Flugvellir á Suðvesturlandi og tengd mál Guðjón Sigurbjartsson skrifar 23. apríl 2021 11:10 Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavíkurflugvöllur Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Sjá meira
Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun