Reiknivél sem sýnir hvernig breyttur kaupmáttur skilar sér með ólíkum hætti Sylvía Rut Sigfúsdóttir skrifar 25. janúar 2018 11:44 Ný reiknivél VR sýnir fólki hvernig kaupmáttur heimilisins hefur breyst í samanburði við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. vísir/anton brink VR kynnti í dag nýja sérsniðna kaupmáttarreiknivél. Með henni er hægt að sjá þróun kaupmáttar heimila yfir ákveðið tímabil og bera saman við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. Er þetta í fyrsta skipti sem einstaklingar hér á landi geta skoðað eigin kaupmáttarþróun og borið saman við vísitölu Hagstofunnar. Samkvæmt kynningu VR í dag eru þetta mun nákvæmari upplýsingar en hafa áður verið aðgengilegar. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa milli áranna 2016 og 2017 um fimm prósent. Þetta er þó aðeins meðaltal og hafa því ekki allar fjölskyldur fundið fyrir þessum aukna kaupmætti. Með reiknivélinni geta einstaklingar skoðað kaupmáttinn fyrir sitt heimili yfir valið tímabil í samanburði við tölur Hagstofunnar og einnig séð nákvæma útreikninga. Neyslumynstur fjölskyldna byggir á reiknivél velferðarráðuneytisins fyrir neysluviðmið fjölskyldna. Reiknivél VR sýnir róun kaupmáttar miðað við þær forsendur sem gefnar eru upp eins og húsnæðiskostnaði, launum fyrir skatt, hjúskaparstöðu, barnafjölda og aldri barna. Reiknað er svo út frá launum eftir skatt. Húsnæðiskostnaður þeirra sem búa í eign húsnæði getur falið í sér, auk húsnæðisláns og að frádregnum vaxtabótum, fasteignagjöld, vatns- og fráveitugjöld, hússjóð, hita og rafmagn. Húsnæðiskostnaður þeirra sem leigja getur falið í sér, auk leigu, hita, rafmagn og hússjóð. Kaupmáttarreiknivélin tekur tillit til húsnæðisbóta. Reiknivélin tekur einnig mið af barnabótum. Eftir að notandi fyllir út alla þætti í reiknivélinni sækir hún viðeigandi neyslumynstur. Útgjaldaliðir eru skalaðir ef að launin eru lág, að frátöldum kostnaði fyrir mat, drykkjarvörur og aðrar dagvörur til heimilishalds. Einnig lyf, lækningarvörur, heilsugæsluþjónustu, menntun og dagvistun. Aðrir útgjaldaflokkar eins og raftæki, föt, tómstundir, ferðalög og annað er ekki skalað. Kaupmátturinn er því reiknaður út frá fjölskyldumynstrinu.Hér má sjá hvernig reiknivélin lítur út.SKjáskot/VRVR setti upp dæmi um útreikning kaupmáttar hjá einstæðri móður með tvö börn á aldrinum sjö til átján ára. Skoðað var tímabilið 2016 til 2017 og hækkuðu laun einstaklingsins úr 550 þúsund að meðaltali í 567 þúsund að meðaltali. Fjölskyldan býr í leiguhúsnæði og hækkaði leigan á milli ára um tuttugu prósent, frá 200.000 krónur árið 2016 í 240.000 krónur árið 2017. Hækkun húsnæðisbóta á tímabilinu var tæplega 19.000. Hækkun tekna fór öll í að greiða hækkun á húsaleigu. Kaupmáttur þessa heimilis rýrnaði því frá 2016 til 2017 um 833 krónur, eða 0,4 prósent samkvæmt kaupmáttarreiknivél VR. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa að meðaltali um fimm prósent. Þessi fjölskylda fann því ekki fyrir auknum kaupmætti. VR sýndi einnig dæmi um fjölskyldu þar sem kaupmátturinn hafi aukist jafnt við kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar og þriðja dæmið þeirra sýndi heimili þar sem kaupmátturinn hafði aukist meira en kaupmáttarvísitalan fyrir það tímabil.Hér er hægt að skoða reiknivélina nánar en ekki er hægt að bera saman lengra aftur í tíman en til ársins 2014. Tölur fyrir janúar 2018 eru ekki komnar inn svo ekki er hægt að bera saman við þennan mánuð. Neytendur Mest lesið Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi Neytendur Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Viðskipti innlent GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Viðskipti innlent Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Viðskipti innlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Atvinnulíf Shein ginni neytendur til skyndikaupa Viðskipti innlent „Þetta er ekki mjög töff en ég get ekki að þessu gert“ Atvinnulíf Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Viðskipti innlent Fleiri fréttir Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Dolores ráðin forstöðumaður hjá OK Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Shein ginni neytendur til skyndikaupa ESB skammar Shein: Falskir afslættir og villandi upplýsingar Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Stefna að því að opna deiliþjónustu bílferða fljótlega Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Hringrásin: „Ég er með blæti fyrir gömlu timbri“ Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Ætla ekki að láta norska olíusjóðinn sniðganga Ísrael Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Sjá meira
VR kynnti í dag nýja sérsniðna kaupmáttarreiknivél. Með henni er hægt að sjá þróun kaupmáttar heimila yfir ákveðið tímabil og bera saman við breytingar á kaupmætti að meðaltali á Íslandi. Er þetta í fyrsta skipti sem einstaklingar hér á landi geta skoðað eigin kaupmáttarþróun og borið saman við vísitölu Hagstofunnar. Samkvæmt kynningu VR í dag eru þetta mun nákvæmari upplýsingar en hafa áður verið aðgengilegar. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa milli áranna 2016 og 2017 um fimm prósent. Þetta er þó aðeins meðaltal og hafa því ekki allar fjölskyldur fundið fyrir þessum aukna kaupmætti. Með reiknivélinni geta einstaklingar skoðað kaupmáttinn fyrir sitt heimili yfir valið tímabil í samanburði við tölur Hagstofunnar og einnig séð nákvæma útreikninga. Neyslumynstur fjölskyldna byggir á reiknivél velferðarráðuneytisins fyrir neysluviðmið fjölskyldna. Reiknivél VR sýnir róun kaupmáttar miðað við þær forsendur sem gefnar eru upp eins og húsnæðiskostnaði, launum fyrir skatt, hjúskaparstöðu, barnafjölda og aldri barna. Reiknað er svo út frá launum eftir skatt. Húsnæðiskostnaður þeirra sem búa í eign húsnæði getur falið í sér, auk húsnæðisláns og að frádregnum vaxtabótum, fasteignagjöld, vatns- og fráveitugjöld, hússjóð, hita og rafmagn. Húsnæðiskostnaður þeirra sem leigja getur falið í sér, auk leigu, hita, rafmagn og hússjóð. Kaupmáttarreiknivélin tekur tillit til húsnæðisbóta. Reiknivélin tekur einnig mið af barnabótum. Eftir að notandi fyllir út alla þætti í reiknivélinni sækir hún viðeigandi neyslumynstur. Útgjaldaliðir eru skalaðir ef að launin eru lág, að frátöldum kostnaði fyrir mat, drykkjarvörur og aðrar dagvörur til heimilishalds. Einnig lyf, lækningarvörur, heilsugæsluþjónustu, menntun og dagvistun. Aðrir útgjaldaflokkar eins og raftæki, föt, tómstundir, ferðalög og annað er ekki skalað. Kaupmátturinn er því reiknaður út frá fjölskyldumynstrinu.Hér má sjá hvernig reiknivélin lítur út.SKjáskot/VRVR setti upp dæmi um útreikning kaupmáttar hjá einstæðri móður með tvö börn á aldrinum sjö til átján ára. Skoðað var tímabilið 2016 til 2017 og hækkuðu laun einstaklingsins úr 550 þúsund að meðaltali í 567 þúsund að meðaltali. Fjölskyldan býr í leiguhúsnæði og hækkaði leigan á milli ára um tuttugu prósent, frá 200.000 krónur árið 2016 í 240.000 krónur árið 2017. Hækkun húsnæðisbóta á tímabilinu var tæplega 19.000. Hækkun tekna fór öll í að greiða hækkun á húsaleigu. Kaupmáttur þessa heimilis rýrnaði því frá 2016 til 2017 um 833 krónur, eða 0,4 prósent samkvæmt kaupmáttarreiknivél VR. Samkvæmt kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar jókst kaupmáttur launa að meðaltali um fimm prósent. Þessi fjölskylda fann því ekki fyrir auknum kaupmætti. VR sýndi einnig dæmi um fjölskyldu þar sem kaupmátturinn hafi aukist jafnt við kaupmáttarvísitölu Hagstofunnar og þriðja dæmið þeirra sýndi heimili þar sem kaupmátturinn hafði aukist meira en kaupmáttarvísitalan fyrir það tímabil.Hér er hægt að skoða reiknivélina nánar en ekki er hægt að bera saman lengra aftur í tíman en til ársins 2014. Tölur fyrir janúar 2018 eru ekki komnar inn svo ekki er hægt að bera saman við þennan mánuð.
Neytendur Mest lesið Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi Neytendur Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Viðskipti innlent GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Viðskipti innlent Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Viðskipti innlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Atvinnulíf Shein ginni neytendur til skyndikaupa Viðskipti innlent „Þetta er ekki mjög töff en ég get ekki að þessu gert“ Atvinnulíf Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Viðskipti innlent Fleiri fréttir Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Dolores ráðin forstöðumaður hjá OK Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Shein ginni neytendur til skyndikaupa ESB skammar Shein: Falskir afslættir og villandi upplýsingar Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Stefna að því að opna deiliþjónustu bílferða fljótlega Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Hringrásin: „Ég er með blæti fyrir gömlu timbri“ Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Ætla ekki að láta norska olíusjóðinn sniðganga Ísrael Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Sjá meira