Sjúkdómur líklegasta skýring fugladauðans Svavar Hávarðsson skrifar 17. júní 2014 07:00 Allar riturnar sem fundust voru í fjörukambi ofan flæðamáls svo talið er að mun fleiri fuglar hafi drepist en þeir 70 sem fundust. Mynd/Menja „Það bendir allt til þess að sótt eða einhverjir sjúkdómar séu á ferðinni þegar fullorðnir fuglar drepast, margir í einu á litlum punkti,“ segir Gunnar Þór Hallgrímsson, fuglafræðingur og forstöðumaður Náttúrustofu Suðvesturlands, spurður um hugsanlegar skýringar á fjöldadauða sjófugla á Snæfellsnesi. Fjöldadauði fugla er sjaldgæfur en þekktir úr sögunni. Ástæður slíkra tilvika hafa ekki verið könnuð markvisst hér á landi. Fjöldi sjófugla af þremur tegundum fundust dauðir á Fróðárrifi á Snæfellsnesi í síðustu viku, en alls var safnað saman 70 dauðum ritum, skörfum og æðarfugli. Frá miðjum maí hafa einnig fundist 50 dauðir æðarfuglar við æðarvarp stutt frá. Auk þess fundust á staðnum dauðar flundrur, sem er smávaxin flatfiskur, sem skolað hafði á land við Bugsvötn innan rifsins. Ástæður fugladauðans liggja ekki fyrir en engin sýnileg merki eru á fuglunum sem geta skýrt fjöldadauðann. Þá var ljóst að mati heimamanna að mörgum hræjanna hafði þá skolað á haf út, enda stækkandi straumur. Æðarfuglarnir verða sendir til greiningar til bandarískra sérfræðinga í fuglasjúkdómum. Ástand fuglanna var mismunandi. Sumir magrir, aðrir vel haldnir. Í æðarvarpinu var um þverskurð af varpfuglinum, mismunandi aldur og ástand. Hins vegar virðist varpið ganga sinn vanagang og kollurnar byrjaðar að leiða út unga. Tegundirnar tvær; æðarfugl og rita eigi fátt sameiginlegt. Hins vegar nota þær báðar ferskvatnstjarnir á þessum árstíma, og beinist athygli sérfræðinga því að grunnum tjörnum á svæðinu. Gunnar Þór segir að erlendis sé fugladauði mun algengari, og þá er oft um bakteríuna clostridium botulinum að ræða, en þá er talað um bótulisma þegar sýkillinn veldur slíkum skaða. „Það er engin ástæða til að útiloka þessa skýringu þó hún sé ekki þekkt hér á landi, en það sama má segja um fuglaflensur. En það eru aðrar skýringar sem má ekki útiloka en þetta verður að rannsaka,“ segir Gunnar Þór. Mikilvægi þess að fugladauðinn sé rannsakaður af nákvæmni er mikið, að mati Gunnars Þórs. „Bæði til að fylgast með hvort fuglaflensur eiga einhvern þátt þarna, en einnig hvort bótúlínumsýkilinn finnst í jarðvegi hérna og vatni, eins og tjörnunum stutt frá Rifi og Fróðárrifi. „Það er alltaf flókið þegar koma upp sjúkdómar, en við verðum að skilja þetta. Við svona tilvik ætti að leita skýringanna, því þetta snýr að heilbrigði fuglastofnanna. Okkur vantar reyndar skilvirka leið hér á landi til að fylgast með heilbrigði villtra dýra, því engin stofnun sinnir því sérstaklega." Mest lesið Löggan keyrði mann í stéttina og skutlaði hrákapoka um höfuð hans Innlent „Ég er komin með gjörsamlega nóg af þessu“ Innlent Heilsaði upp á meint fórnarlömb sín Innlent Rífa íþróttahúsið Innlent Dæmi um að ökumenn slökkvi á skynjara sem bjargaði lífi hans Innlent Flughált víðs vegar vegna nýrrar aðferðar við vegaklæðningu Innlent Tæplega fimmtíu leigubílstjórar eiga von á kæru Innlent McKellen heill á húfi Erlent Meðlimir viðriðnir hatursglæpi og jafnvel grunaðir um morð Innlent Tæplega tvö hundruð úr sömu fjölskyldu drepin Erlent Fleiri fréttir Uppbygging komin á fullt skrið þremur dögum eftir brunann Ísland eyði ekki krónu í markaðssetningu til ferðamanna „Það er þetta viðvarandi ólögmæti“ Meðlimir viðriðnir hatursglæpi og jafnvel grunaðir um morð „Þetta er breyting sem er ekki í takt við lögin“ Flughált víðs vegar vegna nýrrar aðferðar við vegaklæðningu Slökkvilið undirbýr hraunkælingu við varnargarð við Svartsengi Hryðjuverkasamtökin Norðurvígi og raunveruleg skoðun túrista Öryggisbúnaður ekki til staðar í tugum leigubíla Fyrsti rampurinn vígður á Vestfjörðum í Römpum upp Ísland Heilsaði upp á meint fórnarlömb sín Tæplega fimmtíu leigubílstjórar eiga von á kæru Fjármálaráðherra hafi slátrað eigin samgönguáætlun Dæmi um að ökumenn slökkvi á skynjara sem bjargaði lífi hans Eldgosið stöðugt og gosmengun til norðurs Íslenskir unglingar undir pari í skapandi hugsun hins daglega lífs Aukin bjartsýni vegna hitaveituholunnar á Ísafirði Gagnrýnir viðbúnað lögreglu og takmarkað aðgengi almennings að Austurvelli Vantrauststillaga lögð fram Sá sæng sína upp reidda „Þetta setur okkur í svolítið einkennilega stöðu“ Stjórnarflokkarnir ekki enn komnir með forgangslista mála Umdeild öryggisgæsla á Austurvelli og deilt um bílastæði á flugvöllum Bein útsending: Kynna aðgerðir gegn gullhúðun Löggan keyrði mann í stéttina og skutlaði hrákapoka um höfuð hans Án rafmagns í tuttugu mínútur „Ég er komin með gjörsamlega nóg af þessu“ Rífa íþróttahúsið Samfylkingin ætli ekki að „bara vera með upphrópanir“ Brutust inn en gripu í tómt Sjá meira
„Það bendir allt til þess að sótt eða einhverjir sjúkdómar séu á ferðinni þegar fullorðnir fuglar drepast, margir í einu á litlum punkti,“ segir Gunnar Þór Hallgrímsson, fuglafræðingur og forstöðumaður Náttúrustofu Suðvesturlands, spurður um hugsanlegar skýringar á fjöldadauða sjófugla á Snæfellsnesi. Fjöldadauði fugla er sjaldgæfur en þekktir úr sögunni. Ástæður slíkra tilvika hafa ekki verið könnuð markvisst hér á landi. Fjöldi sjófugla af þremur tegundum fundust dauðir á Fróðárrifi á Snæfellsnesi í síðustu viku, en alls var safnað saman 70 dauðum ritum, skörfum og æðarfugli. Frá miðjum maí hafa einnig fundist 50 dauðir æðarfuglar við æðarvarp stutt frá. Auk þess fundust á staðnum dauðar flundrur, sem er smávaxin flatfiskur, sem skolað hafði á land við Bugsvötn innan rifsins. Ástæður fugladauðans liggja ekki fyrir en engin sýnileg merki eru á fuglunum sem geta skýrt fjöldadauðann. Þá var ljóst að mati heimamanna að mörgum hræjanna hafði þá skolað á haf út, enda stækkandi straumur. Æðarfuglarnir verða sendir til greiningar til bandarískra sérfræðinga í fuglasjúkdómum. Ástand fuglanna var mismunandi. Sumir magrir, aðrir vel haldnir. Í æðarvarpinu var um þverskurð af varpfuglinum, mismunandi aldur og ástand. Hins vegar virðist varpið ganga sinn vanagang og kollurnar byrjaðar að leiða út unga. Tegundirnar tvær; æðarfugl og rita eigi fátt sameiginlegt. Hins vegar nota þær báðar ferskvatnstjarnir á þessum árstíma, og beinist athygli sérfræðinga því að grunnum tjörnum á svæðinu. Gunnar Þór segir að erlendis sé fugladauði mun algengari, og þá er oft um bakteríuna clostridium botulinum að ræða, en þá er talað um bótulisma þegar sýkillinn veldur slíkum skaða. „Það er engin ástæða til að útiloka þessa skýringu þó hún sé ekki þekkt hér á landi, en það sama má segja um fuglaflensur. En það eru aðrar skýringar sem má ekki útiloka en þetta verður að rannsaka,“ segir Gunnar Þór. Mikilvægi þess að fugladauðinn sé rannsakaður af nákvæmni er mikið, að mati Gunnars Þórs. „Bæði til að fylgast með hvort fuglaflensur eiga einhvern þátt þarna, en einnig hvort bótúlínumsýkilinn finnst í jarðvegi hérna og vatni, eins og tjörnunum stutt frá Rifi og Fróðárrifi. „Það er alltaf flókið þegar koma upp sjúkdómar, en við verðum að skilja þetta. Við svona tilvik ætti að leita skýringanna, því þetta snýr að heilbrigði fuglastofnanna. Okkur vantar reyndar skilvirka leið hér á landi til að fylgast með heilbrigði villtra dýra, því engin stofnun sinnir því sérstaklega."
Mest lesið Löggan keyrði mann í stéttina og skutlaði hrákapoka um höfuð hans Innlent „Ég er komin með gjörsamlega nóg af þessu“ Innlent Heilsaði upp á meint fórnarlömb sín Innlent Rífa íþróttahúsið Innlent Dæmi um að ökumenn slökkvi á skynjara sem bjargaði lífi hans Innlent Flughált víðs vegar vegna nýrrar aðferðar við vegaklæðningu Innlent Tæplega fimmtíu leigubílstjórar eiga von á kæru Innlent McKellen heill á húfi Erlent Meðlimir viðriðnir hatursglæpi og jafnvel grunaðir um morð Innlent Tæplega tvö hundruð úr sömu fjölskyldu drepin Erlent Fleiri fréttir Uppbygging komin á fullt skrið þremur dögum eftir brunann Ísland eyði ekki krónu í markaðssetningu til ferðamanna „Það er þetta viðvarandi ólögmæti“ Meðlimir viðriðnir hatursglæpi og jafnvel grunaðir um morð „Þetta er breyting sem er ekki í takt við lögin“ Flughált víðs vegar vegna nýrrar aðferðar við vegaklæðningu Slökkvilið undirbýr hraunkælingu við varnargarð við Svartsengi Hryðjuverkasamtökin Norðurvígi og raunveruleg skoðun túrista Öryggisbúnaður ekki til staðar í tugum leigubíla Fyrsti rampurinn vígður á Vestfjörðum í Römpum upp Ísland Heilsaði upp á meint fórnarlömb sín Tæplega fimmtíu leigubílstjórar eiga von á kæru Fjármálaráðherra hafi slátrað eigin samgönguáætlun Dæmi um að ökumenn slökkvi á skynjara sem bjargaði lífi hans Eldgosið stöðugt og gosmengun til norðurs Íslenskir unglingar undir pari í skapandi hugsun hins daglega lífs Aukin bjartsýni vegna hitaveituholunnar á Ísafirði Gagnrýnir viðbúnað lögreglu og takmarkað aðgengi almennings að Austurvelli Vantrauststillaga lögð fram Sá sæng sína upp reidda „Þetta setur okkur í svolítið einkennilega stöðu“ Stjórnarflokkarnir ekki enn komnir með forgangslista mála Umdeild öryggisgæsla á Austurvelli og deilt um bílastæði á flugvöllum Bein útsending: Kynna aðgerðir gegn gullhúðun Löggan keyrði mann í stéttina og skutlaði hrákapoka um höfuð hans Án rafmagns í tuttugu mínútur „Ég er komin með gjörsamlega nóg af þessu“ Rífa íþróttahúsið Samfylkingin ætli ekki að „bara vera með upphrópanir“ Brutust inn en gripu í tómt Sjá meira