Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar 16. september 2025 18:02 Þegar „viljugu þjóðirnar,“ þar á meðal Ísland, studdu innrás Bandaríkjanna í Írak, var hrundið af stað hörmungum sem enn sér ekki fyrir endann á. Aldrei hafa fleiri manneskjur verið á flótta. Ástæðan er augljós. Bandaríkin hafa ítrekað ráðist inn í lönd til að tryggja sér olíu, gas og áhrif. Innrásin í Írak er skólabókardæmi: réttlætt með lygum um gereyðingarvopn en í raun háð til að ná stjórn á auðlindum og svæðinu sjálfu. Þetta þykjast nú margir sjá skýrt. Vesturlönd eru samsek. NATO-ríkin studdu þessar aðgerðir, hernaðarlega, diplómatískt eða fjárhagslega – og Ísland með yfirlýstum stuðningi. Þannig bera Vesturlönd sameiginlega ábyrgð á flóttamannavandanum. Þetta er ekki bara saga um einstaka stríð. Þetta er heimskerfið sjálft sem fórnar heilu svæðunum fyrir auðlindaupptöku og gróða. Miðausturlönd, Afganistan, stórir hlutar Afríku – öllu hefur verið raskað, stríð framlengd, einræðisherrar ýmist studdir eða felldir – til að tryggja völd og auð fárra. Fólkið sjálft er afgangsstærð og einskis virt. Hræsnisfull gestrisni Angela Merkel var hyllt fyrir að opna faðminn, en að baki lá bæði þýskt samviskubit og þörf á vinnuafli. Margar aðrar þjóðir fylgdu, ekki af hjartahlýju heldur skyldu. Gestrisnin var því víða leikrit og ekkert annað. Að vera sannur gestgjafi krefst fjárfestingar og skipulags. Það var aldrei ætlunin. Vesturlönd hafa lengi dregið úr fjárfestingum í eigin samfélögum. Þessu hafa Íslendingar fundið fyrir og mun verða minnisvarði um þann skaða sem ríkisstjórn Íslands vann á síðasta áratugi þar sem verulega var dregið úr almannaþjónustu og frekara brask með auðæfi þjóðarinnar var grimmilega ástundað. Vesturlönd, þar á meðal Ísland, þjóna nú fjármagninu og stríðsherrum heimsins – ekki fólkinu sjálfu. Svo sorglegt er það. Þegar viðskiptalíkanið er stríð Að taka á móti flóttafólki krefst gríðarlegs fjármagns, skipulags og innviða. Vesturlönd gætu auðveldlega staðið undir því – eins og sést á vilja og getu þeirra til að eyða milljörðum í hervæðingu Evrópu. Hér er engin tilviljun á ferðinni: vestrænar ríkisstjórnir styðja stríð heimsins af fúsum vilja með því að tryggja að þeir sem græða á stríði ráði ferðinni. Stríð eru ekki aukaverkun af stefnu þeirra – stríð eru viðskiptalíkan þeirra. Almenningur svikinn – tvisvar Í stað þess að byggja upp samfélög hafa stjórnvöld grafið undan velferð og afhent fáum völd og auð. Flóttamannamóttaka varð víða aðeins feluleikur um peningastefnu sem brýtur samfélög niður og kveikir sundrungu. Afleiðingarnar voru fyrirsjáanlegar: ótti, gremja, rasismi og blórabögglar búnir til. Bæði heimamenn og flóttafólk er því svikið. Réttindum flaggað og baráttunni stolið Hræsnin birtist svona: stjórnvöld sem hafa skorið niður áður almenna grunnþjónustu flagga nú réttindum minnihlutahópa og kynfrelsis til að laga ímynd sína. Þau þagga niður í borgurum með því að stimpla alla gagnrýni sem hatur – jafnvel þegar bent er á handónýta grunnþjónustu, húsnæðisvanda og yfirfulla og undirmannaða skóla. Hvernig geta Bretar varpað fólki í fangelsi fyrir „rasisma“ á meðan bæði heimamenn og flóttafólk sitja eftir sviknir í ónýtum innviðum og samfélagi á heljarþröm? Hvernig getur Ísland flaggað stuðningi við kynsegin réttindi en deilt rúmi með Donaldi Trump – karlrembu, andófsmanni kynfrelsi sem fjöldi kvenna hefur að auki sakað um kynferðisofbeldi og áreitni? Styðjum Úkraínu – Svíkjum Palestínu Vesturlönd flagga stuðningi við sjálfstæðisbaráttu Úkraínu. Þau tala um frelsi, lýðræði og rétt fólks til að verja sig. En þegar kemur að Palestínu er annað uppi á teningnum. Þar er sömu orðunum snúið gegn þolendum – palestínsku þjóðinni. Þar er andóf gegn kerfisbundinni útrýmingu þjóðar kallað hryðjuverk. Vesturlönd styðja sjálfstæðisbaráttu Úkraínu – en fylgispekt þeirra við Bandaríkin og Ísrael kemur í veg fyrir að palestínsku þjóðinni sé bjargað frá útrýmingu. Þetta er óboðleg hræsni sem engin heiðarleg manneskja getur horft fram hjá. Hinn raunverulegi glæpur Baráttan snýst ekki um flóttafólk gegn heimafólki. Hún snýst um stjórnvöld sem brjóta innviði samfélaga niður og láta okkur berjast innbyrðis – svo við séum ófær að krefjast ábyrgðar þeirra. Þetta er hin sanna svívirða: kerfislægur rasismi dulbúinn sem velvild. Að bjóða skjól án aðlögunar, að veita lágmarksaðstoð án virðingar – og hundskamma svo almenning fyrir að sjá í gegnum leikritið. Evrópa kallar sig lýðræðislega og framsækna. En hvaða lýðræði er það, þegar borgurum er bannað að nefna hið augljósa? Sannleikurinn er þessi: skattgreiðendur borga tvisvar – fyrst með hruni grunnþjónustunnar, síðan með útgjöldum til hervæðingar. Flóttafólk situr eftir í ófullnægjandi aðstæðum. Borgarar sitja eftir yfirgefnir. Þörfum engra er mætt. Ósjálfstæð stjórnvöld Vesturlanda hafa fyrir löngu tapað trúverðugleika sínum en reyna engu að síður að halda borgurunum blindum gagnvart fylgispekt þeirra við raunvaldhafa heimsins. Þannig sitja þau sjálf sem leppar stríðsmangara og fjármagnseigenda sem í raun stjórna hinum „fínu lýðræðislegu“ vestrænu þjóðum. Þetta var allt fyrirsjáanlegt og þetta er glæpur. Höfundur er leikkona Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Mest lesið Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Þegar „viljugu þjóðirnar,“ þar á meðal Ísland, studdu innrás Bandaríkjanna í Írak, var hrundið af stað hörmungum sem enn sér ekki fyrir endann á. Aldrei hafa fleiri manneskjur verið á flótta. Ástæðan er augljós. Bandaríkin hafa ítrekað ráðist inn í lönd til að tryggja sér olíu, gas og áhrif. Innrásin í Írak er skólabókardæmi: réttlætt með lygum um gereyðingarvopn en í raun háð til að ná stjórn á auðlindum og svæðinu sjálfu. Þetta þykjast nú margir sjá skýrt. Vesturlönd eru samsek. NATO-ríkin studdu þessar aðgerðir, hernaðarlega, diplómatískt eða fjárhagslega – og Ísland með yfirlýstum stuðningi. Þannig bera Vesturlönd sameiginlega ábyrgð á flóttamannavandanum. Þetta er ekki bara saga um einstaka stríð. Þetta er heimskerfið sjálft sem fórnar heilu svæðunum fyrir auðlindaupptöku og gróða. Miðausturlönd, Afganistan, stórir hlutar Afríku – öllu hefur verið raskað, stríð framlengd, einræðisherrar ýmist studdir eða felldir – til að tryggja völd og auð fárra. Fólkið sjálft er afgangsstærð og einskis virt. Hræsnisfull gestrisni Angela Merkel var hyllt fyrir að opna faðminn, en að baki lá bæði þýskt samviskubit og þörf á vinnuafli. Margar aðrar þjóðir fylgdu, ekki af hjartahlýju heldur skyldu. Gestrisnin var því víða leikrit og ekkert annað. Að vera sannur gestgjafi krefst fjárfestingar og skipulags. Það var aldrei ætlunin. Vesturlönd hafa lengi dregið úr fjárfestingum í eigin samfélögum. Þessu hafa Íslendingar fundið fyrir og mun verða minnisvarði um þann skaða sem ríkisstjórn Íslands vann á síðasta áratugi þar sem verulega var dregið úr almannaþjónustu og frekara brask með auðæfi þjóðarinnar var grimmilega ástundað. Vesturlönd, þar á meðal Ísland, þjóna nú fjármagninu og stríðsherrum heimsins – ekki fólkinu sjálfu. Svo sorglegt er það. Þegar viðskiptalíkanið er stríð Að taka á móti flóttafólki krefst gríðarlegs fjármagns, skipulags og innviða. Vesturlönd gætu auðveldlega staðið undir því – eins og sést á vilja og getu þeirra til að eyða milljörðum í hervæðingu Evrópu. Hér er engin tilviljun á ferðinni: vestrænar ríkisstjórnir styðja stríð heimsins af fúsum vilja með því að tryggja að þeir sem græða á stríði ráði ferðinni. Stríð eru ekki aukaverkun af stefnu þeirra – stríð eru viðskiptalíkan þeirra. Almenningur svikinn – tvisvar Í stað þess að byggja upp samfélög hafa stjórnvöld grafið undan velferð og afhent fáum völd og auð. Flóttamannamóttaka varð víða aðeins feluleikur um peningastefnu sem brýtur samfélög niður og kveikir sundrungu. Afleiðingarnar voru fyrirsjáanlegar: ótti, gremja, rasismi og blórabögglar búnir til. Bæði heimamenn og flóttafólk er því svikið. Réttindum flaggað og baráttunni stolið Hræsnin birtist svona: stjórnvöld sem hafa skorið niður áður almenna grunnþjónustu flagga nú réttindum minnihlutahópa og kynfrelsis til að laga ímynd sína. Þau þagga niður í borgurum með því að stimpla alla gagnrýni sem hatur – jafnvel þegar bent er á handónýta grunnþjónustu, húsnæðisvanda og yfirfulla og undirmannaða skóla. Hvernig geta Bretar varpað fólki í fangelsi fyrir „rasisma“ á meðan bæði heimamenn og flóttafólk sitja eftir sviknir í ónýtum innviðum og samfélagi á heljarþröm? Hvernig getur Ísland flaggað stuðningi við kynsegin réttindi en deilt rúmi með Donaldi Trump – karlrembu, andófsmanni kynfrelsi sem fjöldi kvenna hefur að auki sakað um kynferðisofbeldi og áreitni? Styðjum Úkraínu – Svíkjum Palestínu Vesturlönd flagga stuðningi við sjálfstæðisbaráttu Úkraínu. Þau tala um frelsi, lýðræði og rétt fólks til að verja sig. En þegar kemur að Palestínu er annað uppi á teningnum. Þar er sömu orðunum snúið gegn þolendum – palestínsku þjóðinni. Þar er andóf gegn kerfisbundinni útrýmingu þjóðar kallað hryðjuverk. Vesturlönd styðja sjálfstæðisbaráttu Úkraínu – en fylgispekt þeirra við Bandaríkin og Ísrael kemur í veg fyrir að palestínsku þjóðinni sé bjargað frá útrýmingu. Þetta er óboðleg hræsni sem engin heiðarleg manneskja getur horft fram hjá. Hinn raunverulegi glæpur Baráttan snýst ekki um flóttafólk gegn heimafólki. Hún snýst um stjórnvöld sem brjóta innviði samfélaga niður og láta okkur berjast innbyrðis – svo við séum ófær að krefjast ábyrgðar þeirra. Þetta er hin sanna svívirða: kerfislægur rasismi dulbúinn sem velvild. Að bjóða skjól án aðlögunar, að veita lágmarksaðstoð án virðingar – og hundskamma svo almenning fyrir að sjá í gegnum leikritið. Evrópa kallar sig lýðræðislega og framsækna. En hvaða lýðræði er það, þegar borgurum er bannað að nefna hið augljósa? Sannleikurinn er þessi: skattgreiðendur borga tvisvar – fyrst með hruni grunnþjónustunnar, síðan með útgjöldum til hervæðingar. Flóttafólk situr eftir í ófullnægjandi aðstæðum. Borgarar sitja eftir yfirgefnir. Þörfum engra er mætt. Ósjálfstæð stjórnvöld Vesturlanda hafa fyrir löngu tapað trúverðugleika sínum en reyna engu að síður að halda borgurunum blindum gagnvart fylgispekt þeirra við raunvaldhafa heimsins. Þannig sitja þau sjálf sem leppar stríðsmangara og fjármagnseigenda sem í raun stjórna hinum „fínu lýðræðislegu“ vestrænu þjóðum. Þetta var allt fyrirsjáanlegt og þetta er glæpur. Höfundur er leikkona
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun