Skaðleg karlmennskurými afhjúpuð Stefán Elí Gunnarsson og Vigdís Fríða Þorvaldsdóttir skrifar 30. nóvember 2018 11:22 Nú staldrar landinn við vegna ummæla sex þingmanna um konur og jaðarsetta þjóðfélagshópa. Kannski er tilefni til að hugsa örlítið um raunveruleg upptök þeirrar hugsunar sem býr að baki orðæðu þeirra. Fyrirbærið sem átti sér stað milli umræddra þingmanna er svolítið sem við höfum lengi átt í tilfinningalegri togstreitu við, og kannski ekki átt auðvelt með að koma í orð. Við viljum skilgreina þetta sem öruggt, skaðlegt karlmennskurými, einskonar safe-zone. Að vera meðal karlmanna sem telja sig komna á öruggan stað til að tjá með orðum hugsun sína um konur og jaðarsetta hópa, innan um aðra karlmenn. Þetta er einskonar bóla sem myndast. Mann grunar ekki að það sem fer fram í þessum rýmum geti jafnvel beinst gegn þeim konum sem þessum karlmönnum þykir vænt um, mæðrum, dætrum og systrum, enda byggja hin ljótu ummæli og orðræða á djúpstæðum og kerfislægum vanda sem er eldri en við öll. Svo gerist það sem hin öruggu rými karlmennskunnar þola svo illa; það kemst upp um þau. Fólk verður hissa, því bregður. Sumir verða sárir, aðrir vilja ekki trúa því sem á sér stað. Svo eru auðvitað ýmsir sem láta sig þetta ekki varða. Raunin er samt sú að svona rými eru til, svona lagað á sér vissulega stað og það varðar okkur öll. Skaðlegt karlmennskurými Gunnars Braga, Sigmundar Davíðs, Önnu Kolbrúnar, Bergþórs, Ólafs Ísleifssonar og Karls Gauta, er hátterni sem þau hafa líklega oft orðið uppvís að áður, slíkt hefur bara ekki verið fest á upptöku fyrr en nú. Þau eru svo ónæm fyrir eðli eigin orðræðu að þeim dettur ekki í hug að reyna að fela hana, þeim finnst þau örugg undir hinum falska verndarhjúpi rýmisins sem þau hafa skapað. Hlýjan varð skyndilega að nístingskulda. Óformlegur fundur téðra þingmanna lýsir ekki aðeins hugsun þeirra, heldur einnig þeim samfélagslega vanda sem við stöndum frammi fyrir. Hann raungerist í orðræðu öryggisrýma hinnar skaðlegu karlmennsku, á fleiri stöðum en við kærum okkur um að vita af. Kerfislæg mismunun viðhelst með hátterninu fyrir vikið. Hversu líklegt er að fólk, sem níðir annað fólk á grundvelli kyns, fötlunar eða kynhneigðar, sé velviljað í garð jaðarsettra hópa þegar á reynir? Veltum því fyrir okkur í ljósi þess að umræddir þingmenn eru rétt tæplega 10% kjörinna fulltrúa á þingi. Hin öruggu rými skaðlegrar karlmennsku segja okkur sannarlega hvar við stöndum. Við áttum okkur á vandanum sem við er að etja af fullri alvöru þegar rýmið afhjúpast. Afhjúpunin er sársaukafull fyrir alla aðila, en á sama tíma er hún forsenda breytinga sem við viljum að minnsta kosti mörg hver að verði að veruleika. Lærdómurinn sem draga má af þingmannafundinum á barnum Klaustri er okkar allra. Hvernig afstöðu ætlum við sjálf að taka til kvenna og jaðarsettra minnihlutahópa? Ætlum við að standa upp og segja eitthvað þegar skaðlegt karlmennskurými skapast? Viljum við þingmenn sem sýna kvenfyrirlitningu á opinberum vettvangi, en sjá ekki ástæðu til að íhuga afsögn? Viljum við þingheim þar sem fordómar fyrir fötluðu fólki viðgangast? Viljum við þingmenn sem hæðast að samfélagi hinsegin fólks? Því að slíkt eðli hefur sannarlega og rækilega komið í ljós meðal ofangreindra fulltrúa, sama hversu einlæg afsökunarbeiðni fylgir í kjölfarið. Við þurfum að spyrja okkur þessara spurninga, enda virðist eina raunhæfa leiðin til að losna við steingervinga af þingi að kjósa sig undan þeim. Ólíklegt verður að teljast að til afsagnar íslensks þingmanns komi, óháð eðli þess usla sem hann varð valdur að. Skaðleg karlmennskurými eiga upptök sín í rótgrónu kynjakerfi. Við getum sjálf komið í veg fyrir áhrifamátt þeirra, einfaldlega með því að neita því að taka þátt í þeim - fyrirlíta þau og vera meðvituð um þau. Sýnum að svona hegðun fái ekki að viðgangast í dag. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Sjá meira
