Á Hannesar- eða Halldórsvaktinni 29. október 2004 00:01 Heill og sæll, Egill. Ég var dálítið undrandi á grein þinni á Vísi núna í vikunni. Mér finnst þú til dæmis gera meira úr þeim sem þú segir að séu á “hannesarvaktinni” en rétt er. Sjálfur hef ég aldrei sagt orð um eða við HHG fyrr en ég fékk það leiða verkefni að skrifa ritdóm um Halldór. Þegar það rann upp fyrir mér ljós hvað maðurinn hafði gert í þessu verki sínu stóð ég frammi fyrir samviskuspurningu; átti ég að segja frá verkinu eins og það er, eða átti ég að humma það einhvern veginn fram af mér? Ég veit ekki hvort þér finnst heiðarlegra, en það var ekki auðveld ákvörðun. Niðurstöðu mína geturðu lesið á vef RÚV. Ég átti ekki von á þeim hamagangi sem í kjölfarið fylgdi og kærði mig ekkert um hann; þú getur spurt kollega þína á sjónvarpi, útvarpi og blöðum hvort ég hafi ekki beðist undan viðtölum, en það var stíft leitað eftir þeim. Ég skrifaði síðan eina grein í Moggann eftir að HHG birti hrein ósannindi í greinargerð sinni og henni til staðfestingar birti ég tvo dálka úr Innansveitarkroniku og bók HHG í Lesbókinni. Ég lenti síðan í smávegis orðaskaki við Gísla Gunnarsson á Kistunni og HHG blandaði sér í það og reyndi aftur að skrökva upp einhverri samsæriskenningu. Eftir það hef ég ekkert sagt um þetta mál fyrr en á mánudag sl. Ég býst við að þú hafir ekki skrifað mikið minna um þetta en ég. Við getum líka skoðað hina alræmdu Helgu Kress. Mér vitanlega skrifaði hún eina grein í Lesbók Moggans og síðan hefur birst ein grein í tímaritinu Sögu. Vissulega vann hún upp samanburðarskýrslu um vinnubrögð Hannesar, en hún hefur ekki verið birt opinberlega þótt fjölsk. HKL hafi sent hana fjölmiðlum. Skoðum síðan manninn á halldórsvaktinni. Hann birti eins og ég sagði frá grein árið 1986 um haugalygar nóbelshöfundarins. Síðan fátt uns hann vaknar eins og af blundi við útkomu Höfundar Íslands; því það var grein HHG (Mbl. 16. des. 2001) en ekki póstmódernu andvarpararnir í Víðsjá sem settu allan þann gauragang af stað. Það er svona grein sem þykist vera um eitt, bók Hallgríms Helgasonar, en er aðeins um annað, vonda kommann HKL. Önnur grein, Kiljan á öld öfganna (Mbl. 20.1. 2002) fylgdi í kjölfarið og HHG flutti síðan fyrirlesturinn Myrkur heimsins á Laxnessþingi (21. apr. 2002) með mynd af fjöldagröf eins og frægt varð; það hefur reyndar ekki enn sannast á HKL að hann hafi tekið þátt í fjöldamorðunum í Katyn-skógi, jafnvel þótt hann hafi verið kommi. Hann ákvað síðan tveim dögum síðar, “þegar Halldór Kiljan Laxness hefði orðið aldar gamall” (Halldór bls. 619), að skrifa ævisögu Laxness og við þekkjum eftirleikinn auðvitað; bréfamálið alræmda, en tíminn var samt of knappur fyrir 600 síður og hann greip til ráða sem eru bæði ólögleg og siðlaus. Þetta er aðalatriðið í gagnrýni minni og hefur alltaf verið. Mér þætti einmitt gott að vita skoðun þína á því hvort þú teljir það í lagi að taka lögverndaðar eignir annarra manna og gera að sínum; hvort þú teljir það í lagi að hin lögverndaði sæmdarréttur höfundarréttarhafa, sem bannar breytingar á texta þeirra, sé hreinlega brotinn með slíkum hætti sem augljóst er í bókinni Halldór? HHG hefur oft talið sig vera fórnarlamb ritskoðara (þetta mátti sjá á vefsíðu hans áður sem hann hefur nú ritskoðað sjálfur) og verður samt að segjast að hann er sá maður ritskoðaður sem mér hefur sýnst birta meira en nokkur annar. Lítum á nokkur dæmi. Eftir gagnrýnina sem fram kom á Halldór birti hann svokallaða greinargerð sína á blaðamannafundi (8.1. 2004). Þessi greinargerð var birt í heild í opnu í Mogganum daginn eftir og á vef hans. Það voru snögg viðbrögð miðað við þau sem Mogginn sýndi þegar gagnrýnin kom fram frá mér og Páli Baldvini á Stöð 2 fyrir jól (22.12. 2003), en þá þagði blaðið þunnu hljóði uns greinin hennar Helgu Kress birtist (27. 12. 2003). Blaðið hafði að vísu birt heilt Reykjavíkurbréf sunnudaginn áður en við birtum gagnrýnina (sem var án nokkurs samráðs þótt HHG haldi öðru fram) þar sem sagt var efnislega að ekki mætti dæma bók HHG út frá pólitískum forsendum. Vísast hefur ritstjórn blaðsins trúað þá að það væri bara pólitísk gagnrýni í vændum og ekki vitað að um hreint afbrot var að ræða. Ég geri ráð fyrir að hún hafi þá vitað af væntanlegri grein Helgu Kress. Hannes fékk á sig vissulega haug af andróðri upp úr þessu, kannski uppsafnaðan og stundum ósanngjarnan, en hann lét aldrei á sér standa að toppa það með dylgjum og ósannindum. Síðan át fjöldi manna upp eftir honum greinargerðina í mörgum miðlum og voru frjálshyggjudrengir, lagaprófessor, aðstoðarmenn, þingmaður og ráðherra þar á meðal. Hannesarvaktin var vel virk á þeim tíma, en það var önnur vakt en þú hefur verið að tala um. Og reyndar er það HHG sjálfur sem hefur síðan staðið á blessaðri hannesarvaktinni eða öllu heldur helguvaktinni (auk halldórsvaktarinnar) með því að skrifa dylgjur um Helgu Kress í hverri greininni á fætur annarri; hann hefur verið sískrifandi um þetta, maðurinn ritskoðaði, og ekki hefur hann þurft að bíða eftir birtingu. Síðan virðist vera sem að hann sé að missa af lestinni með annað bindið sitt af ævisögunni, kannski af því að hann þarf að skrifa meira sjálfur núna, og hann veit að “keppinauturinn”, Halldór Guðmundsson, er að klára sitt verk. Þá reynir hann að “skúbba” með tveimur “ekki fréttum” um Halldór Laxness: að sænska akademían hafi ekki verið sammála frá upphafi um verðlaunaveitinguna og að Atómstöðin styðjist við tékkneska skáldsögu; til að krydda þetta bætir hann svo við að tilteknar sögupersónur Atómstöðvarinnar séu byggðar á Ólafi Thors og fleirum. Vissulega er það umræðupunktur að sumir í akademíunni sænsku hafi verið á móti því að veita Laxness verðlaunin, en er það slík stórfrétt að birta þurfi heila opnugrein í miðju Moggans? Flestum öðrum hefði verið vísað á Lesbókina, held ég. Við þetta er aðeins greinunum um Höfund Íslands og Kiljan á öld öfganna saman að jafna og voru þær um hluti sem ræddir höfðu verið áður, þar á meðal af Laxness sjálfum. HHG var ekki búinn í þessari viku og hélt síðan á Félagsvísindaþing, ekki Hugvísindaþing eins og þig minnti, sem er eðlilegt því það var haldið sömu helgi í Háskólanum. Fjórar af stærstu deildum Háskólans voru þannig með þing þessa helgi og voru á annað hundrað fræðimenn að halda erindi í málstofum sem margar voru mjög athyglisverðar. Þú hefur kannski ekki tekið eftir því, en hvorki ég né Helga Kress vorum með erindi á hannesarvaktinni. Hins vegar var HHG með Atómstöðvarerindi sitt í málstofu félagsvísindamanna sem bar hið fyndna nafn Kjörþokki og málefni. Bókmenntafræðerindið var a.m.k. málefnalega út úr kú á þessum stað, þó ekki væri annað. Það kom hins vegar í öllum fjölmiðlum aðeins ein frétt af þessum þingum báðum, ásamt með viðtölum við HHG, að Halldór Laxness hefði stuðst við tékkneska sögu við samningu Atómstöðvarinnar. Flestir hafa nú séð í gegnum ámáttlegar tilraunir HHG að gera verknað sinn jafngildan því sem HKL gerði í sögum sínum, en ég sé ekki betur en að þú trúir honum. Það er mikill munur á því sem HKL og HHG gerðu og einnig á því hvort um er að ræða listræna úrvinnslu fyrirmynda eða hreina textatöku til endursölu. Fyrirmyndir nota allir, en menn skrifa sinn eigin texta fyrir því. Mér finnst einnig að fleiri mættu velta fyrir sér hvaða hvatir liggja að baki gríðarlegum áhuga HHG á Halldóri Laxness, sem einkum virðist eiga rætur sínar að rekja til útkomu Höfundar Íslands. Trúir þú því virkilega að það sé fræðilegur áhugi? Það er ekkert að því að ræða kommúnisma HKL og fylgispekt hans við Stalín á fjórða áratugnum og ég minnist þess t.d. að Pétur Gunnarsson rithöfundur flutti um það mjög öflugt erindi í RÚV fyrir mörgum árum (sennilega 1992). En það erindi var gert af fræðilegum hvötum en ekki pólitískum og fyrir fræðimenn er það grundvallarmunur. Það gildir auðvitað einu hverjar hvatir manna eru fyrir skrifum sínum þegar þeir vilja tjá skoðanir sínar, en þeir eiga þá að birta þær sem slíkar, en ekki undir einhverju öðru yfirskini fræðimennsku og stórasannleiks. Með bestu kveðju, Gauti Kristmannsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Gauti Kristmannsson Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetinn sem sameinar Björk Baldursdóttir,Ingvi Stefánsson Skoðun Tveir valkostir Ragnheiður Jónsdóttir Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tveir valkostir Ragnheiður Jónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn sem sameinar Björk Baldursdóttir,Ingvi Stefánsson skrifar Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað viljum við? skrifar Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Fremst meðal jafningja: Halla Tómasdóttir á Bessastaði Birna Jónsdóttir skrifar Skoðun Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Hulda eða Stoltenberg? Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Katrín á Bessastaði Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Hvað er það sem Alþingi ber að vernda á Þingvöllum? Lára Magnúsardóttir skrifar Skoðun Öllu frelsi fylgir ábyrgð, líka tjáningarfrelsinu Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn á tímum sundrungar Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvað væri lífið án vina? Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hverjir bera ábyrgð á að halda launum kvenna niðri? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg skrifar Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhlutlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Sjá meira
Heill og sæll, Egill. Ég var dálítið undrandi á grein þinni á Vísi núna í vikunni. Mér finnst þú til dæmis gera meira úr þeim sem þú segir að séu á “hannesarvaktinni” en rétt er. Sjálfur hef ég aldrei sagt orð um eða við HHG fyrr en ég fékk það leiða verkefni að skrifa ritdóm um Halldór. Þegar það rann upp fyrir mér ljós hvað maðurinn hafði gert í þessu verki sínu stóð ég frammi fyrir samviskuspurningu; átti ég að segja frá verkinu eins og það er, eða átti ég að humma það einhvern veginn fram af mér? Ég veit ekki hvort þér finnst heiðarlegra, en það var ekki auðveld ákvörðun. Niðurstöðu mína geturðu lesið á vef RÚV. Ég átti ekki von á þeim hamagangi sem í kjölfarið fylgdi og kærði mig ekkert um hann; þú getur spurt kollega þína á sjónvarpi, útvarpi og blöðum hvort ég hafi ekki beðist undan viðtölum, en það var stíft leitað eftir þeim. Ég skrifaði síðan eina grein í Moggann eftir að HHG birti hrein ósannindi í greinargerð sinni og henni til staðfestingar birti ég tvo dálka úr Innansveitarkroniku og bók HHG í Lesbókinni. Ég lenti síðan í smávegis orðaskaki við Gísla Gunnarsson á Kistunni og HHG blandaði sér í það og reyndi aftur að skrökva upp einhverri samsæriskenningu. Eftir það hef ég ekkert sagt um þetta mál fyrr en á mánudag sl. Ég býst við að þú hafir ekki skrifað mikið minna um þetta en ég. Við getum líka skoðað hina alræmdu Helgu Kress. Mér vitanlega skrifaði hún eina grein í Lesbók Moggans og síðan hefur birst ein grein í tímaritinu Sögu. Vissulega vann hún upp samanburðarskýrslu um vinnubrögð Hannesar, en hún hefur ekki verið birt opinberlega þótt fjölsk. HKL hafi sent hana fjölmiðlum. Skoðum síðan manninn á halldórsvaktinni. Hann birti eins og ég sagði frá grein árið 1986 um haugalygar nóbelshöfundarins. Síðan fátt uns hann vaknar eins og af blundi við útkomu Höfundar Íslands; því það var grein HHG (Mbl. 16. des. 2001) en ekki póstmódernu andvarpararnir í Víðsjá sem settu allan þann gauragang af stað. Það er svona grein sem þykist vera um eitt, bók Hallgríms Helgasonar, en er aðeins um annað, vonda kommann HKL. Önnur grein, Kiljan á öld öfganna (Mbl. 20.1. 2002) fylgdi í kjölfarið og HHG flutti síðan fyrirlesturinn Myrkur heimsins á Laxnessþingi (21. apr. 2002) með mynd af fjöldagröf eins og frægt varð; það hefur reyndar ekki enn sannast á HKL að hann hafi tekið þátt í fjöldamorðunum í Katyn-skógi, jafnvel þótt hann hafi verið kommi. Hann ákvað síðan tveim dögum síðar, “þegar Halldór Kiljan Laxness hefði orðið aldar gamall” (Halldór bls. 619), að skrifa ævisögu Laxness og við þekkjum eftirleikinn auðvitað; bréfamálið alræmda, en tíminn var samt of knappur fyrir 600 síður og hann greip til ráða sem eru bæði ólögleg og siðlaus. Þetta er aðalatriðið í gagnrýni minni og hefur alltaf verið. Mér þætti einmitt gott að vita skoðun þína á því hvort þú teljir það í lagi að taka lögverndaðar eignir annarra manna og gera að sínum; hvort þú teljir það í lagi að hin lögverndaði sæmdarréttur höfundarréttarhafa, sem bannar breytingar á texta þeirra, sé hreinlega brotinn með slíkum hætti sem augljóst er í bókinni Halldór? HHG hefur oft talið sig vera fórnarlamb ritskoðara (þetta mátti sjá á vefsíðu hans áður sem hann hefur nú ritskoðað sjálfur) og verður samt að segjast að hann er sá maður ritskoðaður sem mér hefur sýnst birta meira en nokkur annar. Lítum á nokkur dæmi. Eftir gagnrýnina sem fram kom á Halldór birti hann svokallaða greinargerð sína á blaðamannafundi (8.1. 2004). Þessi greinargerð var birt í heild í opnu í Mogganum daginn eftir og á vef hans. Það voru snögg viðbrögð miðað við þau sem Mogginn sýndi þegar gagnrýnin kom fram frá mér og Páli Baldvini á Stöð 2 fyrir jól (22.12. 2003), en þá þagði blaðið þunnu hljóði uns greinin hennar Helgu Kress birtist (27. 12. 2003). Blaðið hafði að vísu birt heilt Reykjavíkurbréf sunnudaginn áður en við birtum gagnrýnina (sem var án nokkurs samráðs þótt HHG haldi öðru fram) þar sem sagt var efnislega að ekki mætti dæma bók HHG út frá pólitískum forsendum. Vísast hefur ritstjórn blaðsins trúað þá að það væri bara pólitísk gagnrýni í vændum og ekki vitað að um hreint afbrot var að ræða. Ég geri ráð fyrir að hún hafi þá vitað af væntanlegri grein Helgu Kress. Hannes fékk á sig vissulega haug af andróðri upp úr þessu, kannski uppsafnaðan og stundum ósanngjarnan, en hann lét aldrei á sér standa að toppa það með dylgjum og ósannindum. Síðan át fjöldi manna upp eftir honum greinargerðina í mörgum miðlum og voru frjálshyggjudrengir, lagaprófessor, aðstoðarmenn, þingmaður og ráðherra þar á meðal. Hannesarvaktin var vel virk á þeim tíma, en það var önnur vakt en þú hefur verið að tala um. Og reyndar er það HHG sjálfur sem hefur síðan staðið á blessaðri hannesarvaktinni eða öllu heldur helguvaktinni (auk halldórsvaktarinnar) með því að skrifa dylgjur um Helgu Kress í hverri greininni á fætur annarri; hann hefur verið sískrifandi um þetta, maðurinn ritskoðaði, og ekki hefur hann þurft að bíða eftir birtingu. Síðan virðist vera sem að hann sé að missa af lestinni með annað bindið sitt af ævisögunni, kannski af því að hann þarf að skrifa meira sjálfur núna, og hann veit að “keppinauturinn”, Halldór Guðmundsson, er að klára sitt verk. Þá reynir hann að “skúbba” með tveimur “ekki fréttum” um Halldór Laxness: að sænska akademían hafi ekki verið sammála frá upphafi um verðlaunaveitinguna og að Atómstöðin styðjist við tékkneska skáldsögu; til að krydda þetta bætir hann svo við að tilteknar sögupersónur Atómstöðvarinnar séu byggðar á Ólafi Thors og fleirum. Vissulega er það umræðupunktur að sumir í akademíunni sænsku hafi verið á móti því að veita Laxness verðlaunin, en er það slík stórfrétt að birta þurfi heila opnugrein í miðju Moggans? Flestum öðrum hefði verið vísað á Lesbókina, held ég. Við þetta er aðeins greinunum um Höfund Íslands og Kiljan á öld öfganna saman að jafna og voru þær um hluti sem ræddir höfðu verið áður, þar á meðal af Laxness sjálfum. HHG var ekki búinn í þessari viku og hélt síðan á Félagsvísindaþing, ekki Hugvísindaþing eins og þig minnti, sem er eðlilegt því það var haldið sömu helgi í Háskólanum. Fjórar af stærstu deildum Háskólans voru þannig með þing þessa helgi og voru á annað hundrað fræðimenn að halda erindi í málstofum sem margar voru mjög athyglisverðar. Þú hefur kannski ekki tekið eftir því, en hvorki ég né Helga Kress vorum með erindi á hannesarvaktinni. Hins vegar var HHG með Atómstöðvarerindi sitt í málstofu félagsvísindamanna sem bar hið fyndna nafn Kjörþokki og málefni. Bókmenntafræðerindið var a.m.k. málefnalega út úr kú á þessum stað, þó ekki væri annað. Það kom hins vegar í öllum fjölmiðlum aðeins ein frétt af þessum þingum báðum, ásamt með viðtölum við HHG, að Halldór Laxness hefði stuðst við tékkneska sögu við samningu Atómstöðvarinnar. Flestir hafa nú séð í gegnum ámáttlegar tilraunir HHG að gera verknað sinn jafngildan því sem HKL gerði í sögum sínum, en ég sé ekki betur en að þú trúir honum. Það er mikill munur á því sem HKL og HHG gerðu og einnig á því hvort um er að ræða listræna úrvinnslu fyrirmynda eða hreina textatöku til endursölu. Fyrirmyndir nota allir, en menn skrifa sinn eigin texta fyrir því. Mér finnst einnig að fleiri mættu velta fyrir sér hvaða hvatir liggja að baki gríðarlegum áhuga HHG á Halldóri Laxness, sem einkum virðist eiga rætur sínar að rekja til útkomu Höfundar Íslands. Trúir þú því virkilega að það sé fræðilegur áhugi? Það er ekkert að því að ræða kommúnisma HKL og fylgispekt hans við Stalín á fjórða áratugnum og ég minnist þess t.d. að Pétur Gunnarsson rithöfundur flutti um það mjög öflugt erindi í RÚV fyrir mörgum árum (sennilega 1992). En það erindi var gert af fræðilegum hvötum en ekki pólitískum og fyrir fræðimenn er það grundvallarmunur. Það gildir auðvitað einu hverjar hvatir manna eru fyrir skrifum sínum þegar þeir vilja tjá skoðanir sínar, en þeir eiga þá að birta þær sem slíkar, en ekki undir einhverju öðru yfirskini fræðimennsku og stórasannleiks. Með bestu kveðju, Gauti Kristmannsson
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun