Sókn til nýrra starfa Össur Skarphéðinsson. skrifar 3. janúar 2009 10:12 Á nýju ári verða Íslendingar að bretta upp ermar, og notfæra sér þá einstöku stöðu, að þrátt fyrir djúpa heimskreppu, og bankahrun á heimaslóð eiga fáar þjóðir jafnmikla möguleika og við til að vinna sig hratt út úr kreppunni. Tækifæri okkar liggja í einstökum náttúruauðlindum, sterkum innviðum, öflugu velferðarkerfi og velmenntuðum mannafla. Þetta er undirstaða þess að á árinu 2009 geta Íslendingar snúið vörn í sókn - ef þjóðin er samstillt og samhent. Vílið og bölmóðurinn mega ekki verða að sjálfstæðu efnahagsvandamáli. Við þurfum að efla atvinnugreinar sem skapa gjaldeyri, ráðast í stórframkvæmdir og aðrar aðgerðir sem skapa störf meðan dýpsta lægðin gengur yfir. Samhliða vinnum við í iðnaðarráðuneytinu hörðum höndum að því að leggja grunn að nýju og fjölbreyttu atvinnulífi í framtíðinni, þar sem náttúra, þekkingarframleiðsla, afþreying og nýsköpun verða sterkar stoðir í atvinnulífi hinnar dreifðu áhættu. Sprotar morgundagsins Bætt umhverfi sprotafyrirtækja er í forgangi í iðnaðarráðuneytinu. Það birtist í að þrátt fyrir erfiðan niðurskurð í ríkisfjármálum er fjármagn til að efla sprota morgundagsins aukið umtalsvert. Tækniþróunarsjóður hefur meira fjármagn en nokkru sinni. Hann verður nú opnaður nýjum greinum einsog ferðaþjónustu og sérstakar markáætlanir unnar til að ryðja nýjum sviðum braut. Nýsköpunarsjóður er á mun traustari grunni en áður. Þýðingarmikil hraðbraut í frumkvöðlafræðum á háskólastigi er tekin til starfa. Fjögur öndvegissetur í völdum framtíðargreinum verða sett á laggir á næstu mánuðum. Mestu skiptir þó, að uppúr bankahruninu var Frumtak, sjóður sem mun hafa á fimmta milljarð til að sinna sóknarfjárfestingum í sprotafyrirtækjum, reistur til nýs lífs. Varðandi sköpun starfa er þýðingarmikið að iðnaðarráðuneytið náði samkomulagi við atvinnuleysistryggingasjóð, sem mun gera sprotunum kleift að ráða til sín þjálfað starfsfólk úr röðum atvinnulausra. Sprotasamtökin telja að þegar við staðfestingu reglugerðar um málið muni fast að 300 manns þannig fá nýtt starf. Séu afleidd störf talin, þá er mat samtakanna að með þessum hætti verði senn til þúsund ný störf. Ég tel að þessi störf geti orðið miklu fleiri strax á þessu ári. Ótaldir eru þá möguleikar á að skapa fjölmörg störf strax á næstu misserum fyrir skapandi greinar með því að markaðssetja kvikmyndalandið Ísland, bæði á sviði auglýsingagerðar og listrænnar afþreyingar. Hærri endurgreiðslustyrkir, frjálsara regluverk og lagaákvæði sem láta stafræna eftirvinnslu njóta sama stuðnings og sjálfa framleiðsluna gætu skipt sköpum. Svipaða möguleika þarf að kanna varðandi íslenskan tónlistariðnað. Sóknarfæri í ferðaþjónustu Ein fljótvirkasta leiðin til að skapa störf og dýrmætan gjaldeyri er að efla ferðaþjónustu. Iðnaðarráðuneytið er nú á fullum skriði við að bæta innviði greinarinnar með auknu fjármagni til markaðssóknar, bættu aðgengi og uppbyggingu ferðamannastaða, eflingu rannsókna og betra skipulagi á markaðsmálum. Verulegir fjármunir hafa þannig runnið til að styðja efnilega sprota í ferðaþjónustu á landsbyggðinni. Sérstök fjárveiting var jafnframt samþykkt til markaðsmála í landshlutunum. Nýlega ákvað svo iðnaðarráðuneytið að veita nýjum fjármunum til að styrkja innviði fjölsóttra ferðamannastaða á næsta ári, og bæta móttöku ferðamanna. Einnig er nýhafið gæðaátak sem er forsenda tekjuaukningar í greininni. Sérstakt rannsóknarsetur fyrir ferðaþjónustu er í undirbúningi í samvinnu við háskólann á Hólum. Gagnger uppstokkun á markaðsmálum greinarinnar er líka hafin þar sem ný og náin samvinna utanríkis- og iðnaðarráðuneyta verður sóknarfleygurinn. Sérhvert sendiráð á að verða að markaðsstofu fyrir ferðaþjónustuna. Um leið hafa sérstakar fjárveitingar ráðuneytisins til markaðssóknar erlendis fimmfaldast frá 2008 - þrátt fyrir niðurskurð í ríkisfjármálum. Stórframkvæmdir Skjótvirk leið til að draga úr tímabundnu atvinnuleysi er arðsamar stórframkvæmdir sem skapa störf fyrir fjölmarga iðnaðarmenn, byggingaverkafólk, verkfræðinga og arkitekta. Undir lok árs tók ég því ákvörðun um að láta staðfesta fjárfestingarsamning vegna allt að 360 þúsund tonna álvers í Helguvík. Hann er forsenda þess að fimm erlendir bankar veiti lán til framkvæmda þar. Þær munu skapa atvinnu fyrir ríflega 2.500 manns á byggingartíma, sem fellur saman við dýpstu efnahagslægðina, og mesta atvinnuleysið. Í fullreistu veri munu 650 manns starfa, og afleidd störf verða ríflega 1000. Ekki verður þörf á virkjun Neðri-Þjórsár vegna Helguvíkur, og framleiðslan rúmast innan Kýótó-sáttmálans. Landsvirkjun er jafnframt að ljúka samningum um aukna orkusölu frá Búðarhálsi til Straumsvíkur. Hún tryggir endurbætur á álverinu sem hefjast á næsta ári, og skapa störf fyrir 350-400 iðnaðarmenn, verkfræðinga og arkitekta. Öll leyfi liggja fyrir vegna virkjunar Búðarháls. Um hana gildir hins vegar sama og aðrar virkjanir að lánsfjárlínur eru helfrosnar í bili. Sama gildir um fjármagn til að þróa jarðhitasvæði sunnanlands og norðan. Skapandi lausnir Við þurfum því skapandi lausnir til að bægja frá fjármagnsskorti svo hægt sé að halda áfram skynsamlegri og umhverfisvænni orkunýtingu. Í þröngri stöðu verður að skoða allar leiðir. Ein er að freista samninga við eigendur jöklabréfa um að leggja fjármagn í arðvæn orkuvirki, sem myndi jafnhliða létta þrýstingi af gengi krónunnar. Önnur er að fela einkamarkaðnum, eða hreinlega eigendum stóriðjuvera, að taka að sér þróun einstakra orkusvæða, svo fremi þau geti sýnt fram á öflun fjármagns. Þetta er kleift í krafti nýrra orkulaga, sem hið framsýna Viðskiptablað kallaði tæran sósíalisma, en tryggir að orkulindir í eigu hins opinbera fara aldrei úr höndum þess þótt fyrirtæki á markaði fái tímabundinn rétt til orkuvinnslu. Þriðja gæti falist í samvinnu opinberra og einkafyrirtækja um öflun orku. Fleiri en eitt umhverfisvænt hátækniver hefur enn áhuga á að reisa starfsstöðvar á Íslandi fáist orka. Við eigum ekki að láta víl og bölmóð glepja okkur sýn á þau mörgu og öflugu tækifæri sem við eigum til að vinna okkur út úr erfiðleikunum. Höfundur er iðnaðarráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Össur Skarphéðinsson Mest lesið Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir Skoðun Ekkert réttlætir þjóðarmorð Ísraela í Palestínu Sveinn Þórhallsson Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason Skoðun Slúbbertar í skjóli BSRB Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Skoðun Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu Pétur Jónasson skrifar Skoðun Réttlætið sem refsar Jóni Hjálmar Vilhjálmsson skrifar Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár Katrín Matthíasdóttir skrifar Sjá meira
Á nýju ári verða Íslendingar að bretta upp ermar, og notfæra sér þá einstöku stöðu, að þrátt fyrir djúpa heimskreppu, og bankahrun á heimaslóð eiga fáar þjóðir jafnmikla möguleika og við til að vinna sig hratt út úr kreppunni. Tækifæri okkar liggja í einstökum náttúruauðlindum, sterkum innviðum, öflugu velferðarkerfi og velmenntuðum mannafla. Þetta er undirstaða þess að á árinu 2009 geta Íslendingar snúið vörn í sókn - ef þjóðin er samstillt og samhent. Vílið og bölmóðurinn mega ekki verða að sjálfstæðu efnahagsvandamáli. Við þurfum að efla atvinnugreinar sem skapa gjaldeyri, ráðast í stórframkvæmdir og aðrar aðgerðir sem skapa störf meðan dýpsta lægðin gengur yfir. Samhliða vinnum við í iðnaðarráðuneytinu hörðum höndum að því að leggja grunn að nýju og fjölbreyttu atvinnulífi í framtíðinni, þar sem náttúra, þekkingarframleiðsla, afþreying og nýsköpun verða sterkar stoðir í atvinnulífi hinnar dreifðu áhættu. Sprotar morgundagsins Bætt umhverfi sprotafyrirtækja er í forgangi í iðnaðarráðuneytinu. Það birtist í að þrátt fyrir erfiðan niðurskurð í ríkisfjármálum er fjármagn til að efla sprota morgundagsins aukið umtalsvert. Tækniþróunarsjóður hefur meira fjármagn en nokkru sinni. Hann verður nú opnaður nýjum greinum einsog ferðaþjónustu og sérstakar markáætlanir unnar til að ryðja nýjum sviðum braut. Nýsköpunarsjóður er á mun traustari grunni en áður. Þýðingarmikil hraðbraut í frumkvöðlafræðum á háskólastigi er tekin til starfa. Fjögur öndvegissetur í völdum framtíðargreinum verða sett á laggir á næstu mánuðum. Mestu skiptir þó, að uppúr bankahruninu var Frumtak, sjóður sem mun hafa á fimmta milljarð til að sinna sóknarfjárfestingum í sprotafyrirtækjum, reistur til nýs lífs. Varðandi sköpun starfa er þýðingarmikið að iðnaðarráðuneytið náði samkomulagi við atvinnuleysistryggingasjóð, sem mun gera sprotunum kleift að ráða til sín þjálfað starfsfólk úr röðum atvinnulausra. Sprotasamtökin telja að þegar við staðfestingu reglugerðar um málið muni fast að 300 manns þannig fá nýtt starf. Séu afleidd störf talin, þá er mat samtakanna að með þessum hætti verði senn til þúsund ný störf. Ég tel að þessi störf geti orðið miklu fleiri strax á þessu ári. Ótaldir eru þá möguleikar á að skapa fjölmörg störf strax á næstu misserum fyrir skapandi greinar með því að markaðssetja kvikmyndalandið Ísland, bæði á sviði auglýsingagerðar og listrænnar afþreyingar. Hærri endurgreiðslustyrkir, frjálsara regluverk og lagaákvæði sem láta stafræna eftirvinnslu njóta sama stuðnings og sjálfa framleiðsluna gætu skipt sköpum. Svipaða möguleika þarf að kanna varðandi íslenskan tónlistariðnað. Sóknarfæri í ferðaþjónustu Ein fljótvirkasta leiðin til að skapa störf og dýrmætan gjaldeyri er að efla ferðaþjónustu. Iðnaðarráðuneytið er nú á fullum skriði við að bæta innviði greinarinnar með auknu fjármagni til markaðssóknar, bættu aðgengi og uppbyggingu ferðamannastaða, eflingu rannsókna og betra skipulagi á markaðsmálum. Verulegir fjármunir hafa þannig runnið til að styðja efnilega sprota í ferðaþjónustu á landsbyggðinni. Sérstök fjárveiting var jafnframt samþykkt til markaðsmála í landshlutunum. Nýlega ákvað svo iðnaðarráðuneytið að veita nýjum fjármunum til að styrkja innviði fjölsóttra ferðamannastaða á næsta ári, og bæta móttöku ferðamanna. Einnig er nýhafið gæðaátak sem er forsenda tekjuaukningar í greininni. Sérstakt rannsóknarsetur fyrir ferðaþjónustu er í undirbúningi í samvinnu við háskólann á Hólum. Gagnger uppstokkun á markaðsmálum greinarinnar er líka hafin þar sem ný og náin samvinna utanríkis- og iðnaðarráðuneyta verður sóknarfleygurinn. Sérhvert sendiráð á að verða að markaðsstofu fyrir ferðaþjónustuna. Um leið hafa sérstakar fjárveitingar ráðuneytisins til markaðssóknar erlendis fimmfaldast frá 2008 - þrátt fyrir niðurskurð í ríkisfjármálum. Stórframkvæmdir Skjótvirk leið til að draga úr tímabundnu atvinnuleysi er arðsamar stórframkvæmdir sem skapa störf fyrir fjölmarga iðnaðarmenn, byggingaverkafólk, verkfræðinga og arkitekta. Undir lok árs tók ég því ákvörðun um að láta staðfesta fjárfestingarsamning vegna allt að 360 þúsund tonna álvers í Helguvík. Hann er forsenda þess að fimm erlendir bankar veiti lán til framkvæmda þar. Þær munu skapa atvinnu fyrir ríflega 2.500 manns á byggingartíma, sem fellur saman við dýpstu efnahagslægðina, og mesta atvinnuleysið. Í fullreistu veri munu 650 manns starfa, og afleidd störf verða ríflega 1000. Ekki verður þörf á virkjun Neðri-Þjórsár vegna Helguvíkur, og framleiðslan rúmast innan Kýótó-sáttmálans. Landsvirkjun er jafnframt að ljúka samningum um aukna orkusölu frá Búðarhálsi til Straumsvíkur. Hún tryggir endurbætur á álverinu sem hefjast á næsta ári, og skapa störf fyrir 350-400 iðnaðarmenn, verkfræðinga og arkitekta. Öll leyfi liggja fyrir vegna virkjunar Búðarháls. Um hana gildir hins vegar sama og aðrar virkjanir að lánsfjárlínur eru helfrosnar í bili. Sama gildir um fjármagn til að þróa jarðhitasvæði sunnanlands og norðan. Skapandi lausnir Við þurfum því skapandi lausnir til að bægja frá fjármagnsskorti svo hægt sé að halda áfram skynsamlegri og umhverfisvænni orkunýtingu. Í þröngri stöðu verður að skoða allar leiðir. Ein er að freista samninga við eigendur jöklabréfa um að leggja fjármagn í arðvæn orkuvirki, sem myndi jafnhliða létta þrýstingi af gengi krónunnar. Önnur er að fela einkamarkaðnum, eða hreinlega eigendum stóriðjuvera, að taka að sér þróun einstakra orkusvæða, svo fremi þau geti sýnt fram á öflun fjármagns. Þetta er kleift í krafti nýrra orkulaga, sem hið framsýna Viðskiptablað kallaði tæran sósíalisma, en tryggir að orkulindir í eigu hins opinbera fara aldrei úr höndum þess þótt fyrirtæki á markaði fái tímabundinn rétt til orkuvinnslu. Þriðja gæti falist í samvinnu opinberra og einkafyrirtækja um öflun orku. Fleiri en eitt umhverfisvænt hátækniver hefur enn áhuga á að reisa starfsstöðvar á Íslandi fáist orka. Við eigum ekki að láta víl og bölmóð glepja okkur sýn á þau mörgu og öflugu tækifæri sem við eigum til að vinna okkur út úr erfiðleikunum. Höfundur er iðnaðarráðherra.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun