Hvernig setjum við fjölskylduna í fyrsta sæti? Lína Dögg Ástgeirsdóttir skrifar 15. maí 2017 09:00 Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. Í okkar þjóðfélagi búum við svo vel að hér er til staðar opinber fjölskyldustefna sem meðal annars á að hlúa að og vernda allar fjölskyldur óháð fjölskyldugerð eða búsetu. Fjölskyldan er vettvangur tilfinningatengsla og fjölskyldulífið veitir einstaklingum tækifæri til þess að dafna og þroskast eins og best verður á kosið. En fjölskyldulífið getur líka reynst flókið og stundum koma upp erfiðleikar sem ekki tekst að leysa úr með farsælum hætti innan fjölskyldunnar og þá þarf utanaðkomandi aðstoð. Fjölskyldumeðferð er skilgreind sem meðferð sem tekur mið af áhrifamætti fjölskylduheildarinnar og leitast eftir því að draga úr spennu og átökum með því að styrkja samskiptakerfin innan fjölskyldunnar. Skilgreiningin byggir á hugmyndinni af fjölskyldu sem kerfi þar sem vitund um líðan hvers og eins og breytingar á henni hafa áhrif á alla innanborðs. Í meðferðarvinnu er viðfangsefnið endrum flókin samskipta- og tilfinningamál sem liggja djúpt. Á Íslandi er starfandi nokkuð stór hópur af fagfólki sem lokið hafa sérnámi í fjölskyldumeðferð. Endurmenntun í Háskóla Íslands hefur boðið uppá meistaranám í fjölskyldumeðferð síðan árið 2009 og því fer fagfólki með sérþekkingu á fjölskyldumeðferð á Íslandi stöðugt fjölgandi. Starfsvettvangur fjölskyldufræðinga er gríðarlega fjölbreyttur en með þessari grein viljum við einmitt vekja athygli á því veigamikla og litríka starfi sem fjölskyldufræðingar um allt land vinna hvern dag í okkar góða samfélagi. Í Grafarvoginum er starfrækt Fardeild sem er sérhæft úrræði sem þjónar grunnskólunum í borgarhluta 4 (Grafarvogur og Kjalarnes). Skjólstæðingar Fardeildar eru nemendur með náms- og hegðunarerfiðleika sem og nemendur með atferlis og/eða geðraskanir. Vinnulag hverju sinni fer alfarið eftir eðli hvers máls en í boði eru t.d. vikuleg viðtöl sem og stuðningur og ráðgjöf til kennara, skóla og foreldra. Allur rekstur er alfarið í höndum skólanna í sameiningu, en unnið er með hvert mál í sínu skólaumhverfi. Upphaflega var áhersla lögð á viðtöl við nemendur og ráðgjöf við skóla en síðustu tvö ár hefur starfið tekið töluverðum stakkaskiptum og liggur áherslan nú enn fremur í fjölskylduvinnu en áður þar sem í dag starfa við deildina tveir fjölskyldufræðingar. Báðar hafa lokið námi í fjölskyldumeðferð frá Endurmenntun Háskóla Íslands. Fjölskyldumeðferðin er afar mikilvæg viðbót við starfið í Fardeild þar sem barnið sem um ræðir er alltaf mótað af því fjölskylduumhverfi sem það kemur úr og þar af leiðandi undir áhrifum þess. Stundum eru börnin að sýna ákveðinn hegðunar og/eða tilfinningavanda í skólaumhverfinu sem rekja má til samskiptavanda innan fjölskyldunnar inni á heimili barnsins. Auk þess eru margir af skjólstæðingum Fardeildarinnar skilnaðarbörn sem eru að kljást við tilfinningavanda í kjölfar foreldraskilnaðar svo einhver dæmi séu nefnd. Í mörgum málum er nánast gagnslaust að ætla sér að vinna einungis með barnið eitt og sér í sínu skólaumhverfi, þar sem vandi barnsins liggur til að mynda í samskiptum eða tengslum innan fjölskyldunnar. Stundum koma foreldrar og hitta fjölskyldufræðing í nokkur skipti áður en barnið, og jafnvel systkini, koma líka ásamt foreldrum. Á þessu er allur gangur og fer það alfarið eftir eðli málsins og hvers fjölskyldan óskar hverju sinni. Jafnframt er lykilatriði að ólíkar stofnanir sem að málum skjólstæðinganna koma vinni saman þ.e.a.s. skóli, heilsugæsla, þjónustumiðstöðvar, barnavernd og BUGL. Þannig er hægt að stuðla að samfellu í málum. Á síðustu árum hefur málafjöldinn innan Fardeildar farið sífellt stækkandi og málin að þyngjast innbyrðis. Börn eru að greinast með kvíða í auknum mæli auk þess sem hegðunarvandi virðist vera að ágerast. Við búum í sívaxandi samfélagi þar sem hraðinn er mikill. Flestir foreldrar þurfa að vinna langa vinnudaga auk þess sem tæknin er orðin allsráðandi í formi allskonar snjalltækja sem hefur óneitanlega áhrif á samskiptamynstur heimafyrir. Flóknar samsetningar af fjölskyldum eru að færast í aukana, en stjúptengsl eru afar flókið og vandmeðfarið fyrirbæri. Nýleg skýrsla sem unnin var fyrir skóla– og frístundaráð Reykjavíkurborgar gefur til kynna að grunnskólar borgarinnar hafi ekki burði til þess að sinna nemendum með hegðunarvanda eða alvarleg geðræn vandamál sökum skorts á starfsfólki og fjármagni. Til úrbóta er meðal annars lagt til að ráða fleiri þroskaþjálfa eða atferlisþjálfa inn í skólana sem og sálfræðinga og félagsráðgjafa í allra þyngstu skólana. Það er svo sannarlega þörf á þessum úrbótum en ekki síður mikilvægt að ráða fleiri fjölskyldufræðinga inn í skólakerfið okkar. Fjölskyldumeðferð innan skólakerfisins er mikilvægur hlekkur í því að stuðla að geðheilbrigði í okkar síbreytilega samfélagi og mögulega koma í veg fyrir kynslóðaflutning. Fjölskyldufræðingar vilja standa vörð um fjölskyldurnar okkar á Íslandi með því að vinna á heildrænan hátt. Það er mikil ánægja á meðal skólastjórnenda, kennara og annars starfsfólks í Grafarvoginum og á Kjalarnesinu með það starf sem Fardeild sinnir. Það er svo sannarlega einhugur um að deildin sé bæði mikilvægur og ómissandi hlekkur í skólaumhverfinu í borgarhluta 4. Foreldrar og forráðamenn hafa jafnframt verið þakklát þeirri hjálp og þeim stuðningi sem þeirra börn og fjölskyldur hafa fengið. Það verður þó að segjast að með tilkomu fjölskyldufræðinganna og þeirra þekkingu á fjölskyldumeðferð er nú hægt að bjóða uppá mun heildrænni og árangursríkari þjónustu í Fardeild en áður var. Það er jú svo að ekkert barn er eyland heldur hluti af sínum fjölskyldutengslum sem stundum geta reynst flókin og þá er mikilvægt að hægt sé að vinna með vanda barnsins frá grunni og stundum jafnvel langt aftur í kynslóðir. Í dag þann 15 maí er einmitt alþjóðlegur dagur fjölskyldunnar og því kjörið að minna á það góða en jafnframt mikilvæga starf sem fjölskyldufræðingar eru að vinna hér á Íslandi og einnig út um allan heim dag hvern. Til hamingju Ísland og allar okkar litríku og fallegu fjölskyldur og gleymum aldrei að hlúa vel að hvert öðru.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar. Fleiri greinar um málefni fjölskyldunnar munu birtast á næstu dögum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson Skoðun Halldór 15.06.2024 Halldór Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Tvö hundruð milljarða afsláttur VG Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Um læknisvottorð til vinnuveitenda Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Ert þú í tengslum? Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hin hljóða millistétt Bjarki Ómarsson skrifar Skoðun Af hverju er verðlag hér tvöfalt hærra en í Evrópu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Þegar hríðinni slotar Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Nemendalýðræði á brauðfótum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson skrifar Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson skrifar Sjá meira
Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. Í okkar þjóðfélagi búum við svo vel að hér er til staðar opinber fjölskyldustefna sem meðal annars á að hlúa að og vernda allar fjölskyldur óháð fjölskyldugerð eða búsetu. Fjölskyldan er vettvangur tilfinningatengsla og fjölskyldulífið veitir einstaklingum tækifæri til þess að dafna og þroskast eins og best verður á kosið. En fjölskyldulífið getur líka reynst flókið og stundum koma upp erfiðleikar sem ekki tekst að leysa úr með farsælum hætti innan fjölskyldunnar og þá þarf utanaðkomandi aðstoð. Fjölskyldumeðferð er skilgreind sem meðferð sem tekur mið af áhrifamætti fjölskylduheildarinnar og leitast eftir því að draga úr spennu og átökum með því að styrkja samskiptakerfin innan fjölskyldunnar. Skilgreiningin byggir á hugmyndinni af fjölskyldu sem kerfi þar sem vitund um líðan hvers og eins og breytingar á henni hafa áhrif á alla innanborðs. Í meðferðarvinnu er viðfangsefnið endrum flókin samskipta- og tilfinningamál sem liggja djúpt. Á Íslandi er starfandi nokkuð stór hópur af fagfólki sem lokið hafa sérnámi í fjölskyldumeðferð. Endurmenntun í Háskóla Íslands hefur boðið uppá meistaranám í fjölskyldumeðferð síðan árið 2009 og því fer fagfólki með sérþekkingu á fjölskyldumeðferð á Íslandi stöðugt fjölgandi. Starfsvettvangur fjölskyldufræðinga er gríðarlega fjölbreyttur en með þessari grein viljum við einmitt vekja athygli á því veigamikla og litríka starfi sem fjölskyldufræðingar um allt land vinna hvern dag í okkar góða samfélagi. Í Grafarvoginum er starfrækt Fardeild sem er sérhæft úrræði sem þjónar grunnskólunum í borgarhluta 4 (Grafarvogur og Kjalarnes). Skjólstæðingar Fardeildar eru nemendur með náms- og hegðunarerfiðleika sem og nemendur með atferlis og/eða geðraskanir. Vinnulag hverju sinni fer alfarið eftir eðli hvers máls en í boði eru t.d. vikuleg viðtöl sem og stuðningur og ráðgjöf til kennara, skóla og foreldra. Allur rekstur er alfarið í höndum skólanna í sameiningu, en unnið er með hvert mál í sínu skólaumhverfi. Upphaflega var áhersla lögð á viðtöl við nemendur og ráðgjöf við skóla en síðustu tvö ár hefur starfið tekið töluverðum stakkaskiptum og liggur áherslan nú enn fremur í fjölskylduvinnu en áður þar sem í dag starfa við deildina tveir fjölskyldufræðingar. Báðar hafa lokið námi í fjölskyldumeðferð frá Endurmenntun Háskóla Íslands. Fjölskyldumeðferðin er afar mikilvæg viðbót við starfið í Fardeild þar sem barnið sem um ræðir er alltaf mótað af því fjölskylduumhverfi sem það kemur úr og þar af leiðandi undir áhrifum þess. Stundum eru börnin að sýna ákveðinn hegðunar og/eða tilfinningavanda í skólaumhverfinu sem rekja má til samskiptavanda innan fjölskyldunnar inni á heimili barnsins. Auk þess eru margir af skjólstæðingum Fardeildarinnar skilnaðarbörn sem eru að kljást við tilfinningavanda í kjölfar foreldraskilnaðar svo einhver dæmi séu nefnd. Í mörgum málum er nánast