Á ég að skalla þig? Þórlindur Kjartansson skrifar 25. maí 2018 08:30 Í síðustu viku varð ég fyrir þeirri óskemmtilegu reynslu að um það bil hálf heimsbyggðin stóð að umfangsmiklu og illgjörnu samsæri gegn mér. Ég veit ekki hvað varð til þess að allur þessi fjöldi fólks ákvað upp úr þurru að leggja á sig sérstakt ómak til þess að skaprauna mér, og enn síður skil ég hvernig tókst að skipuleggja svona umfangsmikið samsæri á ótrúlega stuttum tíma. Enn sem komið er hef ég heldur ekki hugmynd um hverjir eru forsprakkar samsærisins, en ég hef einsett mér að komast til botns í því með öllum tiltækum ráðum og ná fram hefndum. Það er reyndar huggun harmi gegn að samsærið, sem ég hélt í fyrstu að beindist að mér einum, virðist hafa beinst að öllum þeim helmingi mannkyns sem er saklaus af þátttöku í því. Engu að síður var reynslan óskemmtileg.„Laurel og Yanni“ Þetta byrjaði allt á því að ég sá fólk hrópa rafrænt upp orðið „Laurel“ eða „Yanni“ á Instagram, Snapchat, Facebook og Twitter—öllum helstu götuhornum internetsins. Ég komst svo fljótlega að því að þetta tengdist allt einhverri hljóðklippu sem ég fann á netinu og spilaði. Hljóðklippan sagði skýrt og greinilega „Yanni,“ þannig að ég fór næst að leita að hljóðklippu sem sagði „Laurel“ til þess að hafa heyrt þær báðar. En þá upptöku fann ég hvergi. Svo komst ég að því að stór hluti netverja þóttist hafa hlustað á nákvæmlega sömu klippu og ég, en ekki heyrt „Yanni“ heldur orðið „Laurel“. Voða fyndið, hugsaði ég, og athugaði hvort þessar hljóðklippur ættu uppruna sinn þann 1. apríl. En nei, það var víst ekki. Ég hugsaði til þess fyrir nokkrum árum þegar útbúið var sérstakt samskiptaforrit á netinu sem gerði fólki kleift að senda milli sín skilaboðin „Yo“—og ekkert annað. Þegar fólk heyrði fyrst um þetta smáforrit þá trúði í raun enginn því að útbúið hefði verið forrit með eins fáránlega takmörkuðum notkunarmöguleikum; en þetta var víst raunin. Voða fyndið. Þetta „app“ var bara eitt stórt djók og allir sem notuðu það tóku þátt í því þangað til allir fengu leiða á því. En þetta var eitthvað allt annað. Þeir sem þóttust heyra „Laurel“ virtust allir ætla að taka djókið með sér í gröfina—og ekki bara það, heldur ætluðu þeir líka að reyna að láta okkur hin fara smám saman að efast um geðheilbrigði okkar. Ég hlustaði aftur og aftur á klippuna, í mismunandi tölvum, hátölurum og heyrnartólum og alltaf heyrði ég röddina segja skýrt og greinilega nákvæmlega það sama: „Yanni, Yanni, Yanni.“ Þegar ég talaði við fólk sem þóttist heyra „Laurel“ tók ég því þannig að fólk væri bara að djóka aðeins í mér. „Einmitt, já já, þú heyrir semsagt bara alls ekki Yanni?“ spurði ég. – Hvað meinarðu? Röddin segir Laurel. – Einmitt, já. Aha. Í alvörunni, hættu þessu rugli. Ég nenni þessi ekki. – Nennirðu ekki hverju, manneskjan er að segja Laurel. Hvaða Yanni rugl er þetta? - Yanni rugl? Er ekki í lagi með þig. Hættu þessum stælum og segðu mér bara satt. Við erum að hlusta á nákvæmlega sömu klippuna, röddin segir skýrt og greinilega Yanni. – Á ég að skalla þig?Heilagur sannleikur En það var bara enginn til í að gefa sig. Fólk skiptist algjörlega í tvær fylkingar sem heyrðu úr sömu hljóðklippunni tvo gjörsamlega ólíka hluti. Allir gátu verið jafnsannfærðir um að hinir væru annaðhvort ruglaðir eða hluti af einhverjum hryllilega leiðinlegum og þreytandi gjörningi. Á endanum komst ég að því að hljóðklippan innihélt bæði orðin, en það fór alveg eftir því hvernig móttökustöðvarnar í eyrum og heila voru stilltar hvort hlustandinn heyrði orðið „Yanni“ eða „Laurel“. Semsagt—það var enginn að ljúga eða grínast heldur var það hundrað prósent háheilagur sannleikur að fólk sem hlustaði á nákvæmlega sömu upptökuna heyrði gjörólíka hluti. Í grein á netinu var þetta útskýrt og þar að auki var sett upp tól sem gerði fólki mögulegt að stilla hvaða tíðnisvið í upptökunni heyrðust best—þau lágu eða háu. Og viti menn, með því að stilla þetta örlítið til þá fór ég allt í einu að heyra „Laurel“ í staðinn fyrir „Yanni“ og heimurinn hætti skyndilega í samsærinu gegn mér. Það eina sem ég þurfti að gera var að gefa mér tíma til þess að rannsaka þetta fyrirbæri örlítið. Það þurfti ekkert að rífast, það þurfti enginn að skalla neinn, bara gefa sér tíma til að hlusta betur. Vitringur eða vitleysingur Að allt öðru. Hingað til Íslands er væntanlegur kanadískur sálfræðingur, Jordan Peterson, sem hyggst flytja sjálfshjálpar- og sjálfsstyrkingarboðskap sinn í Hörpu í næstu viku. Eins og annars staðar þar sem sá maður ferðast er byrjað hér á landi rifrildi milli þeirra sem sjá í honum vitring og hinna sem telja hann vitleysing. Það er einkenni á umræðum um Peterson að heiftin gegn honum er einna mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér málflutning hans, og dýrkunin á honum er mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér hugmyndir annarra hugsuða. Það er vissulega seinvirkt að kynna sér almennilega þau mál sem maður vill hafa skoðun á, en áður en maður fer að skalla fólk eða kalla það öllum illum nöfnum er ágætt að ganga úr skugga um að maður hafi stillt móttökustöðvarnar í eyrum og heila þannig að maður heyri raunverulega það sem verið er að segja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson Skoðun Skoðun Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Sjá meira
Í síðustu viku varð ég fyrir þeirri óskemmtilegu reynslu að um það bil hálf heimsbyggðin stóð að umfangsmiklu og illgjörnu samsæri gegn mér. Ég veit ekki hvað varð til þess að allur þessi fjöldi fólks ákvað upp úr þurru að leggja á sig sérstakt ómak til þess að skaprauna mér, og enn síður skil ég hvernig tókst að skipuleggja svona umfangsmikið samsæri á ótrúlega stuttum tíma. Enn sem komið er hef ég heldur ekki hugmynd um hverjir eru forsprakkar samsærisins, en ég hef einsett mér að komast til botns í því með öllum tiltækum ráðum og ná fram hefndum. Það er reyndar huggun harmi gegn að samsærið, sem ég hélt í fyrstu að beindist að mér einum, virðist hafa beinst að öllum þeim helmingi mannkyns sem er saklaus af þátttöku í því. Engu að síður var reynslan óskemmtileg.„Laurel og Yanni“ Þetta byrjaði allt á því að ég sá fólk hrópa rafrænt upp orðið „Laurel“ eða „Yanni“ á Instagram, Snapchat, Facebook og Twitter—öllum helstu götuhornum internetsins. Ég komst svo fljótlega að því að þetta tengdist allt einhverri hljóðklippu sem ég fann á netinu og spilaði. Hljóðklippan sagði skýrt og greinilega „Yanni,“ þannig að ég fór næst að leita að hljóðklippu sem sagði „Laurel“ til þess að hafa heyrt þær báðar. En þá upptöku fann ég hvergi. Svo komst ég að því að stór hluti netverja þóttist hafa hlustað á nákvæmlega sömu klippu og ég, en ekki heyrt „Yanni“ heldur orðið „Laurel“. Voða fyndið, hugsaði ég, og athugaði hvort þessar hljóðklippur ættu uppruna sinn þann 1. apríl. En nei, það var víst ekki. Ég hugsaði til þess fyrir nokkrum árum þegar útbúið var sérstakt samskiptaforrit á netinu sem gerði fólki kleift að senda milli sín skilaboðin „Yo“—og ekkert annað. Þegar fólk heyrði fyrst um þetta smáforrit þá trúði í raun enginn því að útbúið hefði verið forrit með eins fáránlega takmörkuðum notkunarmöguleikum; en þetta var víst raunin. Voða fyndið. Þetta „app“ var bara eitt stórt djók og allir sem notuðu það tóku þátt í því þangað til allir fengu leiða á því. En þetta var eitthvað allt annað. Þeir sem þóttust heyra „Laurel“ virtust allir ætla að taka djókið með sér í gröfina—og ekki bara það, heldur ætluðu þeir líka að reyna að láta okkur hin fara smám saman að efast um geðheilbrigði okkar. Ég hlustaði aftur og aftur á klippuna, í mismunandi tölvum, hátölurum og heyrnartólum og alltaf heyrði ég röddina segja skýrt og greinilega nákvæmlega það sama: „Yanni, Yanni, Yanni.“ Þegar ég talaði við fólk sem þóttist heyra „Laurel“ tók ég því þannig að fólk væri bara að djóka aðeins í mér. „Einmitt, já já, þú heyrir semsagt bara alls ekki Yanni?“ spurði ég. – Hvað meinarðu? Röddin segir Laurel. – Einmitt, já. Aha. Í alvörunni, hættu þessu rugli. Ég nenni þessi ekki. – Nennirðu ekki hverju, manneskjan er að segja Laurel. Hvaða Yanni rugl er þetta? - Yanni rugl? Er ekki í lagi með þig. Hættu þessum stælum og segðu mér bara satt. Við erum að hlusta á nákvæmlega sömu klippuna, röddin segir skýrt og greinilega Yanni. – Á ég að skalla þig?Heilagur sannleikur En það var bara enginn til í að gefa sig. Fólk skiptist algjörlega í tvær fylkingar sem heyrðu úr sömu hljóðklippunni tvo gjörsamlega ólíka hluti. Allir gátu verið jafnsannfærðir um að hinir væru annaðhvort ruglaðir eða hluti af einhverjum hryllilega leiðinlegum og þreytandi gjörningi. Á endanum komst ég að því að hljóðklippan innihélt bæði orðin, en það fór alveg eftir því hvernig móttökustöðvarnar í eyrum og heila voru stilltar hvort hlustandinn heyrði orðið „Yanni“ eða „Laurel“. Semsagt—það var enginn að ljúga eða grínast heldur var það hundrað prósent háheilagur sannleikur að fólk sem hlustaði á nákvæmlega sömu upptökuna heyrði gjörólíka hluti. Í grein á netinu var þetta útskýrt og þar að auki var sett upp tól sem gerði fólki mögulegt að stilla hvaða tíðnisvið í upptökunni heyrðust best—þau lágu eða háu. Og viti menn, með því að stilla þetta örlítið til þá fór ég allt í einu að heyra „Laurel“ í staðinn fyrir „Yanni“ og heimurinn hætti skyndilega í samsærinu gegn mér. Það eina sem ég þurfti að gera var að gefa mér tíma til þess að rannsaka þetta fyrirbæri örlítið. Það þurfti ekkert að rífast, það þurfti enginn að skalla neinn, bara gefa sér tíma til að hlusta betur. Vitringur eða vitleysingur Að allt öðru. Hingað til Íslands er væntanlegur kanadískur sálfræðingur, Jordan Peterson, sem hyggst flytja sjálfshjálpar- og sjálfsstyrkingarboðskap sinn í Hörpu í næstu viku. Eins og annars staðar þar sem sá maður ferðast er byrjað hér á landi rifrildi milli þeirra sem sjá í honum vitring og hinna sem telja hann vitleysing. Það er einkenni á umræðum um Peterson að heiftin gegn honum er einna mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér málflutning hans, og dýrkunin á honum er mest meðal þeirra sem minnst hafa kynnt sér hugmyndir annarra hugsuða. Það er vissulega seinvirkt að kynna sér almennilega þau mál sem maður vill hafa skoðun á, en áður en maður fer að skalla fólk eða kalla það öllum illum nöfnum er ágætt að ganga úr skugga um að maður hafi stillt móttökustöðvarnar í eyrum og heila þannig að maður heyri raunverulega það sem verið er að segja.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun