Hið náttúrulega mætir iðnaðinum!

Hvernig getur eitthvað eins dramatískt og loftslagsbreytingar hljómað svona friðsælt? Er þetta hljóðið af jörðinni sem tæmist bókstaflega eins og uppblásanlegur bolti? Þetta voru fyrstu hugsanirnar sem slógu söngvaskáldið Václav Havelka og kvikmyndagerðarmanninn Ivo Bystřičan þegar þeir komu að Hellisheiðarvirkjun á Íslandi þar sem þeir eyddu einum degi við að hlusta og taka upp í félagi hins goðsagnakennda íslenska vettvangsupptökumanns Magnúsar Bergssonar. Hljóð frá stokkum, heitu lofti sem streymir í gegnum rör og gufa sem kemur út frá jörðinni. Fyrir vikið framleiddu þeir grimmt breakbeat lag sem kallast Candy sem er toppað með ljóðrænum gítargangi ásamt gurglandi vatns og vélar hljóðum. Hið náttúrulega mætir iðnaðinum án þess að geta greint eitt frá öðru.

Candy boðar væntanlega tónlistarplötu fyield og er um leið mikilvægur hluti af verkefninu Future Landscapes sem mun sameina tónlist við heimildarmyndir, podcast og röð fyrirlestra með umhverfisþema að leiðarljósi. Hljómsveitin sameinar krafta sína úr tékknesku og íslensku tónlistarlífi. Tékkneska megin eru þeir Václav Havelka og Kryštof Kříček úr hljómsveitinni Please The Trees og til liðs við þá kemur Pan Thorarensen úr íslenska ambient tríóinu Stereo Hypnosis, sem einnig er stofnandi tilrauna tónlistarhátíðarinnar Extreme Chill Festival sem hann hefur staðið fyrir síðan 2010.

Saman er þetta hæfilekaríka tónlistarfólk að klára plötu sem sameinar tónlist úr hljóðum frá völdum náttúru- og iðnaðarstöðum í tékknesku og íslensku landslagi við rafeindatækni og hefðbundin hljóðfæri. Tónlist fyield fer með hlustandann á staði sem skipta sköpum fyrir starfsemi nútíma siðmenningar en samt eru þeir frekar fjarlægir og láta gestina líða ekki velkomna. Kvikmyndatakan fór fram á átta stöðum á Íslandi og í Tékklandi. Upptökurnar voru framkvæmdar með spuna, vettvangsrannsóknum og vettvangsupptökuaðferðum. Þegar við hlustum á slóð þeirra, finnum við okkur nálægt eða í iðrum jarðvarma-, vatnsafls- eða varmaorkuvera eða lóns sem verður til við bráðnun jökuls, eldfjalls eða olíuvinnslustöðvar útskýrir þætti og afleiðingar þess hvernig athafnir manna hafa áhrif á loftslagsbreytingar í einstakt og grípandi hljóðform.

„Við létum eftir sérfræðingum og stjórnmálamönnum á að takast á við breytingar á plánetunni okkar. En þetta skildi ekki eftir pláss fyrir ímyndunarafl sem gæti byggt upp samfélagslega eftirspurn og skapandi lausnir,“ segir heimildarmyndagerðarmaðurinn Ivo Bystřičan um hvers vegna hann ákvað að ráðast í verkefnið þar sem hljóð spilar stórt hlutverk og hvers vegna hann leitaði til Václav Havelka um að verða tónlistarstjóri. Á sköpunarferlinu nálguðust Havelka, Pan Thorarensen og Kříček til að sjá um tónsmíðina, og gefa þeim rými til að láta í sér heyra. Þó svo að Pan hafi notað náttúruhljóð í verkum sínum áður, var þetta ný upplifun fyrir Havelka og Kříček. Saman stóðu þau hins vegar frammi fyrir annarri áskorun. „Loftslagsbreytingar eru eitthvað sem við erum nú þegar að upplifa. Þetta er yfirlýsing,“ segir Havelka saman. „Þetta eru hörmungar hljóð og okkur fannst mikilvægt að fanga hversu brýnt ástandið er og hugsa um það, frekar en að láta það hljóma aðlaðandi.

Verkefnið inniheldur einnig nótur eftir heimspekinginn Lukáš Likavčan og hljóðskjalasafn sem er aðgengilegt á vefsíðu verkefnisins futurelandscapes.cz og á Soundcloud. Áætlað er að gefa út plötuna og frumsýna heimildarmyndina haustið 2022.