Æran fæst hvorki keypt né afhent Helga Vala Helgadóttir skrifar 10. júlí 2017 07:30 Æra: „kvk. heiður, sómi, sómatilfinning, virðing álit.“ Svona hljóðar orðskýring yfir æru í Íslenskri orðabók sem Edda gaf út árið 2002. Eins og sjá má þá merkir æra heiður, sómi, sómatilfinning, virðing, álit. Sú merking sem lögð er í að fá uppreisn æru, skv. orðabókinni, er að fá viðurkenndan heiðarleika sinn og óflekkað mannorð fyrir dómi. Það segir mér einfaldlega að það er engin tenging milli þess að hafa æru og fá uppreisn æru (orðið uppreisn í orðabók, ekki uppreist). Sá sem hefur engan heiður, ekki sóma eða sómatilfinningu og nýtur hvorki virðingar né álits samborgara getur ekki með einni umsókn til innanríkisráðuneytis endurheimt þetta. Æran fæst hvorki keypt né verður hún afhent. Hún er óáþreifanleg, og verður ekki metin til fjár. Sá sem einu sinni hefur orðið fyrir mannorðshnekki, getur endurheimt æru sína, virðingu og álit samborgara en að mínu viti er grundvöllur slíks að viðkomandi hafi snefil af sómatilfinningu. Að hann sýni samborgurum að hann sé verðugur ærunnar, að hann geti breytt rétt og sjái villu sína og ástæðu þess að hann varð fyrir mannorðshnekki. Án sómatilfinningar get ég ekki séð að ærulaus maður geti endurheimt æru sína, burtséð frá því hvort hann skilar einhverjum pappírum með umsókn um uppreist æru. Uppreist æra er lagatæknilegt fyrirbæri sem á ekkert skylt við hina raunverulegu æru manns. Það er því í raun misskilningur að ætlast til þess að sá sem hefur enga sómatilfinningu átti sig á hvað samborgurum er misboðinn hinn lagatæknilegi gjörningur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Helga Vala Helgadóttir Mest lesið Halldór 13.09.2025 Halldór Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir Skoðun Ég er eins og ég er – um heilbrigðisþjónustu við trans fólk Alma D. Möller Skoðun Frá upplausn til uppbyggingar Þór Pálsson Skoðun Hagsmunir sveitanna í vasa heildsala Anton Guðmundsson Skoðun Verið að vinna sér í haginn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Sýklasótt – tími og þekking skiptir máli Alma Möller Skoðun Furðuleg meðvirkni með fúskurum Jón Kaldal Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins Skoðun
Æra: „kvk. heiður, sómi, sómatilfinning, virðing álit.“ Svona hljóðar orðskýring yfir æru í Íslenskri orðabók sem Edda gaf út árið 2002. Eins og sjá má þá merkir æra heiður, sómi, sómatilfinning, virðing, álit. Sú merking sem lögð er í að fá uppreisn æru, skv. orðabókinni, er að fá viðurkenndan heiðarleika sinn og óflekkað mannorð fyrir dómi. Það segir mér einfaldlega að það er engin tenging milli þess að hafa æru og fá uppreisn æru (orðið uppreisn í orðabók, ekki uppreist). Sá sem hefur engan heiður, ekki sóma eða sómatilfinningu og nýtur hvorki virðingar né álits samborgara getur ekki með einni umsókn til innanríkisráðuneytis endurheimt þetta. Æran fæst hvorki keypt né verður hún afhent. Hún er óáþreifanleg, og verður ekki metin til fjár. Sá sem einu sinni hefur orðið fyrir mannorðshnekki, getur endurheimt æru sína, virðingu og álit samborgara en að mínu viti er grundvöllur slíks að viðkomandi hafi snefil af sómatilfinningu. Að hann sýni samborgurum að hann sé verðugur ærunnar, að hann geti breytt rétt og sjái villu sína og ástæðu þess að hann varð fyrir mannorðshnekki. Án sómatilfinningar get ég ekki séð að ærulaus maður geti endurheimt æru sína, burtséð frá því hvort hann skilar einhverjum pappírum með umsókn um uppreist æru. Uppreist æra er lagatæknilegt fyrirbæri sem á ekkert skylt við hina raunverulegu æru manns. Það er því í raun misskilningur að ætlast til þess að sá sem hefur enga sómatilfinningu átti sig á hvað samborgurum er misboðinn hinn lagatæknilegi gjörningur.