Útlánabóla í Kína sögð ógna hagvexti í heiminum

Í þann mund sem heimshagkerfið er að rétta úr kútnum eftir skuldakreppur Bandaríkjanna og Evrópu beina hagfræðingar sjónum sínum að nýju áhyggjuefni, sem þeir segja vera Kína.

Þar sjá þeir útlánabólu sem hamlað gæti hagvexti á heimsvísu taki stjórnvöld í Kína ekki til sinna ráða.

Þetta er niðurstaða könnunar fréttaveitu Associated Press (AP) á meðal þrjátíu hagfræðinga.

Þeir eru engu að síður bjartsýnir á að viðleitni kínverskra stjórnvalda til að koma á efnahagsumbótum í hagkerfi landsins, sem er það næststærsta í heimi, komi til með að efla kínverska banka, slá á útlánabóluna og gagnast útflutningsfyrirtækjum í öðrum löndum, svo sem Bandaríkjunum, til lengri tíma litið.

„Kínverjar þurfa nauðsynlega að taka á og breyta viðskiptaháttum sínum,“ segir William Cheney, aðalhagfræðingur hjá eignamiðlunarfyrirtækinu John Hancock Asset Management.

„En þeir hafa líka áður sýnt að það geta þeir gert. Ég er bjartsýnn á getu þeirra til að koma á breytingum.“

Sveifla aukinna útlána kínverskra banka er hins vegar sögð áhyggjuefni. Stjórnvöld í Kína hvöttu í upphafi, þegar fjármálakreppan 2008 gekk yfir, til aukinna útlána til þess að ýta undir vöxt.

Stórir bankar í ríkiseigu fjármögnuðu byggingu íbúðarhúsnæðis, járnbrauta og skrifstofuháhýsa. Stór hluti lánanna fór hins vegar í staðbundin gæluverkefni embættismanna í stað þess að vera á viðskiptalegum forsendum.

Í byrjun þessarar viku varaði Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) við auknum skuldum einkaaðila í Kína og gaf út skýrslu þar sem vísað var til „vaxandi veikleika“ í fjármálakerfi Kína, þar á meðal lána utan hefðbundinna banka.

Útlán í „skuggabankakerfi“ Kína eru í skýrslunni sögð samsvara fjórðungi kínverska hagkerfisins. Þá benti AGS á greiðslufall sem orðið hafi nýverið vegna greiðslukorta og annarra skulda sem bankar hafi selt fjárfestum og mikillar skuldabyrði sveitarstjórna.

Haldi þessi þróun áfram „gæti það haft neikvæðar markaðsafleiðingar bæði í Kína og á heimsvísu,“ sagði í skýrslu AGS.

Útlánabólan hefur orðið til þess að lóðaverð í Kína hefur tvöfaldast síðustu fimm ár, samkvæmt áætlun japanska bankans Nomura. Að mati greiningarfyrirtækisins Capital Economics fóru skuldir Kínverja sem hlutfall af hagkerfinu úr 130 prósentum árið 2008 í 200 prósent 2013.

Þegar skuldir hafa aukist með viðlíka hætti áður, svo sem í húsnæðisbólunni í Bandaríkjunum, hafa fjármálakreppur að jafnaði fylgt í kjölfarið. „Það ætti að hringja viðvörunarbjöllum,“ segir Mark Williams, sérfræðingur Capital Economics í efnahagsmálum Asíu.