10 umhverfisvæn skref Ingveldur Gröndal skrifar 1. október 2019 14:26 10 umhverfisvæn skref sem þú getur tekið á þessu skólaári: Munum að allir geta gert eitthvað enginn getur gert allt. Allir umhverfisvænir kostir eru betri en engir!1. Samgöngur: Taktu strætó, hjólaðu, labbaðu, sameinið í bíla, nýttu þér næturstrætó á djamminu. Það er líka svo hressandi að fá ferskt loft, hlusta jafnvel á tónlist/podcast og vera í öðru umhverfi en vanalega. Því miður var Reykjavík að mestu leyti hönnuð fyrir bíla en um leið og við verðum meðvituð um skaðsemi bílanotkun okkar þá getum við a.m.k. valið umhverfisvænni kosti oftar.2. Neysluhyggja: Ef við kaupum minna bull þá framleiða fyrirtæki minna bull! Ef þú hefur ekki notað flíkina/hlutinn síðastliðið hálfa árið þá ertu ólíklega að fara nota hana næsta hálfa árið. Prufaðu t.d. að kaupa ekki neina nýja flík/hlut í heilt ár, það er mun auðveldara en þú heldur. Sparar líka pening! Fáar fágaðar flíkur í staðin fyrir margar minna virði. Less is more. Vertu duglegri að fá lánað hjá vinum í staðin fyrir að panta nýtt á netinu fyrir hvert nýtt tilefni, það er alger óþarfi og þú veist betur. -Fjölnota pokar/bakpokar/veski/töskur er vert að nefna og mikilvægt umhverfisskref sem langflestir ættu að vera löngu búin að tileinka sér. -Geyma mat í krukkum og reyna versla sem mestan mat sem hægt er að fylla á ofan í sín eigin ílát.3. Nesti: Slepptu plastpokum og nestis ziplock pokum. Þetta þótti voða sniðugt fyrir nokkrum árum en hættu nú alveg, við vitum betur! Það eiga langflest heimili nestisbox og ef ekki þá eru þau yfirleitt hræódýr. Jafnvel fátækir námsmenn ráða við það. -Vatnsbrúsi er málið. Sem dyggur Nocco aðdáandi (líkt og hálf þjóðin) veit ég hversu erfitt það er að minnka koffínneyslu en reynum frekar að velja að fá orku frá mat og vatni í staðin fyrir að kaupa endalaust af koffíndrykkjum og öðru. Hollari kostur fyrir okkur sjálf og umhverfið. -Fjölnota kaffimál og krukkur er sniðug lausn. Tilvalið fyrir te, kaffi, kakó, jógúrt, grauta eða jafnvel súpu! -Ræktaðu heima hjá þér. Hafðu það löglegt og ferskt. Set þennan punkt inn fyrir ykkur mega metnaðarfullu sem myndu nenna að rækta t.d. spínat, basilikku eða kál. Það er geggjað! Líka sjúklega næs að tína myntuna sjálfur í kokteilana og svona frekar en að kaupa hana í plastboxi sem er í plastpoka út í búð (svo mikil óþarfa plastnotkun!). Það er umhverfisvænna og sparsamara að mæta með nesti, það kemst fljótt í vana og er oft einnig hollari kostur hvað næringu varðar. -Stálrör og fjölnota hnífapör! Flott, hagstætt, skilvirkt, til í mismunandi litum og gerðum – æði.4. Rafrænt: Veldu að fá verkefni og að taka próf rafrænt ef hægt er frekar en á pappír. Ræða rafræna kosti við kennara okkar og hvetja og vekja þá til umhugsunar, við erum öll saman í þessu.5. Flokkaðu: Nokkuð einfalt. Það ætti ekki að fara framhjá neinum að í Háskólabyggingunum eru flokkunartunnur, en eitt sem ekki allir vita þá er lífrænt rusl stundum einungis hjá Hámu (meira afsíðis en pappírs/dósa/plast tunnurnar) Reynum að forðast svörtu pokana en þangað fer blandað rusl. -Moltutunnur er ein snilld sem er mun einfaldari í notkun en ég nokkurn tíman þorði að vona! Hélt einu sinni að aðeins bændur notuðu eitthvað slíkt en moltugerð er í grófum dráttum tunna oftast utandyra þar sem lífrænum úrgangi er safnað saman (stundum bara gras og lauf en oftast setur fólk einnig matarafganga í) og verður smám saman að næringarríkri mold/áburði fyrir matjurtir og aðra ræktun. -Einnig er góður ávani að flokka námið sitt, föt, mat og annað heima (geymslupláss o.s.frv.) Það dregur úr óþarfa neyslu að hafa heimilið vel skipulagt. Vel skipulögðmatarinnkaup (fjölnota pokar undir grænmeti og ávexti, forðast óumhverfisvænar umbúðir) og skipulagður fataskápur eykur líkurnar á heilbrigðari lífsstíl almennt og tíminn nýtist betur.6. Skólabækur: Fáðu lánaðar bækur eða kauptu notaðar frá öðrum. Rafrænir skiptibókamarkaðarhópar eru aðgengilegir t.d. á Facebook, stundum skipt eftir sviðum Háskólans meira að segja!7. Kjötneysla: Minnkaðu eða jafnvel slepptu kjöti og dýraafurðum alveg. Sama lögmál gildir um þetta og neysluhyggju almennt. Óumhverfisvæn neysla sem allir geta minnkað til muna. Hvert umhverfisvænt skref skiptir máli. Einnig finna margir mikinn mun á líðan og orku almennt ef kjötneysla er minnkuð. Fjölbreytt og hreint matarræði er frábært fyrir líkama og sál (og umhverfið!).8. Þrif: Matarsódi & edik, takk Sólrún Diego! Er yfirleitt ekki mikill aðdáandi „Gamla skólans“ en stundum er nóg og jafnvel fljótlegra að þvo í höndunum! Minni plastnotkun þar sem umbúðirnar af þrifvörum eru yfirleitt ekki umhverfisvænar. -Minni snyrtivöruinnkaup og notkun helst í hendur við það að þurfa þ.a.l ekki að kaupa snyrtivöruhreinsi, bómullarskífur, hreinsiklúta o.s.frv. -Sápustykki frekar en nýr og nýr brúsi af sápu/hárvörum (sem oftast er úr plasti).9. Gjafakaup: Hugsum okkur vel um við gjafainnkaup almennt (ekki bara um jólin). -Gefðu upplifun eða umhverfisvænar vörur! Gjöf sem gefur er einnig frábær kostur sem styrkir þá sem á þurfa að halda. -Plöntur lífga upp á heimilið, bæta og kæta andrúmsloftið. Sumar lifa vel inni á baði en aðrar er betra að geyma í stofuglugganum. Kaktus er klassísk byrjun sem yfirleitt þarf að vökva lítið. -Vert er að nefna nokkrar frábærar verslanir/félög/fyrirtæki sem bjóða upp á umhverfisvænni gjafahugmyndir: -Tropic, MORSK, Vistvera, UN Women, Heilsuhúsið, Klaran, Mena, Mistur, Ethic og fleiri.10. Baðherbergisvörur: Kynntu þér umhverfisvænni baðvörur. Skiptu yfir í bambustannbursta, tannkremstöflur, margnota rakvélar, margnota skífur (hægt að hekla sjálfur) í staðin fyrir bómullarskífur, silki tannþráð úr áfyllanlegu boxi, og bambus eyrnapinna. -Umhverfisvænni tíðarvörur eru mega þægilegar eins og t.d. álfabikar og túrnærbuxur. Fjárfesting sem þú munt ekki sjá eftir!Höfundur er varafulltrúi á menntavísindasviði í stúdentaráð fyrir Vöku og situr í Jafnréttisnefnd SHÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Umhverfismál Mest lesið Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Skoðun Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu Pétur Jónasson skrifar Skoðun Réttlætið sem refsar Jóni Hjálmar Vilhjálmsson skrifar Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár Katrín Matthíasdóttir skrifar Sjá meira
10 umhverfisvæn skref sem þú getur tekið á þessu skólaári: Munum að allir geta gert eitthvað enginn getur gert allt. Allir umhverfisvænir kostir eru betri en engir!1. Samgöngur: Taktu strætó, hjólaðu, labbaðu, sameinið í bíla, nýttu þér næturstrætó á djamminu. Það er líka svo hressandi að fá ferskt loft, hlusta jafnvel á tónlist/podcast og vera í öðru umhverfi en vanalega. Því miður var Reykjavík að mestu leyti hönnuð fyrir bíla en um leið og við verðum meðvituð um skaðsemi bílanotkun okkar þá getum við a.m.k. valið umhverfisvænni kosti oftar.2. Neysluhyggja: Ef við kaupum minna bull þá framleiða fyrirtæki minna bull! Ef þú hefur ekki notað flíkina/hlutinn síðastliðið hálfa árið þá ertu ólíklega að fara nota hana næsta hálfa árið. Prufaðu t.d. að kaupa ekki neina nýja flík/hlut í heilt ár, það er mun auðveldara en þú heldur. Sparar líka pening! Fáar fágaðar flíkur í staðin fyrir margar minna virði. Less is more. Vertu duglegri að fá lánað hjá vinum í staðin fyrir að panta nýtt á netinu fyrir hvert nýtt tilefni, það er alger óþarfi og þú veist betur. -Fjölnota pokar/bakpokar/veski/töskur er vert að nefna og mikilvægt umhverfisskref sem langflestir ættu að vera löngu búin að tileinka sér. -Geyma mat í krukkum og reyna versla sem mestan mat sem hægt er að fylla á ofan í sín eigin ílát.3. Nesti: Slepptu plastpokum og nestis ziplock pokum. Þetta þótti voða sniðugt fyrir nokkrum árum en hættu nú alveg, við vitum betur! Það eiga langflest heimili nestisbox og ef ekki þá eru þau yfirleitt hræódýr. Jafnvel fátækir námsmenn ráða við það. -Vatnsbrúsi er málið. Sem dyggur Nocco aðdáandi (líkt og hálf þjóðin) veit ég hversu erfitt það er að minnka koffínneyslu en reynum frekar að velja að fá orku frá mat og vatni í staðin fyrir að kaupa endalaust af koffíndrykkjum og öðru. Hollari kostur fyrir okkur sjálf og umhverfið. -Fjölnota kaffimál og krukkur er sniðug lausn. Tilvalið fyrir te, kaffi, kakó, jógúrt, grauta eða jafnvel súpu! -Ræktaðu heima hjá þér. Hafðu það löglegt og ferskt. Set þennan punkt inn fyrir ykkur mega metnaðarfullu sem myndu nenna að rækta t.d. spínat, basilikku eða kál. Það er geggjað! Líka sjúklega næs að tína myntuna sjálfur í kokteilana og svona frekar en að kaupa hana í plastboxi sem er í plastpoka út í búð (svo mikil óþarfa plastnotkun!). Það er umhverfisvænna og sparsamara að mæta með nesti, það kemst fljótt í vana og er oft einnig hollari kostur hvað næringu varðar. -Stálrör og fjölnota hnífapör! Flott, hagstætt, skilvirkt, til í mismunandi litum og gerðum – æði.4. Rafrænt: Veldu að fá verkefni og að taka próf rafrænt ef hægt er frekar en á pappír. Ræða rafræna kosti við kennara okkar og hvetja og vekja þá til umhugsunar, við erum öll saman í þessu.5. Flokkaðu: Nokkuð einfalt. Það ætti ekki að fara framhjá neinum að í Háskólabyggingunum eru flokkunartunnur, en eitt sem ekki allir vita þá er lífrænt rusl stundum einungis hjá Hámu (meira afsíðis en pappírs/dósa/plast tunnurnar) Reynum að forðast svörtu pokana en þangað fer blandað rusl. -Moltutunnur er ein snilld sem er mun einfaldari í notkun en ég nokkurn tíman þorði að vona! Hélt einu sinni að aðeins bændur notuðu eitthvað slíkt en moltugerð er í grófum dráttum tunna oftast utandyra þar sem lífrænum úrgangi er safnað saman (stundum bara gras og lauf en oftast setur fólk einnig matarafganga í) og verður smám saman að næringarríkri mold/áburði fyrir matjurtir og aðra ræktun. -Einnig er góður ávani að flokka námið sitt, föt, mat og annað heima (geymslupláss o.s.frv.) Það dregur úr óþarfa neyslu að hafa heimilið vel skipulagt. Vel skipulögðmatarinnkaup (fjölnota pokar undir grænmeti og ávexti, forðast óumhverfisvænar umbúðir) og skipulagður fataskápur eykur líkurnar á heilbrigðari lífsstíl almennt og tíminn nýtist betur.6. Skólabækur: Fáðu lánaðar bækur eða kauptu notaðar frá öðrum. Rafrænir skiptibókamarkaðarhópar eru aðgengilegir t.d. á Facebook, stundum skipt eftir sviðum Háskólans meira að segja!7. Kjötneysla: Minnkaðu eða jafnvel slepptu kjöti og dýraafurðum alveg. Sama lögmál gildir um þetta og neysluhyggju almennt. Óumhverfisvæn neysla sem allir geta minnkað til muna. Hvert umhverfisvænt skref skiptir máli. Einnig finna margir mikinn mun á líðan og orku almennt ef kjötneysla er minnkuð. Fjölbreytt og hreint matarræði er frábært fyrir líkama og sál (og umhverfið!).8. Þrif: Matarsódi & edik, takk Sólrún Diego! Er yfirleitt ekki mikill aðdáandi „Gamla skólans“ en stundum er nóg og jafnvel fljótlegra að þvo í höndunum! Minni plastnotkun þar sem umbúðirnar af þrifvörum eru yfirleitt ekki umhverfisvænar. -Minni snyrtivöruinnkaup og notkun helst í hendur við það að þurfa þ.a.l ekki að kaupa snyrtivöruhreinsi, bómullarskífur, hreinsiklúta o.s.frv. -Sápustykki frekar en nýr og nýr brúsi af sápu/hárvörum (sem oftast er úr plasti).9. Gjafakaup: Hugsum okkur vel um við gjafainnkaup almennt (ekki bara um jólin). -Gefðu upplifun eða umhverfisvænar vörur! Gjöf sem gefur er einnig frábær kostur sem styrkir þá sem á þurfa að halda. -Plöntur lífga upp á heimilið, bæta og kæta andrúmsloftið. Sumar lifa vel inni á baði en aðrar er betra að geyma í stofuglugganum. Kaktus er klassísk byrjun sem yfirleitt þarf að vökva lítið. -Vert er að nefna nokkrar frábærar verslanir/félög/fyrirtæki sem bjóða upp á umhverfisvænni gjafahugmyndir: -Tropic, MORSK, Vistvera, UN Women, Heilsuhúsið, Klaran, Mena, Mistur, Ethic og fleiri.10. Baðherbergisvörur: Kynntu þér umhverfisvænni baðvörur. Skiptu yfir í bambustannbursta, tannkremstöflur, margnota rakvélar, margnota skífur (hægt að hekla sjálfur) í staðin fyrir bómullarskífur, silki tannþráð úr áfyllanlegu boxi, og bambus eyrnapinna. -Umhverfisvænni tíðarvörur eru mega þægilegar eins og t.d. álfabikar og túrnærbuxur. Fjárfesting sem þú munt ekki sjá eftir!Höfundur er varafulltrúi á menntavísindasviði í stúdentaráð fyrir Vöku og situr í Jafnréttisnefnd SHÍ.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun