Flugfólk á að vera töff Þórlindur Kjartansson skrifar 11. janúar 2019 08:00 Fyrir löngu var atriði í áramótaskaupi sem mér er enn minnistætt. Þetta var á þeim tíma þegar áramótaskaupið var almennt álitið vera vel við hæfi allra aldurshópa. Meira að segja börn og ungir sjálfstæðismenn gátu horft án þess að foreldrar barnanna, og börn ungu sjálfstæðismannanna, þyrftu rjóð af blygðunarsemi að reyna að útskýra atriðin eða halda fyrir augu og eyru þeirra viðkvæmustu. Atriðið var tekið upp á Reykjavíkurflugvelli þar sem ólseigur og töffaralegur flugmaður leiðbeindi óhörðnuðum og fremur klaufalegum nemanda. Lexían fólst í því að setja upp sólgleraugu með snaggaralegri hreyfingu, stinga leðurskjalatösku undir höndina, halla sér afslappað en ákveðið að borðinu í sjoppunni og panta tyggjópakka. Ungi flugmaðurinn átti í mesta basli með verkefnið. Sólgleraugun tolldu illa á nefinu, taskan rann niður meðfram síðunni þegar hann reyndi að klemma hana upp að líkamanum og svo stóð tyggjópöntunin í honum. Hann fór á taugum. Atriðið var auðvitað á kostnað staðalmyndarinnar um flugmanninn, sem finnur mikið til sín í búningnum, vekur aðdáun og lotningu þar sem hann stormar í gegnum flugstöðvarbygginguna og ávarpar svo með óskiljanlegum en jafnframt einkennilega traustvekjandi talsmáta farþega sem treysta honum fyrir lífi og limum. Svo sest flugstjórinn í sætið sitt og gerir að jafnaði ekki meira þann daginn fyrr en hann pantar drykk á hótelbarnum. Atriðið er mér hugleikið af því það kann að virðast frekar yfirborðsleg og fjarstæðukennd hugmynd að sjálfsörugg framganga sé mikilvægur hluti af formlegri starfsþjálfun flugmanns. Samt hlýtur það eiginlega að vera. Flugmenn og flugkonur þurfa nefnilega í fúlustu alvöru að vera töff. Þeir sem stjórna 100 tonna flugvélum verða að líta út fyrir að fara ekki á taugum ef eitthvað bjátar á.Fyrirmyndarflugstjóri Fyrir nokkrum mánuðum var ég á heimleið frá Kaupmannahöfn þegar tilkynnt var að eitthvað hefði komið upp og ferðin var felld niður. Flugfélagið þurfti að bíða þar til öll flug dagsins kláruðust og senda nýja vél til Kastrup. Fyrirsjáanleg töf var hálfur sólarhringur. Í kringum þessa óheppilegu uppákomu upplifði ég nokkuð sem ég man ekki áður eftir. Þegar í ljós hafði komið að verulega löng töf yrði á fluginu mætti flugstjóri vélarinnar sjálfur að inngönguhliðinu, öll áhöfnin stillti sér upp fyrir aftan hans eins og fjólublár her—og hann ávarpaði alla farþegana. Flugstjórinn fór af auðmýkt en öryggi yfir stöðuna, lýsti einlægum vonbrigðum með óþægindin, lofaði að allt yrði gert sem hægt væri til að koma til móts við farþegana og sagði jafnframt að ekkert annað kæmi til greina því öryggi farþega yrði ekki stefnt í hættu. Ræða flugstjórans var eins og atriði úr bíómynd. Vonsviknir ferðalangar hlýddu andaktugir á boðskapinn, fyrst súrir á svip en kinkuðu svo kolli uppfullir af skilningi og trúnaðartrausti. Þegar hann lauk ávarpinu munaði minnstu að það brytust út fagnaðarlæti. Það hefði hins vegar líklega verið undarlegri stemning ef flugstjórinn hefði komið fram, klórað sér vandræðalega í hausnum, tvístigið og muldrað út úr sér að það væri reyndar eitthvað smá að vélinni en hann héldi nú samt að það væri svosem eiginlega alveg örugglega hægt að fljúga heim. Það er nefnilega oft töluverður hluti af forystuskyldum að passa upp á stemningu og vernda traust. Flugstjóri sýnir vitaskuld aldrei minnstu efasemdir um ákvarðanir sínar gagnvart fólki sem treystir á dómgreind hans. Engum væri gerður greiði með slíkri sýndarmennsku. Og forstjóri sama flugfélags—WOW air—sýndi af sér sambærilega forystuhæfileika í vandræðum félagsins í haust. Sumum fannst hann ef til vill vera helst til brattur og hneykslast var á því að hann segði ekki alltaf alla söguna. En það hefði verið lélegur forystumaður sem hefði borið innri áhyggjur sínar og efasemdir á borð fyrir starfsmenn sína og viðskiptavini. Öllu skipti að halda kúrs og tiltrú eins lengi og hægt var. Allar efasemdir yrðu samstundis að fóðri fyrir óvildarmenn félagsins. Þegar réttur tími var til skorti svo ekkert upp á það hjá forstjóranum að taka ábyrgð á þeim vandræðum sem félagið hafði ratað í. Hann kenndi engum um öðrum en sjálfum sér og fór af ískaldri yfirvegun og auðmýkt yfir það hvar hann hafði tekið rangar beygjur. En á grundvelli þessarar yfirveguðu auðmýktar boðaði hann líka af fullu sjálfstrausti aðgerðir sem hann taldi að væru heilladrýgstar til þess að rétta kúrsinn. Þessi framganga forstjóra WOW var, eins og flugstjórans á Kastrup, mjög traustvekjandi og gæti verið mörgum til fyrirmyndar. Nú þegar útlit er fyrir að traustur fjárhagslegur bakhjarl sé kominn að rekstri WOW er vonandi að niðurstaðan verði áframhaldandi heilbrigð samkeppni á íslenskum flugmarkaði, þar sem enginn fer á taugum þótt stundum sé ókyrrð í lofti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Fyrir löngu var atriði í áramótaskaupi sem mér er enn minnistætt. Þetta var á þeim tíma þegar áramótaskaupið var almennt álitið vera vel við hæfi allra aldurshópa. Meira að segja börn og ungir sjálfstæðismenn gátu horft án þess að foreldrar barnanna, og börn ungu sjálfstæðismannanna, þyrftu rjóð af blygðunarsemi að reyna að útskýra atriðin eða halda fyrir augu og eyru þeirra viðkvæmustu. Atriðið var tekið upp á Reykjavíkurflugvelli þar sem ólseigur og töffaralegur flugmaður leiðbeindi óhörðnuðum og fremur klaufalegum nemanda. Lexían fólst í því að setja upp sólgleraugu með snaggaralegri hreyfingu, stinga leðurskjalatösku undir höndina, halla sér afslappað en ákveðið að borðinu í sjoppunni og panta tyggjópakka. Ungi flugmaðurinn átti í mesta basli með verkefnið. Sólgleraugun tolldu illa á nefinu, taskan rann niður meðfram síðunni þegar hann reyndi að klemma hana upp að líkamanum og svo stóð tyggjópöntunin í honum. Hann fór á taugum. Atriðið var auðvitað á kostnað staðalmyndarinnar um flugmanninn, sem finnur mikið til sín í búningnum, vekur aðdáun og lotningu þar sem hann stormar í gegnum flugstöðvarbygginguna og ávarpar svo með óskiljanlegum en jafnframt einkennilega traustvekjandi talsmáta farþega sem treysta honum fyrir lífi og limum. Svo sest flugstjórinn í sætið sitt og gerir að jafnaði ekki meira þann daginn fyrr en hann pantar drykk á hótelbarnum. Atriðið er mér hugleikið af því það kann að virðast frekar yfirborðsleg og fjarstæðukennd hugmynd að sjálfsörugg framganga sé mikilvægur hluti af formlegri starfsþjálfun flugmanns. Samt hlýtur það eiginlega að vera. Flugmenn og flugkonur þurfa nefnilega í fúlustu alvöru að vera töff. Þeir sem stjórna 100 tonna flugvélum verða að líta út fyrir að fara ekki á taugum ef eitthvað bjátar á.Fyrirmyndarflugstjóri Fyrir nokkrum mánuðum var ég á heimleið frá Kaupmannahöfn þegar tilkynnt var að eitthvað hefði komið upp og ferðin var felld niður. Flugfélagið þurfti að bíða þar til öll flug dagsins kláruðust og senda nýja vél til Kastrup. Fyrirsjáanleg töf var hálfur sólarhringur. Í kringum þessa óheppilegu uppákomu upplifði ég nokkuð sem ég man ekki áður eftir. Þegar í ljós hafði komið að verulega löng töf yrði á fluginu mætti flugstjóri vélarinnar sjálfur að inngönguhliðinu, öll áhöfnin stillti sér upp fyrir aftan hans eins og fjólublár her—og hann ávarpaði alla farþegana. Flugstjórinn fór af auðmýkt en öryggi yfir stöðuna, lýsti einlægum vonbrigðum með óþægindin, lofaði að allt yrði gert sem hægt væri til að koma til móts við farþegana og sagði jafnframt að ekkert annað kæmi til greina því öryggi farþega yrði ekki stefnt í hættu. Ræða flugstjórans var eins og atriði úr bíómynd. Vonsviknir ferðalangar hlýddu andaktugir á boðskapinn, fyrst súrir á svip en kinkuðu svo kolli uppfullir af skilningi og trúnaðartrausti. Þegar hann lauk ávarpinu munaði minnstu að það brytust út fagnaðarlæti. Það hefði hins vegar líklega verið undarlegri stemning ef flugstjórinn hefði komið fram, klórað sér vandræðalega í hausnum, tvístigið og muldrað út úr sér að það væri reyndar eitthvað smá að vélinni en hann héldi nú samt að það væri svosem eiginlega alveg örugglega hægt að fljúga heim. Það er nefnilega oft töluverður hluti af forystuskyldum að passa upp á stemningu og vernda traust. Flugstjóri sýnir vitaskuld aldrei minnstu efasemdir um ákvarðanir sínar gagnvart fólki sem treystir á dómgreind hans. Engum væri gerður greiði með slíkri sýndarmennsku. Og forstjóri sama flugfélags—WOW air—sýndi af sér sambærilega forystuhæfileika í vandræðum félagsins í haust. Sumum fannst hann ef til vill vera helst til brattur og hneykslast var á því að hann segði ekki alltaf alla söguna. En það hefði verið lélegur forystumaður sem hefði borið innri áhyggjur sínar og efasemdir á borð fyrir starfsmenn sína og viðskiptavini. Öllu skipti að halda kúrs og tiltrú eins lengi og hægt var. Allar efasemdir yrðu samstundis að fóðri fyrir óvildarmenn félagsins. Þegar réttur tími var til skorti svo ekkert upp á það hjá forstjóranum að taka ábyrgð á þeim vandræðum sem félagið hafði ratað í. Hann kenndi engum um öðrum en sjálfum sér og fór af ískaldri yfirvegun og auðmýkt yfir það hvar hann hafði tekið rangar beygjur. En á grundvelli þessarar yfirveguðu auðmýktar boðaði hann líka af fullu sjálfstrausti aðgerðir sem hann taldi að væru heilladrýgstar til þess að rétta kúrsinn. Þessi framganga forstjóra WOW var, eins og flugstjórans á Kastrup, mjög traustvekjandi og gæti verið mörgum til fyrirmyndar. Nú þegar útlit er fyrir að traustur fjárhagslegur bakhjarl sé kominn að rekstri WOW er vonandi að niðurstaðan verði áframhaldandi heilbrigð samkeppni á íslenskum flugmarkaði, þar sem enginn fer á taugum þótt stundum sé ókyrrð í lofti.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun