Tölum um tryggingar - Viðbrögð við athugasemdum FÍB Katrín Júlíusdóttir skrifar 8. september 2021 08:00 Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Katrín Júlíusdóttir Tryggingar Bílar Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson Skoðun Hörmungarnar sem heimurinn hunsar Ragnar Schram Skoðun Dýrasti staður í heimi Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Grafið undan grunnstoð ríka samfélagsins Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir Skoðun Milljarðar evra streyma enn til Pútíns Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Einn pakki á dag Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson Skoðun Skoðun Skoðun Við hvað erum við hrædd? Ingvi Hrafn Laxdal Victorsson skrifar Skoðun Höfuðborgin eftir fimmtíu ár, hvað erum við að tala um? Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar Skoðun Einn pakki á dag Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson skrifar Skoðun Hörmungarnar sem heimurinn hunsar Ragnar Schram skrifar Skoðun Dýrasti staður í heimi Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð ríka samfélagsins Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Milljarðar evra streyma enn til Pútíns Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson skrifar Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Slökkvum ekki Ljósið Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Halla fer að ræða um frið við einræðisherra Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Varðveitum vatnið – hugvekja Hópur starfsfólks Náttúruminjasafns Íslands skrifar Skoðun Innviðaskuld við íslenskuna Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Fatlað fólk rukkað með rangindum fyrir bílastæði Haukur Ragnar Hauksson skrifar Skoðun Vissir þú, að.... og eða er þér bara slétt sama Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hver hagnast á hatrinu? Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Öfgamaður deyr Andri Þorvarðarson skrifar Skoðun Að taka til í orkumálum Guðrún Schmidt skrifar Skoðun Börn sem skilja ekki kennarann Ingibjörg Ólöf Isaksen skrifar Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar Skoðun Siglt gegn þjóðarmorði Cyma Farah,Sólveig Ásta Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Lítið er fjallað um efni og eðli trygginga á opinberum vettvangi þó við séum öll vel tryggð og njótum ríkrar tryggingaverndar hér á landi í samanburði við mörg önnur ríki. Reglulega birtist þó gagnrýni á tryggingafélögin vegna þess kostnaðar sem við berum vegna þeirrar tryggingaverndar sem við njótum. Verður þessi umfjöllun oft heldur einhliða því líkt og lífið sjálft er málið ekki eins einfalt og virðist í fyrstu. Framkvæmdastjóri FÍB birti nýverið grein þar sem hann fer hörðum orðum um meint okur tryggingafélaga. Þar er hoggið í sama knérunn og áður. Gífuryrði um okur og vafasama viðskiptahætti eru notuð og valdar tölur úr opinberum gögnum notaðar til að styðja við þær fullyrðingar. Við þessa framsetningu má gera nokkrar athugasemdir en ekki síður má ýmsu við hana bæta sem gefur neytendum fyllri mynd af umhverfi tryggingastarfsemi hér á landi. Hækkun launa hefur mikil áhrif Í áðurnefndri grein er gagnrýnt að iðgjöld bifreiðatrygginga í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 44% frá 2015 á meðan vísitala neysluverðs hafi einungis hækkað um 17% á sama tíma. Það er töluverð einföldun. Vísitala neysluverðs mælir breytingar á heildar verðlagi allra hluta í þjóðfélaginu og eðlilegt er að undirliðir þar breytist ekki með sama hætti og vísitalan sjálf. Í tilfelli tryggingafélaga skipta laun miklu máli þegar kemur að fjárhæð bótagreiðslna, þar sem laun eru lögð til grundvallar við mat á þeirri tryggingavernd. Á þessu tímabili sem framkvæmdastjóri FÍB tiltekur hafa laun hækkað um 69%. Þá má einnig benda á að viðgerðarkostnaður bifreiða hefur hækkað um 45% á sama tíma. Ekki er því einungis hægt að horfa til vísitölu neysluverðs þegar rýnt er í verðhækkanir tryggingafélaga, launaþróun á Íslandi skiptir hér gríðarmiklu máli. Heilbrigður rekstur – hagur neytenda Í greininni er kostnaður sagður hafa snarminnkað hjá tryggingafélögum og er það m.a. rökstutt með því að samsett hlutfall eins tryggingafélags hafi farið niður í 80% á einum ársfjórðungi. Sveiflur í samsettu hlutfalli tryggingafélaga eru engin nýlunda. Í tryggingaheiminum verður að horfa til lengri tíma enda ljóst að einstaka stórtjón geta valdið talsverðum sveiflum eins og dæmin sýna. Skýrari mynd fæst því með því að horfa yfir lengra tímabil þar sem samsett hlutfall tryggingafélaga getur sveiflast mjög mikið milli mánaða og ársfjórðunga. Einfalt meðaltal samsetts hlutfalls tryggingafélaganna á fyrri hluta ársins 2021 er 95%, en var 97% á árinu 2020. Það er mikilvægt fyrir tryggingafélög að halda þessu hlutfalli undir 100% svo tryggingareksturinn skili hagnaði því það þjónar hagsmunum neytenda betur til lengri tíma. Þegar litið er einungis til lögbundinna ökutækjatrygginga sést eins og SFF hefur áður bent á að ekki er um hagnað af þeirri starfsemi að ræða. Kostnaður af þeim var 107-110% af iðgjöldum á árunum 2017-2020, og var kostnaðurinn 106% af lögbundnum iðgjöldum á fyrsta fjórðungi ársins 2021. Sá mikli hagnaður tryggingafélaga á fyrri hluta ársins sem vísað er til í grein framkvæmdastjóra FÍB er að mestu til kominn vegna ávöxtunar fjárfestingareigna, þar hefur mikill uppgangur á hlutabréfamarkaði haft mest áhrif. Tryggingafélög geta ekki einungis treyst á slíkan hagnað heldur þarf einnig að hlúa að grunnrekstri til framtíðar. Háar bótagreiðslur fyrir minni líkamstjón Það er rétt að slysum fækkaði á árunum 2019 og 2020 líkt og tölur Samgöngustofu sýna. Ætla má að samdráttur í ferðaþjónustunni og fækkun ferðamanna hafi þar töluverð áhrif. Færri ferðmenn verða þess valdandi að slys og tjónagreiðslur lækka, en að sama skapi minnka iðgjöld tryggingafélaga. Einnig þarf að hafa í huga að kostnaður vegna skaðabótakrafna hefur farið hækkandi hjá félögunum. Hér á landi er gengið mun lengra í greiðslu bóta vegna minniháttar líkamstjóna en í nágrannaríkjum okkar. Sá þáttur vegur einna þyngst í þeim mun sem er á iðgjöldum vegna lögbundinna ökutækjatrygginga hérlendis og í nágrannaríkjum okkar. Í Danmörku eru til dæmis almennt ekki greiddar bætur vegna varanlegrar örorku ef hún er metin 15% eða lægri. Hér á landi eru ekkert slíkt gólf að finna í skaðabótalögum. Um 75% greiddra bóta vegna varanlegrar örorku eftir bílslys eru vegna líkamstjóna, sem metin eru til 15% varanlegrar örorku eða lægri. Það segir sig því sjálft að þessi eini þáttur hlýtur að vega þungt og skekkja allan samanburð. Guðmundur Sigurðsson lagaprófessor birti nýverið áhugaverðar niðurstöður rannsóknar sem sýna að á Íslandi sé verið að greiða bætur vegna minni háttar líkamstjóna af völdum ökutækja þrátt fyrir að fólk verði fyrir litlu sem engu fjártjóni. Ef sama fyrirkomulag væri hér á landi og í Danmörku er ljóst að forsendur gætu skapast fyrir lækkun iðgjalda lögbundinna ökutækjatrygginga. Grein Guðmundar Sigurðssonar: Ræðum leiðir! Á tryggingafélög eru settar auknar kvaðir hvað varðar fjárhagslegt heilbrigði af eftirlitsaðilum. Sú þróun að bankar og tryggingafélög sameinist er ekki ný af nálinni né sér íslenskt fyrirbæri. Burtséð frá því hvort slíkir samrunar séu hagkvæmir eður ei er mjög undarlegt af framkvæmdastjóra FÍB að reyna að gera slíka samruna tortryggilega. Ef hægt er að ná kostnaðarhagræði með samruna banka og tryggingafélags ætti FÍB að fagna þeirri þróun. Við hjá Samtökum fjármálafyrirtækja viljum gjarnan eiga efnisríkt samtal um það sem betur má fara í starfsumhverfi tryggingafélaga hér landi líkt og gildandi ákvæði skaðabótalaga. SFF og FÍB eru sammála því að ódýrari tryggingar eru eftirsóknarverðar og að það beri að vinna að því markmiði, það er allra hagur. Við köllum því eftir góðu samtali við FÍB og aðra talsmenn neytenda ásamt stjórnvöldum um raunhæfar leiðir að því markmiði. Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fjármálafyrirtækja.
Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun
Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks Skoðun
Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar
Skoðun Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks skrifar
Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar
Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar
Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun
Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks Skoðun