er um að ræða anga af markvissri herferð gegn réttindum trans fólks sem á sér hliðstæður í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Þetta sama fólk hefur um nokkurra missera skeið haldið uppi málflutningi um að trans fólk sé einhvers konar ógn og eigi ekkert sameiginlegt með hinsegin samfélaginu, eða réttara sagt með hommum og lesbíum (og stundum tvíkynhneigðu fólki). Þau reyna með því að sá fræjum efa og tortryggni í kringum hinsegin fræðslu Samtakanna ‘78 og heilbrigðisþjónustu trans barna og ungmenna meðal þeirra sem hvorki þekkja starf Samtakanna ‘78 né málefni trans fólks. Þetta er það sem mun gerast næst: Þau munu herja á skóla, stofnanir og fyrirtæki sem fá fræðslu frá Samtökunum ‘78, ekki til að fá svör heldur til að reyna að sá efasemdum. Þau munu reyna að sannfæra fólk um þá fásinnu að réttindi trans fólks stangist á við kvenréttindi. Flestir sem munu taka undir þau sjónarmið verða karlar sem berjast gegn kvenréttindum. Þau munu ljúga því að hinsegin fólk - og þá sérstaklega Samtökin ‘78 - sé að reyna að gera börn trans og hinsegin. Þau munu reyna að sannfæra fólk um að Samtökin ‘78, sem verja hagsmuni hinsegin barna og hinsegin fjölskyldna, séu hættuleg velferð barna. Þau munu reyna að gera lækna og annað heilbrigðisstarfsfólk sem sinnir þjónustu við trans börn tortryggileg með því m.a. að vísa í rannsóknir sem standast ekki skoðun eða snúa út úr viðurkenndum rannsóknum með rangfærslum. Þau munu gefa í skyn að heilbrigðisstarfsfólk, sem sinnir trans börnum og hjálpar þeim samkvæmt bestu mögulegu þekkingu, sé að skaða börn. Þau munu þrýsta á ríki og sveitarfélög að hætta að styðja við víðtæka þjónustu Samtakanna ‘78 með samningum. Þau munu þrýsta á stjórnmálaflokka að skerða réttindi trans fólks og takmarka aðgengi þeirra að heilbrigðisþjónustu. Hvernig vitum við þetta? Jú, því þetta er nákvæmlega það sem hefur gerst í löndunum í kringum okkur. Þar hefur sambærileg taktík og áróður borið árangur sem birtist annars vegar í hræðilegri löggjöf eins og í fjölda ríkja Bandaríkjanna og hins vegar algjöru frosti og oft afturför í réttindabaráttu trans fólks víða um Evrópu. Ísland er aðeins nokkrum misserum á eftir í þeirri þróun sem við höfum fylgst með í löndunum í kringum okkur. Reyndar höfum við séð allt sem talið er upp hér að ofan í íslenskri umræðu nú þegar. Við vitum af reynslu annarra að þessi örsmái hópur sem nú dúkkar upp í opinberri umræðu hér á landi mun halda áfram að reyna að grafa undan áunnum réttindum og samfélagsviðurkenningu trans fólks. Þetta munu þau gera í formi endalausra spurninga í annarlegum tilgangi, hreinna lyga, upplýsingaóreiðu og útúrsnúninga. Andúð á hinsegin fólki hefur fyrir löngu verið hafnað af þorra íslensks almennings og stuðningurinn sem Samtökin ‘78 finna fyrir þessa dagana er magnaður. Við biðjum fólk því að vera áfram vakandi fyrir þeim einkennum umræðunnar sem talin eru upp hér að ofan. Samtökin ‘78, trans fólk og hinsegin fólk almennt þarf sýnilegan og afdráttarlausan stuðning meirihlutasamfélagsins núna. Við viljum langflest samfélag þar sem við höfum öll frelsi til að vera og tilheyra, nákvæmlega eins og við erum. Leyfum ekki örfáum einstaklingum að grafa undan því. Höfundar eru formaður og varaformaður Samtakanna ‘78.
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun