Milljón tonn af mengun Hannes Friðriksson skrifar 23. ágúst 2019 15:03 „Í dag er tími aðgerða því afleiðingar hamfarahlýnunar blasa við um heim allan.“ Þetta skrifaði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra þegar hún kvaddi jökulinn OK , sem var fyrstur íslenskra jökla til að hverfa. Hún boðaði nýja tíma, aðrar áherslur, og umfram allt kallaði hún eftir samstöðu í þeirri baráttu sem fram undan er, „fyrir jöklana, fyrir framtíðina, og fyrir okkur sjálf“. Af sama tilefni sór umhverfisráðherra þess dýran eið að hann skyldi gera allt sem í sínu valdi stæði til að koma í veg fyrir að fleiri jöklar hyrfu. Áherslur þeirra endurómuðu svo á ársfundi forsætisráðherra Norðurlandanna sem fram fór dagana á eftir.Tími aðgerða er kominn Engum dylst lengur að komið er að tímum aðgerða, orðin ein nægja ekki lengur. Loftlagsváin er fyrsta mál á dagskrá um heim allan. Þjóðarleiðtogar, vísindamenn, fjármálastofnanir og fyrirtæki um heim allan hafa tekið saman höndum, sett sér siðferðileg og samfélagsleg markmið í viðleitni sinni til að leggja sitt af mörkum til að snúa vörn í sókn. Að draga úr losun svonefndra gróðurhúsaloftegunda út í andrúmsloftið og koma í veg fyrir frekari eyðileggingu á jörðinni af manna völdum.Mengunarslysið í Helguvík Í Helguvík í Reykjanesbæ eru tvö fyrirtæki Stakksberg ehf, í eigu Arion banka og Thorsil sem undanfarin ár hafa haft uppi áform um að byggja tvö stærstu kísilver í heimi, í aðeins 1500 metra fjarlægð frá byggðarkjörnum Reykjanesbæjar. Sú reynsla sem nú þegar hefur fengist af rekstri fyrsta ofnsins er ekki góð, og var rekstur hans að lokum stöðvaður af Umhverfistofnun sökum þeirrar mengunar sem þessi rekstur hafði á nærumhverfi sitt.Áfram skal haldið Stakksberg (í eigu Arion banka) hefur á undanförnum mánuðum unnið að tillögum að deiliskipulagsbreytingu sem nauðsynleg er til að hefja rekstur verksmiðjunnar á ný, án þess þó að fyrir lægi eitthvað vilyrði eða loforð um að slíkt deiliskipulag yrði að lokum samþykkt. Deiliskipulagsbreytingin felur í sér m.a. aukið byggingarmagn, auk skorteins sem vera á 52.metra hár og þar með aðeins 20 metrum lægri en Hallgrímskirkja. Stakksberg virðist af yfirlýsingum sínum ganga út frá því sem gefnu, að tillaga þeirri verði samþykkt og hafa gefið í skyn, að verði henni henni hafnað, til að mynda í bindandi íbúakosningu, muni þau sækja milljarða í skaðabætur hjá illa stöddu bæjarfélaginu. Úr vöndu er að ráða og mikil ábyrgð er sett á herðar þeim sem sitja í núverandi bæjarstjórn. Þeir standa frammi fyrir því að láta undan kröfum Stakksbergs ehf, eða taka afstöðu með þeim íbúum sem vilja að náttúran og heilsa þeirra fái að njóta vafans.Eftirliti var ábótavant Málinu hefur verið stillt þannig upp að þetta sé einkamál íbúa og bæjarstjórnar Reykjanesbæjar sem á sínum tíma samþykktu framkvæmdina út frá fyrirliggjandi gögnum sem opinberar stofnanir höfðu samþykkt. Þau gögn reyndust því miður ekki í neinu samræmi við útkomuna. Núverandi meirihluti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar (Bein leið, Samfylking og Framsókn) ásamt fulltrúa Miðflokksins hafa ályktað að þeim hugnist ekki þær hugmyndir sem kynntar hafa verið um uppbyggingu kísilvera í Helguvík, og hvatt framkvæmdaraðila til að koma í vegferð með bæjaryfirvöldum um uppbyggingu skynsamari atvinnukosta í Helguvík. Engin svör hafa að því best er vitað borist, en áréttingar um hugsanlegar skaðabótakröfur nái hugmyndir Stakksbergs ehf gagnvart Reykjanesbæ látnar liggja áfram í loftinu.Milljón tonn af mengun Verði áform Stakksbergs og Thorsil að veruleika er ljóst að í bakgarði Reykjanesbæjar verður dælt um það bil einni milljón tonna af gróðurhúsaloftegundum út í andrúmloftið ár hvert, eða tæplega þrjú þúsundum tonnum á hverjum sólarhring. Að auki munu þessi kísilver losa þúsundir tonna af öðrum miður skemmtilegum efnum sem enginn vill hafa í sínu nærumhverfi. Þegar tvö fyrirtæki boða að þau hyggist dæla slíkum óþrifnaði út í andrúmsloftið er ástæða til að bregaðst við. Loftlagsvandinn verður ekki leystur með auknum útblæstri heldur þarf að minnka hann. Íbúum Reykjanebæjar eða bæjarstjórn hefur enn ekki tekist að sannfæra framkvæmdaraðilana Arion banka og Thorsil um að áform þeirra séu ekki skynsamleg með tilliti til framtíðar þeirrar jarðar sem við jú öll lifum af og lifum á.Stöndum saman um aðgerðir gegn mengun „Í dag er tími aðgerða en ekki orða“, sagði forsætisráðherrann svo skynsamlega. Við skulum flykkja okkur að baki orða hennar og hvetja framkvæmdaraðila uppbyggingar kísilvera í Helguvík til að láta af eyðileggjandi áformum sínum , “fyrir jöklana, fyrir framtíðina, og fyrir okkur sjálf“, en umfram allt fyrir börn okkar og barnabörn svo þau geti líka fengið að njóta þeirra gæða og fegurðar sem jörðin okkar hefur upp á að bjóða. Með bestu kveðju Hannes Friðriksson íbúi í Reykjanesbæ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjanesbær Umhverfismál Mest lesið Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Skoðun Menntasjóður, skref í rétta átt? Eyrún Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Sjá meira
„Í dag er tími aðgerða því afleiðingar hamfarahlýnunar blasa við um heim allan.“ Þetta skrifaði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra þegar hún kvaddi jökulinn OK , sem var fyrstur íslenskra jökla til að hverfa. Hún boðaði nýja tíma, aðrar áherslur, og umfram allt kallaði hún eftir samstöðu í þeirri baráttu sem fram undan er, „fyrir jöklana, fyrir framtíðina, og fyrir okkur sjálf“. Af sama tilefni sór umhverfisráðherra þess dýran eið að hann skyldi gera allt sem í sínu valdi stæði til að koma í veg fyrir að fleiri jöklar hyrfu. Áherslur þeirra endurómuðu svo á ársfundi forsætisráðherra Norðurlandanna sem fram fór dagana á eftir.Tími aðgerða er kominn Engum dylst lengur að komið er að tímum aðgerða, orðin ein nægja ekki lengur. Loftlagsváin er fyrsta mál á dagskrá um heim allan. Þjóðarleiðtogar, vísindamenn, fjármálastofnanir og fyrirtæki um heim allan hafa tekið saman höndum, sett sér siðferðileg og samfélagsleg markmið í viðleitni sinni til að leggja sitt af mörkum til að snúa vörn í sókn. Að draga úr losun svonefndra gróðurhúsaloftegunda út í andrúmsloftið og koma í veg fyrir frekari eyðileggingu á jörðinni af manna völdum.Mengunarslysið í Helguvík Í Helguvík í Reykjanesbæ eru tvö fyrirtæki Stakksberg ehf, í eigu Arion banka og Thorsil sem undanfarin ár hafa haft uppi áform um að byggja tvö stærstu kísilver í heimi, í aðeins 1500 metra fjarlægð frá byggðarkjörnum Reykjanesbæjar. Sú reynsla sem nú þegar hefur fengist af rekstri fyrsta ofnsins er ekki góð, og var rekstur hans að lokum stöðvaður af Umhverfistofnun sökum þeirrar mengunar sem þessi rekstur hafði á nærumhverfi sitt.Áfram skal haldið Stakksberg (í eigu Arion banka) hefur á undanförnum mánuðum unnið að tillögum að deiliskipulagsbreytingu sem nauðsynleg er til að hefja rekstur verksmiðjunnar á ný, án þess þó að fyrir lægi eitthvað vilyrði eða loforð um að slíkt deiliskipulag yrði að lokum samþykkt. Deiliskipulagsbreytingin felur í sér m.a. aukið byggingarmagn, auk skorteins sem vera á 52.metra hár og þar með aðeins 20 metrum lægri en Hallgrímskirkja. Stakksberg virðist af yfirlýsingum sínum ganga út frá því sem gefnu, að tillaga þeirri verði samþykkt og hafa gefið í skyn, að verði henni henni hafnað, til að mynda í bindandi íbúakosningu, muni þau sækja milljarða í skaðabætur hjá illa stöddu bæjarfélaginu. Úr vöndu er að ráða og mikil ábyrgð er sett á herðar þeim sem sitja í núverandi bæjarstjórn. Þeir standa frammi fyrir því að láta undan kröfum Stakksbergs ehf, eða taka afstöðu með þeim íbúum sem vilja að náttúran og heilsa þeirra fái að njóta vafans.Eftirliti var ábótavant Málinu hefur verið stillt þannig upp að þetta sé einkamál íbúa og bæjarstjórnar Reykjanesbæjar sem á sínum tíma samþykktu framkvæmdina út frá fyrirliggjandi gögnum sem opinberar stofnanir höfðu samþykkt. Þau gögn reyndust því miður ekki í neinu samræmi við útkomuna. Núverandi meirihluti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar (Bein leið, Samfylking og Framsókn) ásamt fulltrúa Miðflokksins hafa ályktað að þeim hugnist ekki þær hugmyndir sem kynntar hafa verið um uppbyggingu kísilvera í Helguvík, og hvatt framkvæmdaraðila til að koma í vegferð með bæjaryfirvöldum um uppbyggingu skynsamari atvinnukosta í Helguvík. Engin svör hafa að því best er vitað borist, en áréttingar um hugsanlegar skaðabótakröfur nái hugmyndir Stakksbergs ehf gagnvart Reykjanesbæ látnar liggja áfram í loftinu.Milljón tonn af mengun Verði áform Stakksbergs og Thorsil að veruleika er ljóst að í bakgarði Reykjanesbæjar verður dælt um það bil einni milljón tonna af gróðurhúsaloftegundum út í andrúmloftið ár hvert, eða tæplega þrjú þúsundum tonnum á hverjum sólarhring. Að auki munu þessi kísilver losa þúsundir tonna af öðrum miður skemmtilegum efnum sem enginn vill hafa í sínu nærumhverfi. Þegar tvö fyrirtæki boða að þau hyggist dæla slíkum óþrifnaði út í andrúmsloftið er ástæða til að bregaðst við. Loftlagsvandinn verður ekki leystur með auknum útblæstri heldur þarf að minnka hann. Íbúum Reykjanebæjar eða bæjarstjórn hefur enn ekki tekist að sannfæra framkvæmdaraðilana Arion banka og Thorsil um að áform þeirra séu ekki skynsamleg með tilliti til framtíðar þeirrar jarðar sem við jú öll lifum af og lifum á.Stöndum saman um aðgerðir gegn mengun „Í dag er tími aðgerða en ekki orða“, sagði forsætisráðherrann svo skynsamlega. Við skulum flykkja okkur að baki orða hennar og hvetja framkvæmdaraðila uppbyggingar kísilvera í Helguvík til að láta af eyðileggjandi áformum sínum , “fyrir jöklana, fyrir framtíðina, og fyrir okkur sjálf“, en umfram allt fyrir börn okkar og barnabörn svo þau geti líka fengið að njóta þeirra gæða og fegurðar sem jörðin okkar hefur upp á að bjóða. Með bestu kveðju Hannes Friðriksson íbúi í Reykjanesbæ
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun