Mamma hans er auðvitað vonsvikin,“ sagði hún á innsoginu. Sessunauturinn jánkaði brúnaþungur. „Hann sem var alltaf svo mikill námsmaður.“ Þær dæstu. Ég sat á kaffihúsi í miðborginni og lagði ósjálfrátt við hlustir. Hér var greinilega sögð harmsaga. „Það er þá útséð með háskólanám?“ spurði önnur hina. Þeim stóð greinilega ekki á sama.

Þegar líða tók á samtalið áttaði ég mig á harmleiknum. Hér var rætt um ungan pilt sem hugði á iðnnám. Vonbrigðin voru mikil.

Reglulega berast fregnir af auknu atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra. Á sama tíma virðist eftirspurn eftir iðnlærðum sífellt aukast. Hvergi í atvinnulífinu er meiri þörf á menntuðu fólki. Samt ratar aðeins agnarsmár hluti framhaldsnema í iðnnám. Alvarleg skekkja hefur skapast milli námsvals og eftirspurnar eftir vinnuafli.

Einhvers staðar, einhvern tímann sköpuðum við brengluð viðhorf – viðhorf sem setja iðnmenntun skör lægra en háskólamenntun. Markvisst hefur skólakerfið lagt þunga áherslu á bóknám og virðast foreldrar flestir óska börnum sínum framtíðar í háskólanámi – sannfærðir um betri atvinnuhorfur og bætt lífskjör. Þeir virðast horfa fram hjá þeim miklu tækifærum sem iðnmenntun getur skapað. Þegar háskólagengnir skríða skuldsettir úr bóknámi – sumir hverjir án atvinnu – hafa margir iðnlærðir jafnaldrar hafið sjálfstæðan rekstur. Atvinnuframboðið ríkulegt. Tekjumöguleikarnir góðir. Frelsið meira.

Kerlingarnar á kaffihúsinu endurspegla úrelt viðhorf. Viðhorf byggð á vanþekkingu. Röng viðhorf. Með hliðsjón af eftirspurn á vinnumarkaði er verulegt áhyggjuefni hversu fáir rata í iðnnám. Það þarf samantekið átak svo leiðrétta megi þá skekkju. Það þarf gagngera viðhorfsbreytingu. Sú viðhorfsbreyting hefst heima. Hjá foreldrunum.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 3. júní.