Straumhvörf í útgáfu rafbóka

„Ef þú ferð á amazon.com og slærð inn leitarorðið „Forlagið útgáfa“ sérðu úrvalið sem komið er. Þetta hefur heilmikla þýðingu fyrir íslenskan rafbókamarkað, sem hingað til hefur nánast eingöngu verið bundinn við önnur lestæki en þann útbreiddasta á landinu, það er að segja Kindle,“ segir Egill Örn Jóhannsson framkvæmdastjóri Forlagsins – langstærstu bókaútgáfu landsins.

Betri samningar en áður stóðu til boða

Fyrir rúmum mánuði náðust langþráðir samningar Forlagsins við Amazon um sölu rafbóka og nú er Forlagið komið með fjölda bóka inn á þessa langstærstu rafbókaverslun í heimi. „Já, nú hefur það gerst, inn eru komnar um 70 titlar frá Forlaginu og fer fjölgandi í viku hverri.“

Að sögn Egils þýðir þetta að íslenskir Kindle-eigendur geti nú loks með góðu móti nálgast íslenskt efni, en þarna verður m.a. að finna margar af vinsælustu bókum komandi jólabókaflóðs. Egill Örn segist gera ráð fyrir því að önnur útgáfufyrirtæki muni fylgja í kjölfarið – án þess þó að hann vilji tjá sig fyrir þeirra hönd.

En, hvers vegna er þetta ekki fyrir löngu komið á koppinn?

„Vegna þess að þeir samningar sem stóðu Forlaginu, og væntanlega öðrum íslenskum útgefendum, til boða voru með öllu óaðgengilegir og hefðu haft í för með sér að tekjur höfunda og útgefenda hefðu nánast verið engar af sölu verka hjá Amazon.“

Vildu 70 prósent af sölutekjum

Egill segist ekki geta grein frá því hvernig einstökum samningum er háttað en segir þó að hlutur rétthafa sé núna orðinn vel viðunandi: „Ég get sagt að áður en að þessum samningum kom ætlaði Amazon sér 70 prósent af sölutekjum, en nú hefur orðið gjörbreyting á.“

Nú hefur fólk átt erfitt með að skilja hvers vegna rafbækur eru á sama verði og hefðbundnar bækur, nú þegar prentkostnaður hefur verið tekinn út?

„Já, hvað varðar verðlagningu rafbóka þá get ég auðvitað ekki svarað fyrir Amazon. Lykilatriðið í verðlagningunni er einmitt, eins og þú nefnir, prentkostnaðurinn - en hann er í flestum tilvikum um það bil 20-25 prósent af heildarútgáfukostnaði. Við rafbókaútgáfu er þó ýmiss kostnaður sem fellur til, en okkur hefur reiknast til að rafbækur geti verið allt að 20 prósentum ódýrari en prentuð útgáfa – en á þessu er þó allur gangur, eins og meðal annars má sjá á verðlagningu Amazon,“ segir Egill Örn. Og bætir við: „En, samhliða því að við förum af krafti inn í Amazon-verslunina höfum við jafnframt lækkað verð á fjölda titla.“

Íslendingar hafa verið sporgöngumenn

Rafbókasala á Íslandi hefur fram til þessa verið minni en menn bjuggust við þó Egill Örn segi að menn hafi í sjálfu sér ekki vitað almennilega út í hvað þeir voru að fara. „Vissulega erum við töluvert á eftir nágrannalöndunum þegar kemur að hlutfalli af heildarbókamarkaði. Ég met það svo að við eigum töluvert inni, þrátt fyrir að rafbókamarkaður hafi jafnvel verið að dragast saman svo sem í USA, og lít á þessar nýjustu vendingar með framboðið hjá Amazon vera stórt skref í þá átt að íslenskur rafbókamarkaður haldi áfram að þroskast og dafna.“

En, er það ekki rétt metið að íslenskir útgefendur hafi óttast þessa þróun sem rafbækurnar gætu haft í för með sér; að hún gæti orðið til þess að útgefendur missi tökin?

„Nei, við óttuðumst þetta ekki en að sjálfsögðu höfum við viljað fara varlega. Það hefur til dæmis alltaf verið ljóst í mínum huga að við yrðum sporgöngumenn hér á Íslandi – yrðum að læra af því sem best gengi erlendis, og ekki síður verst – ef ekki ætti illa að fara. Og ég held að okkur hafi tekist alveg þokkalega til, þó svo eflaust hefi eitthvað mátt betur fara, þá höfum við verið að taka varfærnisleg skref fram á við frá því að við fórum af stað.“

Íslendingar í útlöndum fagna

Og nú má ímynda sér að sala rafbóka færist verulega í aukana, með Amazon. Hversu há prósenta af bóksölu liggur í rafbókunum?

„Víðast hvar erlendis, að engilsaxneska-markaðnum frátöldum, er hlutdeild rafbóka á bilinu 4-10 prósent, og því ljóst að við eigum umtalsvert inni hér á Íslandi eigum við að ná sama hlutfalli. Hér eiga allar aðstæður að vera fyrir hendi, við erum afar tækjavædd bókaþjóð og ekki síður nýjungagjörn.“

Og, hinir fjölmörgu Íslendingar búsettir erlendis, hljóta að fagna?

„Vissulega gjörbreytir þetta aðgengi íslendinga búsettum erlendis að íslenskum bókum og bókmenntum. Hversu stór hópur það er geri ég mér ekki grein fyrir, en ég held engu að síður að það sé stór og þakklátur hópur Kindle- eigenda sem hingað til hefur haft takmarkað aðgengi að íslenskum bókum,“ segir Egill Örn Jóhannsson sem árum saman hefur fylgst grannt með gangi mála og helstu þróun á sviði rafbóka.