Undanþága ver þegna Íslands fyrir framsali - fréttaskýring 11. nóvember 2011 06:00 Ræningjarnir þrír Grzegorz Marcin Nowak, Pawel Artur Tyminski og Pawel Jerzy Podburaczynski eru taldir hafa rænt Michelsen á Laugavegi. Gefin var út alþjóðleg handtökuskipun á hendur þeim, þeir handteknir í Póllandi og síðan sleppt. PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Hvað myndi lögfesting evrópsku handtökuskipunarinnar hafa í för með sér fyrir Ísland? Íslenskir ríkisborgarar verða ekki framseldir til annarra ríkja í Evrópu þrátt fyrir fyrirhugaða lögfestingu evrópsku handtökuskipunarinnar. Ísland fékk undanþágu í samningaviðræðum við Evrópusambandið um innleiðinguna árið 2006. Evrópska handtökuskipunin hefur verið til umræðu vegna máls þriggja Pólverja sem rændu verslun Franks Michelsen úrsmiðs í október. Þeir flúðu úr landi en voru skömmu síðar handteknir í Póllandi og í kjölfarið sleppt. Ísland hefur um árabil verið aðili að samningi Evrópuráðsins um framsal sakamanna eins og aðrar Evrópuþjóðir. Sá samningur kveður á um framsal sakamanna milli þjóða að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, svo sem að hámarksrefsing fyrir afbrotið sé yfir tilteknum mörkum og að brotið sé refsivert í báðum löndum. Að sögn Valgerðar Maríu Sigurðardóttur, lögfræðings í innanríkisráðuneytinu, hefur sá samningur gefist mjög vel, þótt hann sé seinvirkari en hin nýja evrópska handtökuskipun. Stjórnarskráin ver Pólverja PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Það sem gerir mál Pólverjanna þriggja hins vegar sérstaklega flókið er að í stjórnarskrá þeirra er kveðið á um að pólska ríkisborgara megi ekki framselja til annars lands. Væru Íslendingar aðilar að handtökuskipuninni myndu Pólverjar hins vegar vera skuldbundnir til að senda mennina til Íslands, svo rétta mætti yfir þeim hér, með því skilyrði að þeir yrðu sendir til baka til heimalands síns til að afplána refsinguna. Þar sem við erum aðilar að samningi Evrópuráðsins gætum við engu að síður farið fram á framsal mannanna frá Póllandi, en þeirri beiðni yrði nær örugglega hafnað, enda bann lagt við því í stjórnarskrá. Sé slíkri beiðni hins vegar synjað á grundvelli þess eins að um sé að ræða eigin ríkisborgara þá ber ríkinu að taka málið yfir og rétta yfir mönnunum. Slíkt ferli getur tekið nokkurn tíma. Íslendingar settu skilyrðiÍsland er að nokkru leyti í sömu sporum og Pólland hvað þetta varðar. Í annarri grein íslenskra laga um framsal sakamanna frá 1984 segir einfaldlega: „Ekki má framselja íslenska ríkisborgara.“ Þegar Ísland gekk ásamt Noregi til viðræðna um aðild að evrópsku handtökuskipuninni settu íslenskt stjórnvöld það skilyrði strax í upphafi að ekki yrði hvikað frá þessu ákvæði. Á það var fallist, þrátt fyrir að engin önnur þjóð sem ekki er með sérstakt stjórnarskrárákvæði um framsalsbann hafi fengið undanþágu af þessu tagi. Gengið var frá samningunum árið 2006 og þingsályktunartillaga um fullgildingu tilskipunarinnar samþykkt skömmu síðar. Vægara í frumvarpinuSíðan þá hefur verið unnið að frumvarpi um breytingar á lögum um framsal sakamanna, þar sem handtökuskipunin yrði lögfest, fyrst í dómsmálaráðuneytinu og síðan í innanríkisráðuneytinu. Þau drög eru nú tilbúin og er stefnt að því að leggja frumvarpið fram á Alþingi eftir áramót. Þrátt fyrir að samið hafi verið um heimild Íslands til að taka með öllu fyrir framsal íslenskra ríkisborgara til annars lands, þá er gert ráð fyrir því í frumvarpsdrögunum að Íslendingur fari eins að og Pólverjar og afhendi íslenska ríkisborgara tímabundið til að sæta réttarhöldum erlendis. Endanleg útgáfa frumvarpsins er þó háð því hvaða meðferð málið fær í þinginu. Þingmenn gætu því ákveðið að Íslendingar myndu aldrei afhenda íslenska ríkisborgara annarri þjóð, jafnvel þótt frumvarpsdrög innanríkisráðherra geri ráð fyrir öðru. stigur@frettabladid.is Rán í Michelsen 2011 Reykjavík Lögreglumál Mest lesið Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Innlent Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Erlent Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ Innlent Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Erlent Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Innlent Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður Varasamar aðstæður fyrir ferðalanga Veður Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Innlent Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Innlent Fleiri fréttir Þyrlan farin vestur í hvítabjarnareftirlit Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Mengun gæti borist á Snæfellsnes og Vestfirði Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sjá meira
PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Hvað myndi lögfesting evrópsku handtökuskipunarinnar hafa í för með sér fyrir Ísland? Íslenskir ríkisborgarar verða ekki framseldir til annarra ríkja í Evrópu þrátt fyrir fyrirhugaða lögfestingu evrópsku handtökuskipunarinnar. Ísland fékk undanþágu í samningaviðræðum við Evrópusambandið um innleiðinguna árið 2006. Evrópska handtökuskipunin hefur verið til umræðu vegna máls þriggja Pólverja sem rændu verslun Franks Michelsen úrsmiðs í október. Þeir flúðu úr landi en voru skömmu síðar handteknir í Póllandi og í kjölfarið sleppt. Ísland hefur um árabil verið aðili að samningi Evrópuráðsins um framsal sakamanna eins og aðrar Evrópuþjóðir. Sá samningur kveður á um framsal sakamanna milli þjóða að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, svo sem að hámarksrefsing fyrir afbrotið sé yfir tilteknum mörkum og að brotið sé refsivert í báðum löndum. Að sögn Valgerðar Maríu Sigurðardóttur, lögfræðings í innanríkisráðuneytinu, hefur sá samningur gefist mjög vel, þótt hann sé seinvirkari en hin nýja evrópska handtökuskipun. Stjórnarskráin ver Pólverja PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Það sem gerir mál Pólverjanna þriggja hins vegar sérstaklega flókið er að í stjórnarskrá þeirra er kveðið á um að pólska ríkisborgara megi ekki framselja til annars lands. Væru Íslendingar aðilar að handtökuskipuninni myndu Pólverjar hins vegar vera skuldbundnir til að senda mennina til Íslands, svo rétta mætti yfir þeim hér, með því skilyrði að þeir yrðu sendir til baka til heimalands síns til að afplána refsinguna. Þar sem við erum aðilar að samningi Evrópuráðsins gætum við engu að síður farið fram á framsal mannanna frá Póllandi, en þeirri beiðni yrði nær örugglega hafnað, enda bann lagt við því í stjórnarskrá. Sé slíkri beiðni hins vegar synjað á grundvelli þess eins að um sé að ræða eigin ríkisborgara þá ber ríkinu að taka málið yfir og rétta yfir mönnunum. Slíkt ferli getur tekið nokkurn tíma. Íslendingar settu skilyrðiÍsland er að nokkru leyti í sömu sporum og Pólland hvað þetta varðar. Í annarri grein íslenskra laga um framsal sakamanna frá 1984 segir einfaldlega: „Ekki má framselja íslenska ríkisborgara.“ Þegar Ísland gekk ásamt Noregi til viðræðna um aðild að evrópsku handtökuskipuninni settu íslenskt stjórnvöld það skilyrði strax í upphafi að ekki yrði hvikað frá þessu ákvæði. Á það var fallist, þrátt fyrir að engin önnur þjóð sem ekki er með sérstakt stjórnarskrárákvæði um framsalsbann hafi fengið undanþágu af þessu tagi. Gengið var frá samningunum árið 2006 og þingsályktunartillaga um fullgildingu tilskipunarinnar samþykkt skömmu síðar. Vægara í frumvarpinuSíðan þá hefur verið unnið að frumvarpi um breytingar á lögum um framsal sakamanna, þar sem handtökuskipunin yrði lögfest, fyrst í dómsmálaráðuneytinu og síðan í innanríkisráðuneytinu. Þau drög eru nú tilbúin og er stefnt að því að leggja frumvarpið fram á Alþingi eftir áramót. Þrátt fyrir að samið hafi verið um heimild Íslands til að taka með öllu fyrir framsal íslenskra ríkisborgara til annars lands, þá er gert ráð fyrir því í frumvarpsdrögunum að Íslendingur fari eins að og Pólverjar og afhendi íslenska ríkisborgara tímabundið til að sæta réttarhöldum erlendis. Endanleg útgáfa frumvarpsins er þó háð því hvaða meðferð málið fær í þinginu. Þingmenn gætu því ákveðið að Íslendingar myndu aldrei afhenda íslenska ríkisborgara annarri þjóð, jafnvel þótt frumvarpsdrög innanríkisráðherra geri ráð fyrir öðru. stigur@frettabladid.is
Rán í Michelsen 2011 Reykjavík Lögreglumál Mest lesið Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Innlent Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Erlent Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ Innlent Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Erlent Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Innlent Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður Varasamar aðstæður fyrir ferðalanga Veður Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Innlent Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Innlent Fleiri fréttir Þyrlan farin vestur í hvítabjarnareftirlit Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Mengun gæti borist á Snæfellsnes og Vestfirði Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sjá meira