gagnslaust að ætla sér að vinna einungis með barnið eitt og sér í sínu skólaumhverfi, þar sem vandi barnsins liggur til að mynda í samskiptum eða tengslum innan fjölskyldunnar. Stundum koma foreldrar og hitta fjölskyldufræðing í nokkur skipti áður en barnið, og jafnvel systkini, koma líka ásamt foreldrum. Á þessu er allur gangur og fer það alfarið eftir eðli málsins og hvers fjölskyldan óskar hverju sinni. Jafnframt er lykilatriði að ólíkar stofnanir sem að málum skjólstæðinganna koma vinni saman þ.e.a.s. skóli, heilsugæsla, þjónustumiðstöðvar, barnavernd og BUGL. Þannig er hægt að stuðla að samfellu í málum. Á síðustu árum hefur málafjöldinn innan Fardeildar farið sífellt stækkandi og málin að þyngjast innbyrðis. Börn eru að greinast með kvíða í auknum mæli auk þess sem hegðunarvandi virðist vera að ágerast. Við búum í sívaxandi samfélagi þar sem hraðinn er mikill. Flestir foreldrar þurfa að vinna langa vinnudaga auk þess sem tæknin er orðin allsráðandi í formi allskonar snjalltækja sem hefur óneitanlega áhrif á samskiptamynstur heimafyrir. Flóknar samsetningar af fjölskyldum eru að færast í aukana, en stjúptengsl eru afar flókið og vandmeðfarið fyrirbæri. Nýleg skýrsla sem unnin var fyrir skóla– og frístundaráð Reykjavíkurborgar gefur til kynna að grunnskólar borgarinnar hafi ekki burði til þess að sinna nemendum með hegðunarvanda eða alvarleg geðræn vandamál sökum skorts á starfsfólki og fjármagni. Til úrbóta er meðal annars lagt til að ráða fleiri þroskaþjálfa eða atferlisþjálfa inn í skólana sem og sálfræðinga og félagsráðgjafa í allra þyngstu skólana. Það er svo sannarlega þörf á þessum úrbótum en ekki síður mikilvægt að ráða fleiri fjölskyldufræðinga inn í skólakerfið okkar. Fjölskyldumeðferð innan skólakerfisins er mikilvægur hlekkur í því að stuðla að geðheilbrigði í okkar síbreytilega samfélagi og mögulega koma í veg fyrir kynslóðaflutning. Fjölskyldufræðingar vilja standa vörð um fjölskyldurnar okkar á Íslandi með því að vinna á heildrænan hátt. Það er mikil ánægja á meðal skólastjórnenda, kennara og annars starfsfólks í Grafarvoginum og á Kjalarnesinu með það starf sem Fardeild sinnir. Það er svo sannarlega einhugur um að deildin sé bæði mikilvægur og ómissandi hlekkur í skólaumhverfinu í borgarhluta 4. Foreldrar og forráðamenn hafa jafnframt verið þakklát þeirri hjálp og þeim stuðningi sem þeirra börn og fjölskyldur hafa fengið. Það verður þó að segjast að með tilkomu fjölskyldufræðinganna og þeirra þekkingu á fjölskyldumeðferð er nú hægt að bjóða uppá mun heildrænni og árangursríkari þjónustu í Fardeild en áður var. Það er jú svo að ekkert barn er eyland heldur hluti af sínum fjölskyldutengslum sem stundum geta reynst flókin og þá er mikilvægt að hægt sé að vinna með vanda barnsins frá grunni og stundum jafnvel langt aftur í kynslóðir. Í dag þann 15 maí er einmitt alþjóðlegur dagur fjölskyldunnar og því kjörið að minna á það góða en jafnframt mikilvæga starf sem fjölskyldufræðingar eru að vinna hér á Íslandi og einnig út um allan heim dag hvern. Til hamingju Ísland og allar okkar litríku og fallegu fjölskyldur og gleymum aldrei að hlúa vel að hvert öðru.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar. Fleiri greinar um málefni fjölskyldunnar munu birtast á næstu dögum.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun