Milljónir í eingreiðslur til forstjóra ríkisfyrirtækja

Nokkrir forstjórar og forstöðumenn ríkisstofnana fengu milljónir í eingreiðslu eftir að kjararáð hafði lækkað laun þeirra árið 2010. Launin voru lækkuð í kjölfar lagasetningar fyrrverandi ríkisstjórnar um að þau skyldu ekki vera hærri en laun forsætisráðherra.

Alls fengu ákveðnir forstjórar rúmlega 31 milljón í eingreiðslu sem er mismunur greiðslna á uppsagnartíma þess ráðningarsamnings, sem í raun var sagt upp þegar ákveðið var að lækka laun þeirra, og úrskurðar kjararáðs um lækkunina.

Samkvæmt heimildum Fréttablaðsins ríkti mikil óvissa um það hvernig fara skyldi með launagreiðslur í kjölfar þessarar breytingar hjá fyrirtækjum í eigu ríkisins. Svo mikil að í sumum tilfellum var óskað eftir fleiri en einu lögfræðiáliti. Allir þeir sem fengu slíkar eingreiðslur leituðu fyrst sérfræðiálits lögfræðinga áður en stjórnir fyrirtækjanna tóku ákvörðun.

Sem dæmi má nefna að forstjóri Landsnets hf. fékk rúmlega 8,5 milljóna eingreiðslu og forstjóri Íslandspósts hf. fékk rúmar 5,5 milljónir. Útvarpsstjóri fékk um 4,6 milljónir, forstjóri Matís 4,1 og forstjóri RARIK ohf. fékk rúmar 3,7 milljónir.

Um aðra forstjóra giltu ekki sömu reglur, þeirra laun voru lækkuð strax og lögin tóku gildi og ekki var tekið tillit til uppsagnarfrests. Þeirra á meðal eru forstjóri Fjármálaeftirlitsins, forstjóri Landspítalans og Samkeppniseftirlitsins. Þessir aðilar öfluðu ekki lögfræðiálits. Hið sama gilti um framkvæmdastjóra Íbúðalánasjóðs en stjórn sjóðsins fékk þó lögfræðiálit þar sem niðurstaðan var sú að virða bæri uppsagnarfrest framkvæmdastjórans. Stjórnin taldi sig samt sem áður bundna af úrskurði kjararáðs og fylgdi því ekki álitinu.

Steingrímur J. Sigfússon, þáverandi fjármálaráðherra, segir málið hafa verið óhemju flókið og það hafi verið í mismunandi farvegi eftir fyrirtækjum. „Þetta var auðvitað engan veginn einfalt. Þarna var verið að reyna að finna leiðir til að allir tækju á sig lækkun og þeir hæstlaunuðu mest,“ segir Steingrímur.

Hann segir ráðningarsamband forstöðumanns hlutafélags í eigu ríkisins ólíkt ráðningarsambandi opinbers embættismanns við ríkið. Þannig hafi verið komist að því að lagaleg staða þeirra hafi verið slík að virða bæri uppsagnarfrest þeirra og greiða mismuninn.