Reiknivél sem sýnir hvernig breyttur kaupmáttur skilar sér með ólíkum hætti Sylvía Rut Sigfúsdóttir skrifar 25. janúar 2018 11:44 Ný reiknivél VR sýnir fólki hvernig kaupmáttur heimilisins hefur breyst í samanburði við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. vísir/anton brink VR kynnti í dag nýja sérsniðna kaupmáttarreiknivél. Með henni er hægt að sjá þróun kaupmáttar heimila yfir ákveðið tímabil og bera saman við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. Er þetta í fyrsta skipti sem einstaklingar hér á landi geta skoðað eigin kaupmáttarþróun og borið saman við vísitölu Hagstofunnar. Samkvæmt kynningu VR í dag eru þetta mun nákvæmari upplýsingar en hafa áður verið aðgengilegar. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa milli áranna 2016 og 2017 um fimm prósent. Þetta er þó aðeins meðaltal og hafa því ekki allar fjölskyldur fundið fyrir þessum aukna kaupmætti. Með reiknivélinni geta einstaklingar skoðað kaupmáttinn fyrir sitt heimili yfir valið tímabil í samanburði við tölur Hagstofunnar og einnig séð nákvæma útreikninga. Neyslumynstur fjölskyldna byggir á reiknivél velferðarráðuneytisins fyrir neysluviðmið fjölskyldna. Reiknivél VR sýnir róun kaupmáttar miðað við þær forsendur sem gefnar eru upp eins og húsnæðiskostnaði, launum fyrir skatt, hjúskaparstöðu, barnafjölda og aldri barna. Reiknað er svo út frá launum eftir skatt. Húsnæðiskostnaður þeirra sem búa í eign húsnæði getur falið í sér, auk húsnæðisláns og að frádregnum vaxtabótum, fasteignagjöld, vatns- og fráveitugjöld, hússjóð, hita og rafmagn. Húsnæðiskostnaður þeirra sem leigja getur falið í sér, auk leigu, hita, rafmagn og hússjóð. Kaupmáttarreiknivélin tekur tillit til húsnæðisbóta. Reiknivélin tekur einnig mið af barnabótum. Eftir að notandi fyllir út alla þætti í reiknivélinni sækir hún viðeigandi neyslumynstur. Útgjaldaliðir eru skalaðir ef að launin eru lág, að frátöldum kostnaði fyrir mat, drykkjarvörur og aðrar dagvörur til heimilishalds. Einnig lyf, lækningarvörur, heilsugæsluþjónustu, menntun og dagvistun. Aðrir útgjaldaflokkar eins og raftæki, föt, tómstundir, ferðalög og annað er ekki skalað. Kaupmátturinn er því reiknaður út frá fjölskyldumynstrinu.Hér má sjá hvernig reiknivélin lítur út.SKjáskot/VRVR setti upp dæmi um útreikning kaupmáttar hjá einstæðri móður með tvö börn á aldrinum sjö til átján ára. Skoðað var tímabilið 2016 til 2017 og hækkuðu laun einstaklingsins úr 550 þúsund að meðaltali í 567 þúsund að meðaltali. Fjölskyldan býr í leiguhúsnæði og hækkaði leigan á milli ára um tuttugu prósent, frá 200.000 krónur árið 2016 í 240.000 krónur árið 2017. Hækkun húsnæðisbóta á tímabilinu var tæplega 19.000. Hækkun tekna fór öll í að greiða hækkun á húsaleigu. Kaupmáttur þessa heimilis rýrnaði því frá 2016 til 2017 um 833 krónur, eða 0,4 prósent samkvæmt kaupmáttarreiknivél VR. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa að meðaltali um fimm prósent. Þessi fjölskylda fann því ekki fyrir auknum kaupmætti. VR sýndi einnig dæmi um fjölskyldu þar sem kaupmátturinn hafi aukist jafnt við kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar og þriðja dæmið þeirra sýndi heimili þar sem kaupmátturinn hafði aukist meira en kaupmáttarvísitalan fyrir það tímabil.Hér er hægt að skoða reiknivélina nánar en ekki er hægt að bera saman lengra aftur í tíman en til ársins 2014. Tölur fyrir janúar 2018 eru ekki komnar inn svo ekki er hægt að bera saman við þennan mánuð. Neytendur Mest lesið „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Neytendur „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Viðskipti innlent Buffet hættir sem forstjóri við lok árs Viðskipti erlent Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða Viðskipti innlent „Var með skipt í miðju og notaði óhóflegt magn af geli“ Atvinnulíf Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Neytendur Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Neytendur Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Viðskipti erlent Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Viðskipti erlent „Þetta er ömurleg staða“ Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Buffet hættir sem forstjóri við lok árs „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða „Var með skipt í miðju og notaði óhóflegt magn af geli“ Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Sekta TikTok um tæpa áttatíu milljarða Syndis kaupir Ísskóga Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Segja afkomuna ásættanlega þrátt fyrir tap „Þetta er ömurleg staða“ Landsbankinn hagnaðist um 7,9 milljarða á fyrsta ársfjórðungi Hætta við að selja hlutina í Olíudreifingu Tap á Vinnslustöðinni og fjárfestingar settar á ís Rannsaka meint samkeppnisbrot Landsvirkjunar Mikill samdráttur á pöntunum til kínverskra verksmiðja Staðfesta frávísun vegna stefnu Samskipa í samráðsmáli Play tapaði þremur og hálfum milljarði á fyrsta ársfjórðungi Staðfesta að gjöf í formi bankakorts er skattskyld Þau vilja stýra ÁTVR Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Kemur til móts við bílaframleiðendur vegna tolla Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Amazon í samkeppni við SpaceX í geimnum Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Sjá meira
VR kynnti í dag nýja sérsniðna kaupmáttarreiknivél. Með henni er hægt að sjá þróun kaupmáttar heimila yfir ákveðið tímabil og bera saman við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. Er þetta í fyrsta skipti sem einstaklingar hér á landi geta skoðað eigin kaupmáttarþróun og borið saman við vísitölu Hagstofunnar. Samkvæmt kynningu VR í dag eru þetta mun nákvæmari upplýsingar en hafa áður verið aðgengilegar. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa milli áranna 2016 og 2017 um fimm prósent. Þetta er þó aðeins meðaltal og hafa því ekki allar fjölskyldur fundið fyrir þessum aukna kaupmætti. Með reiknivélinni geta einstaklingar skoðað kaupmáttinn fyrir sitt heimili yfir valið tímabil í samanburði við tölur Hagstofunnar og einnig séð nákvæma útreikninga. Neyslumynstur fjölskyldna byggir á reiknivél velferðarráðuneytisins fyrir neysluviðmið fjölskyldna. Reiknivél VR sýnir róun kaupmáttar miðað við þær forsendur sem gefnar eru upp eins og húsnæðiskostnaði, launum fyrir skatt, hjúskaparstöðu, barnafjölda og aldri barna. Reiknað er svo út frá launum eftir skatt. Húsnæðiskostnaður þeirra sem búa í eign húsnæði getur falið í sér, auk húsnæðisláns og að frádregnum vaxtabótum, fasteignagjöld, vatns- og fráveitugjöld, hússjóð, hita og rafmagn. Húsnæðiskostnaður þeirra sem leigja getur falið í sér, auk leigu, hita, rafmagn og hússjóð. Kaupmáttarreiknivélin tekur tillit til húsnæðisbóta. Reiknivélin tekur einnig mið af barnabótum. Eftir að notandi fyllir út alla þætti í reiknivélinni sækir hún viðeigandi neyslumynstur. Útgjaldaliðir eru skalaðir ef að launin eru lág, að frátöldum kostnaði fyrir mat, drykkjarvörur og aðrar dagvörur til heimilishalds. Einnig lyf, lækningarvörur, heilsugæsluþjónustu, menntun og dagvistun. Aðrir útgjaldaflokkar eins og raftæki, föt, tómstundir, ferðalög og annað er ekki skalað. Kaupmátturinn er því reiknaður út frá fjölskyldumynstrinu.Hér má sjá hvernig reiknivélin lítur út.SKjáskot/VRVR setti upp dæmi um útreikning kaupmáttar hjá einstæðri móður með tvö börn á aldrinum sjö til átján ára. Skoðað var tímabilið 2016 til 2017 og hækkuðu laun einstaklingsins úr 550 þúsund að meðaltali í 567 þúsund að meðaltali. Fjölskyldan býr í leiguhúsnæði og hækkaði leigan á milli ára um tuttugu prósent, frá 200.000 krónur árið 2016 í 240.000 krónur árið 2017. Hækkun húsnæðisbóta á tímabilinu var tæplega 19.000. Hækkun tekna fór öll í að greiða hækkun á húsaleigu. Kaupmáttur þessa heimilis rýrnaði því frá 2016 til 2017 um 833 krónur, eða 0,4 prósent samkvæmt kaupmáttarreiknivél VR. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa að meðaltali um fimm prósent. Þessi fjölskylda fann því ekki fyrir auknum kaupmætti. VR sýndi einnig dæmi um fjölskyldu þar sem kaupmátturinn hafi aukist jafnt við kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar og þriðja dæmið þeirra sýndi heimili þar sem kaupmátturinn hafði aukist meira en kaupmáttarvísitalan fyrir það tímabil.Hér er hægt að skoða reiknivélina nánar en ekki er hægt að bera saman lengra aftur í tíman en til ársins 2014. Tölur fyrir janúar 2018 eru ekki komnar inn svo ekki er hægt að bera saman við þennan mánuð.
Neytendur Mest lesið „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Neytendur „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Viðskipti innlent Buffet hættir sem forstjóri við lok árs Viðskipti erlent Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða Viðskipti innlent „Var með skipt í miðju og notaði óhóflegt magn af geli“ Atvinnulíf Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Neytendur Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Neytendur Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Viðskipti erlent Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Viðskipti erlent „Þetta er ömurleg staða“ Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Buffet hættir sem forstjóri við lok árs „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða „Var með skipt í miðju og notaði óhóflegt magn af geli“ Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Sekta TikTok um tæpa áttatíu milljarða Syndis kaupir Ísskóga Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Segja afkomuna ásættanlega þrátt fyrir tap „Þetta er ömurleg staða“ Landsbankinn hagnaðist um 7,9 milljarða á fyrsta ársfjórðungi Hætta við að selja hlutina í Olíudreifingu Tap á Vinnslustöðinni og fjárfestingar settar á ís Rannsaka meint samkeppnisbrot Landsvirkjunar Mikill samdráttur á pöntunum til kínverskra verksmiðja Staðfesta frávísun vegna stefnu Samskipa í samráðsmáli Play tapaði þremur og hálfum milljarði á fyrsta ársfjórðungi Staðfesta að gjöf í formi bankakorts er skattskyld Þau vilja stýra ÁTVR Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Kemur til móts við bílaframleiðendur vegna tolla Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Amazon í samkeppni við SpaceX í geimnum Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Sjá meira