Nú staldrar landinn við vegna ummæla sex þingmanna um konur og jaðarsetta þjóðfélagshópa. Kannski er tilefni til að hugsa örlítið um raunveruleg upptök þeirrar hugsunar sem býr að baki orðæðu þeirra. Fyrirbærið sem átti sér stað milli umræddra þingmanna er svolítið sem við höfum lengi átt í tilfinningalegri togstreitu við, og kannski ekki átt auðvelt með að koma í orð. Við viljum skilgreina þetta sem öruggt, skaðlegt karlmennskurými, einskonar safe-zone. Að vera meðal karlmanna sem telja sig komna á öruggan stað til að tjá með orðum hugsun sína um konur og jaðarsetta hópa, innan um aðra karlmenn. Þetta er einskonar bóla sem myndast. Mann grunar ekki að það sem fer fram í þessum rýmum geti jafnvel beinst gegn þeim konum sem þessum karlmönnum þykir vænt um, mæðrum, dætrum og systrum, enda byggja hin ljótu ummæli og orðræða á djúpstæðum og kerfislægum vanda sem er eldri en við öll. Svo gerist það sem hin öruggu rými karlmennskunnar þola svo illa; það kemst upp um þau. Fólk verður hissa, því bregður. Sumir verða sárir, aðrir vilja ekki trúa því sem á sér stað. Svo eru auðvitað ýmsir sem láta sig þetta ekki varða. Raunin er samt sú að svona rými eru til, svona lagað á sér vissulega stað og það varðar okkur öll. Skaðlegt karlmennskurými Gunnars Braga, Sigmundar Davíðs, Önnu Kolbrúnar, Bergþórs, Ólafs Ísleifssonar og Karls Gauta, er hátterni sem þau hafa líklega oft orðið uppvís að áður, slíkt hefur bara ekki verið fest á upptöku fyrr en nú. Þau eru svo ónæm fyrir eðli eigin orðræðu að þeim dettur ekki í hug að reyna að fela hana, þeim finnst þau örugg undir hinum falska verndarhjúpi rýmisins sem þau hafa skapað. Hlýjan varð skyndilega að nístingskulda. Óformlegur fundur téðra þingmanna lýsir ekki aðeins hugsun þeirra, heldur einnig þeim samfélagslega vanda sem við stöndum frammi fyrir. Hann raungerist í orðræðu öryggisrýma hinnar skaðlegu karlmennsku, á fleiri stöðum en við kærum okkur um að vita af. Kerfislæg mismunun viðhelst með hátterninu fyrir vikið. Hversu líklegt er að fólk, sem níðir annað fólk á grundvelli kyns, fötlunar eða kynhneigðar, sé velviljað í garð jaðarsettra hópa þegar á reynir? Veltum því fyrir okkur í ljósi þess að umræddir þingmenn eru rétt tæplega 10% kjörinna fulltrúa á þingi. Hin öruggu rými skaðlegrar karlmennsku segja okkur sannarlega hvar við stöndum. Við áttum okkur á vandanum sem við er að etja af fullri alvöru þegar rýmið afhjúpast. Afhjúpunin er sársaukafull fyrir alla aðila, en á sama tíma er hún forsenda breytinga sem við viljum að minnsta kosti mörg hver að verði að veruleika. Lærdómurinn sem draga má af þingmannafundinum á barnum Klaustri er okkar allra. Hvernig afstöðu ætlum við sjálf að taka til kvenna og jaðarsettra minnihlutahópa? Ætlum við að standa upp og segja eitthvað þegar skaðlegt karlmennskurými skapast? Viljum við þingmenn sem sýna kvenfyrirlitningu á opinberum vettvangi, en sjá ekki ástæðu til að íhuga afsögn? Viljum við þingheim þar sem fordómar fyrir fötluðu fólki viðgangast? Viljum við þingmenn sem hæðast að samfélagi hinsegin fólks? Því að slíkt eðli hefur sannarlega og rækilega komið í ljós meðal ofangreindra fulltrúa, sama hversu einlæg afsökunarbeiðni fylgir í kjölfarið. Við þurfum að spyrja okkur þessara spurninga, enda virðist eina raunhæfa leiðin til að losna við steingervinga af þingi að kjósa sig undan þeim. Ólíklegt verður að teljast að til afsagnar íslensks þingmanns komi, óháð eðli þess usla sem hann varð valdur að. Skaðleg karlmennskurými eiga upptök sín í rótgrónu kynjakerfi. Við getum sjálf komið í veg fyrir áhrifamátt þeirra, einfaldlega með því að neita því að taka þátt í þeim - fyrirlíta þau og vera meðvituð um þau. Sýnum að svona hegðun fái ekki að viðgangast í dag.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar