Erfiðleikar íslenskra kvenna við brjóstagjöf: Endurteknar sýkingar og innfallnar geirvörtur Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar 2. nóvember 2015 13:31 Fjölmargar konur höfðu samband við Sunnu eftir að hún auglýsti eftir reynslusögum af erfiðleikum við brjóstagjöf. vísir/getty Konur sem hafa átt erfitt með brjóstagjöf burðast oft með mjög sára reynslu og tilfinningar vegna þess og þær minnast tímans eftir fæðingu og fyrstu mánuði barnsins með sorg í hjarta þar sem ekkert rými var til að njóta með barninu. Krafan um að láta brjóstagjöfina ganga hafi orðið yfirþyrmandi. Þetta er á meðal þess sem kemur fram í rannsókn sem Sunna Símonardóttir, doktorsnemi í félagsfræði við Háskóla Íslands, vinnur nú að. Doktorsverkefni hennar fjallar um upplifun kvenna af móðurhlutverkinu og ráðandi samfélagslegar hugmyndir um það hlutverk en rannsóknin er eigindleg. „Ég byrjaði á rannsókninni 2012. Ég tók viðtöl við 22 konur, annars vegar á meðan þær voru óléttar og hins vegar eftir að barnið kom í heiminn. Brjóstagjöfin var mikið rædd hjá þeim og margt áhugavert sem kom fram og út frá því kviknaði hugmynd um að bæta einum anga við rannsóknina þar sem ég myndi skoða brjóstagjöf sem gengur illa sérstaklega,“ segir Sunna í samtali við Vísi.Eins og belja sem er bundin á bás Sunna auglýsti eftir konum sem væru tilbúnar til að segja henni sögu sína í síðustu viku og létu viðbrögðin ekki á sér standa. Á aðeins tveimur sólarhringum höfðu um 60 konur sett sig í samband við hana og sagt henni frá erfiðleikum sínum við brjóstagjöf. „Þetta er reynsla sem lýsir algjörum vanmætti, endurteknum sýkingum, innföllnum geirvörtum og geirvörtum sem duttu hreinlega af. Algeng mynd sem þær margar draga upp af sér er bara belja bundin á bás. Ef þær bregðast í brjóstagjöfinni þá upplifa þær margar að þær séu ekki nógu góðar mæður og að þær séu gölluð eintök.“Sunna SímonardóttirSterk hugmynd um að allar konur geti gefið brjóst Sunna segir að á Norðurlöndunum sé mun meiri krafa gerð til kvenna en víðast hvar annars staðar um að vera með börn á brjósti og helst lengi, jafnvel allt upp í tvö ár. En hvers vegna ætli þessi krafa sé gerð til nýbakaðra mæðra, þrátt fyrir að brjóstagjöfin gangi illa? „Það er ekki til neitt einfalt svar við því en ég held að það sé rosalega sterk hugmynd, bæði innan heilbrigðiskerfisins og samfélagsins, um að allar konur geti undir öllum kringumstæðum brjóstfætt börnin sín eins lengi og þær vilja. Þar af leiðandi vilja þær og eru þær líka hvattar til að þess að gefast ekki upp heldur reyna meira og reyna meira,“ segir Sunna. Konurnar lýsa þó margar hverjar mjög góðri þjónustu og stuðningi innan heilbrigðiskerfisins. Margar hefðu þó viljað að einhver hefði stoppað þær af og einfaldlega sagt: „Þetta er nóg, þú ert búin að gera nóg og það að barnið fái þurrmjólk er ekki heimsendir.“Neikvæð umræða um þurrmjólk hefur slæm áhrif „Þetta tengist að mörgu leyti þessari hugmynd um að þurrmjólk sé vondur kostur en í raun er það besta fæða í heimi fyrir ungabörn fyrir utan brjóstamjólk. Það skiptir hins vegar máli hvernig við tölum um hlutina því orðin hafa svo mikið vald. Þessi einstrengingslega áhersla á að þurrmjólk sé vondur kostur og það megi ekki fjalla um hana nema með neikvæðum formerkjum veldur held ég rosalega miklum kvíða og vanlíðan hjá konum sem nota þurrmjólk til að fæða börnin sín,“ segir Sunna. Hún vonast til að rannsókn sín leiði til þess að meira jafnvægi komist á í umræðunni um brjóstagjöf og þurrmjólk en einnig að heilbrigðisstarfsmenn sem vinna við mæðravernd og brjóstagjöf hlusti á sögur kvennanna með opnum hug með það að markmiði að bæta þjónustuna. Hægt er að senda Sunnu reynslusögur af brjóstagjöf sem gekk illa á netfangið erfidbrjostagjof@gmail.com. „Svo getum við öll lagt eitthvað á vogarskálarnar við það að hjálpa þessum konum að skila skömminni. Ég veit að það er rosaleg klisja en engu að síður hluti af þeirra erfiðleikum. Það hjálpar að tala opinskátt um brjóstagjöf og þá staðreynd að hún er ekki alltaf náttúruleg, auðveld eða sjálfsögð.“ Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Fer frá RÚV til Vinstri grænna Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Sjá meira
Konur sem hafa átt erfitt með brjóstagjöf burðast oft með mjög sára reynslu og tilfinningar vegna þess og þær minnast tímans eftir fæðingu og fyrstu mánuði barnsins með sorg í hjarta þar sem ekkert rými var til að njóta með barninu. Krafan um að láta brjóstagjöfina ganga hafi orðið yfirþyrmandi. Þetta er á meðal þess sem kemur fram í rannsókn sem Sunna Símonardóttir, doktorsnemi í félagsfræði við Háskóla Íslands, vinnur nú að. Doktorsverkefni hennar fjallar um upplifun kvenna af móðurhlutverkinu og ráðandi samfélagslegar hugmyndir um það hlutverk en rannsóknin er eigindleg. „Ég byrjaði á rannsókninni 2012. Ég tók viðtöl við 22 konur, annars vegar á meðan þær voru óléttar og hins vegar eftir að barnið kom í heiminn. Brjóstagjöfin var mikið rædd hjá þeim og margt áhugavert sem kom fram og út frá því kviknaði hugmynd um að bæta einum anga við rannsóknina þar sem ég myndi skoða brjóstagjöf sem gengur illa sérstaklega,“ segir Sunna í samtali við Vísi.Eins og belja sem er bundin á bás Sunna auglýsti eftir konum sem væru tilbúnar til að segja henni sögu sína í síðustu viku og létu viðbrögðin ekki á sér standa. Á aðeins tveimur sólarhringum höfðu um 60 konur sett sig í samband við hana og sagt henni frá erfiðleikum sínum við brjóstagjöf. „Þetta er reynsla sem lýsir algjörum vanmætti, endurteknum sýkingum, innföllnum geirvörtum og geirvörtum sem duttu hreinlega af. Algeng mynd sem þær margar draga upp af sér er bara belja bundin á bás. Ef þær bregðast í brjóstagjöfinni þá upplifa þær margar að þær séu ekki nógu góðar mæður og að þær séu gölluð eintök.“Sunna SímonardóttirSterk hugmynd um að allar konur geti gefið brjóst Sunna segir að á Norðurlöndunum sé mun meiri krafa gerð til kvenna en víðast hvar annars staðar um að vera með börn á brjósti og helst lengi, jafnvel allt upp í tvö ár. En hvers vegna ætli þessi krafa sé gerð til nýbakaðra mæðra, þrátt fyrir að brjóstagjöfin gangi illa? „Það er ekki til neitt einfalt svar við því en ég held að það sé rosalega sterk hugmynd, bæði innan heilbrigðiskerfisins og samfélagsins, um að allar konur geti undir öllum kringumstæðum brjóstfætt börnin sín eins lengi og þær vilja. Þar af leiðandi vilja þær og eru þær líka hvattar til að þess að gefast ekki upp heldur reyna meira og reyna meira,“ segir Sunna. Konurnar lýsa þó margar hverjar mjög góðri þjónustu og stuðningi innan heilbrigðiskerfisins. Margar hefðu þó viljað að einhver hefði stoppað þær af og einfaldlega sagt: „Þetta er nóg, þú ert búin að gera nóg og það að barnið fái þurrmjólk er ekki heimsendir.“Neikvæð umræða um þurrmjólk hefur slæm áhrif „Þetta tengist að mörgu leyti þessari hugmynd um að þurrmjólk sé vondur kostur en í raun er það besta fæða í heimi fyrir ungabörn fyrir utan brjóstamjólk. Það skiptir hins vegar máli hvernig við tölum um hlutina því orðin hafa svo mikið vald. Þessi einstrengingslega áhersla á að þurrmjólk sé vondur kostur og það megi ekki fjalla um hana nema með neikvæðum formerkjum veldur held ég rosalega miklum kvíða og vanlíðan hjá konum sem nota þurrmjólk til að fæða börnin sín,“ segir Sunna. Hún vonast til að rannsókn sín leiði til þess að meira jafnvægi komist á í umræðunni um brjóstagjöf og þurrmjólk en einnig að heilbrigðisstarfsmenn sem vinna við mæðravernd og brjóstagjöf hlusti á sögur kvennanna með opnum hug með það að markmiði að bæta þjónustuna. Hægt er að senda Sunnu reynslusögur af brjóstagjöf sem gekk illa á netfangið erfidbrjostagjof@gmail.com. „Svo getum við öll lagt eitthvað á vogarskálarnar við það að hjálpa þessum konum að skila skömminni. Ég veit að það er rosaleg klisja en engu að síður hluti af þeirra erfiðleikum. Það hjálpar að tala opinskátt um brjóstagjöf og þá staðreynd að hún er ekki alltaf náttúruleg, auðveld eða sjálfsögð.“
Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Fer frá RÚV til Vinstri grænna Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Sjá meira