Töldu hættu stafa af einkaþotu­fyrir­tækinu sem var svipt starfs­leyfi

Isavia afturkallaði starfsleyfi ACE FBO á Keflavíkurflugvelli, endurnýjaði ekki leyfi þess á Reykjavíkurflugvelli og lokaði fyrir aðgang þess á báðum flugvöllum frá og með 16. janúar.  Fyrirtækið hafði verið umsvifamikið í þjónustu við einkaþotur fram að því.

Ákvörðunin um að svipta fyrirtækið starfsleyfi var tekin eftir að Isavia taldi það ekki hafa brugðist við kröfum um úrbætur í öryggismálum í kjölfar reglubundinnar úttektar sumarið 2024 þrátt fyrir að það hefði fengið endurtekna fresti langtumfram þá sem reglur flugvallanna kváðu á um. 

ACE FBO kærði ákvörðunina til Samgöngustofu sem staðfesti hana í mars. Í ákvörðun Samgöngustofu í málinu kemur fram hvernig misbrestir voru í öryggismálum, þjálfun starfsmanna og fylgni við reglur um flugafgreiðsluþjónustu.

Ræddu ekki atvik innanhúss og tilkynntu ekki

Sjö annmörkum á starfsemi ACE FBO var lýst í skýrslu um úttekt sem var gerð í júlí í fyrra. Á meðal þess sem gerðar voru athugasemdir við var að fyrirtækið væri ekki með starfsmann á Keflavíkurflugvelli allan sólarhringinn þrátt fyrir að það væri skylt, atvik benti til að þjálfun starfsmanns væri ábótavant og að fyrirtækið hefði ekki sinnt öryggismálum sem skyldi.

Þannig var listi yfir viðhald og viðhaldsáætlanir ekki staðar og aðeins til skráningar um skoðunardagsetningar þriggja af átta tækja fyrirtækisins í Keflavík.

Engin gögn voru heldur til um að fyrirtækið hefði haldið öryggisfundi eða gefið út öryggisupplýsingar til starfsmanna sinna. Þegar öryggisatvik kom upp í maí 2024 hafi það ekki verið rætt á næsta öryggisfundi á eftir. Önnur atvik sem komu upp hefðu heldur ekki verið rædd og fyrirtækið ekki tilkynnt atvik sem því bar að gera.

Einnig kemur fram í ákvörðun Samgöngustofu að starfsmenn ACE FBO hefðu ekki mætt á svonefnda hlaðöryggisfundi á vegum Isavia sem því bar skylda til að senda fulltrúa á. 

Óásættanleg öryggisáhætta

Eftir að forsvarsmenn ACE FBO fengu ítrekaða fresti til þess að gera gein fyrir mál sínu lét Isavia gera áhættumat á starfsemi fyrirtækisins í byrjun janúar. Það var sagt gert í ljósi „fordæmalausrar“ stöðu sem væri komin upp vegna starfsemi fyrirtækisins. 

Í áhættumatinu kom fram að úttektir á árinu 2024 og ýmis atvik gæfu sterklega til kynna að verulegir annmarkar væru á starfsemi ACE FBO hvað varðaði að það fylgdi þjónustu- og öryggisreglum á flugvöllunum tveimur.

Öryggishættan væri óásættanleg fyrir Isavia. Áhættumatið staðfesti að starfsemi ACE FBO uppfyllti ekki kröfur flugvallarins um flugöryggi.

Skapaði hættu á slysi á fólki og tjóni

Samgöngustofa sagði í ákvörðun sinni að atvikin sem komu upp hjá ACE FBO bentu til þess að fyrirtækið hefði tekið að sér verkefni sem það hefði ekki tök á að sinna með fullnægjandi hætti.

Vísaði hún til þess að í nokkrum tilfellum hefði fyrirtækið ekki haft tiltæk tæki til þjónustu, ekki verið með starfsmann á staðnum til þess að akstursbenda flugvél í stæði og lagt vél út fyrir öryggissvæði.

Allt þetta benti til þess að þjálfun starfsmanna og öryggisstjórnunarkerfi væri verulega ábótavant og það væri brot gegn flugafgreiðslureglum í Keflavík.

Alvarleiki nokkurra frávikanna sem voru rakin í úttektarskýrslunni á starfsemi ACE FBO var talinn mikill, meðal annars um ónægilega hæfni starfsmanna og þess að enginn starfsmaður væri stundum á staðnum. Hvoru tveggja gæti leitt til tjóns á loftförum, tækjum og búnaði og slysa á fólki.

Samgöngustofa féllst á rök Isavia og staðfesti ákvörðunina um að afturkalla leyfi ACE FBO. Kæru þess vegna ákvörðunarinnar um að endurnýja ekki leyfið á Reykjavíkurflugelli var vísað frá.

Varðandi endurnýjun leyfisins í Reykjavík kom fram að innanlandshluti Isavia hefði til skoðunar frávik í starfsemi flugþjónustufyrirtækisins þar.

Hlaut dóm fyrir skjalafals

Eigandi ACE FBO er Hilmar Ágúst Hilmarsson. Hann hlaut meðal annars skilorðsbundinn fangelsisdóm árið 2018 fyrir að falsa hæfnispróf á umsókn um endurútgáfu flugliðaskírteinis. Þá kom nafn hans fyrir í Panamaskjölunum svonefndu sem afhjúpuðu eigendur aflandsfélaga árið 2016.

ACE FBO var úrskurðað gjaldþrota árið 2020 en starfsemi fyrirtækisins hélt áfram í félaginu ACE FBO Reykjavík ehf. Í ársreikningi þess fyrir síðasta ár var það sagt hafa haft rúma 1,3 milljarða í tekjum og skilað rekstrarhagnaði upp á rúmar 330 milljónir króna.