Staðreyndir um Þristinn Gunnfaxa Tómas Dagur Helgason skrifar 18. júní 2025 10:01 Kristjan Már Unnarsson, fréttamaður skrifaði grein á visi.is sunnudaginn 15. júní sl. um meinta ólgu meðal félaga í DC 3 Þristavinafélaginu vegna sölu á flugvélaskrokks TF-ISB. Þar sem okkur í stjórn félagsins var ekki boðið að tjá okkur um efni greinarinnar áður en hún var birt, þá viljum við leggja áherslu á eftirfarandi staðreyndir: Þristavinafélagið var stofnað 3. mars 2005. Markmið félagsins eins og segir í samþykktum þess var“… að veita fjárhagslegan stuðning til rekstrar og viðhalds DC-3 flugvéla þ.e. TF-NPK og TF-ISB í eigu Landgræðslunnar. Ennfremur að fljúga TF-NPK. Stuðla að endurbyggingu TF-ISB og að auka áhuga og skilning á mikilvægi þessarar flugvélategundar, flugsögu og þróun íslenskra og alþjóðlegra flugmála“. Aðal áherslan var strax lögð á að tryggja rekstur TF-NPK, það er DC 3 flugvélarinnar Páls Sveinssonar og halda henni á lofti eins og kostur var. Það reyndist ærið verkefni en með stuðningi Icelandair og fleiri aðila tókst að láta hana fljúga eitthvað allt til ársins 2019. Flugsafn Íslands hefur um árabil veitt félaginu ómetanlega aðstoð með samningi um varðveislu vélarinnar á safninu á Akureyri þannig að almenningur hafi góðan aðgang að vélinni. Stjórnin hefur á aðalfundum félagsins leitað eftir tillögum félagsmanna hvernig við gætum varðveitt TF-ISB og sögu þeirrar flugvélar eins og hún á sannarlega skilið. Ljóst er að varsla svona gamalla flugvéla, svo vel fari, er óheyrilega kostnaðarsöm. Þristavinafélagið hefur ekki yfir húsnæði að ráða sem hýst getur DC 3 vélar og var félagið alltaf í miklum vandræðum með hvernig við gætum fundið fyrir hana skjól fyrir veðri og vindum. Isavia hefur hýst vélina fyrir okkur frá árinu 2007, en nú á að rífa það húsnæði og ekki í nein húsaskjól að venda í Keflavík eða annars staðar. Engar raunhæfar tillögur hafa komið frá félagsmönnum um lausnir varðandi varðveislu hennar til dæmis með því að gera hana sýningarhæfa. Því síður hafa borist fjárframlög til að varðveita flugvélina með sómasamlegum hætti. Félagsmenn hafa verið einhuga um að leggja allt kapp á að TF-NPK yrði varðveitt sem allra best. Sú flugvél flaug fyrst allra DC3 loftfara, skráðum hér á landi, farþegaflug undir íslenskum fána og fór síðasta flug Þristana í eigu Íslendinga. Við gerum okkur vonir um að hún taki flugið aftur en kostnaðurinn við að svo megi verða er gríðarlegur og ekki í augsýn að slíkt fjármagn fáist. Eftir að ljóst varð að félagið yrði að rýma flugskýlið í Keflavík í lok síðasta árs þá gáfumst við upp á að finna fleiri lausnir varðandi geymslu fyrir flugvélina eftir 20 ára streð. Áður en stjórn Þristavinafélagsins samþykkti að selja TF-ISB skrifuðum við bréf til allra félagsmanna og leituðum eftir athugasemdum og eða öðrum tillögum um ráðstöfun hennar. Það komu lítil viðbrögð frá félagsmönnum. Fengin var reynsla fyrir því að hvorki ríkisvaldið né aðrir aðilar höfðu áhuga á að varðveita þessa flugvél. TF-ISB flaug síðasta farþegaflug, í atvinnuskyni, sem flogið var á DC3 flugvélum á Íslandi. Það var árið 1976 en þá var vélin í leigu hjá Flugfélagi Norðurlands á Akureyri. Árið 1976 var vélinni flogið til Reykjavíkur og sett inn í skýli. Síðan eru liðin 49 ár. Hvað hefur gerst á þessum tíma með vélina? Landgræðsla ríkisins keypti flugvélina af Flugfélagi Íslands árið 1975 til niðurrifs til að hafa varahluti fyrir rekstur TF-NPK. Á þessum tíma var flugvélin geymd í skýli nr. 3 á Reykjavíkurflugvelli. Þegar Landgræðslan afhenti Þristavinafélaginu skrokkinn 30 árum síðar var hann illa farinn eftir ófullnægjandi geymslu og honum fylgdu engir mótorar eða hreyflar né aðrir varahlutir. Það reyndist síðan óframkvæmanlegt að stöðva þá tæringu á skrokknum sem þá var til staðar sökum kostnaðar. Árið 2007 var okkur gert að rýma skýli 3 á Reykjavíkurflugvelli, en þar höfðum við geymt bæði TF-NPK og TF-ISB. Isavia skaut skjólshúsi yfir báðar vélarnar þá. Árið 2008 fer TF-NPK inn á Flugsafn Íslands í frábæra varðveislu þar og í fyrsta skipti aðgengileg almenningi til að skoða hana. Ekki var hægt að nálgast TF-ISB á Keflavíkurflugvelli vegna öryggisráðstafana á vellinum. TF-ISB hefur því aldrei verið aðgengileg fyrir almenning eftir að henni var lagt. Þegar við fengum tilkynningu um að við yrðum að fjarlæga ISB úr skýli í Keflavík á sl. ári, fórum við þess á leit við Isavia að vélin yrði geymd áfram í Keflavík í öðru skýli. Því miður var ekki unnt að verða við því. Það var því farið aftur í að reyna að finna aðstöðu fyrir vélina en sú leit bar ekki árangur. Stjórn var því farin að huga að því að selja vélina þegar okkur barst tilboð í ISB frá aðila sem vildi setja fjármagn í að setja vélina í sýningarhæft ástand geyma hana úti og hafa hana aðgengilega fyrir almenning. Stjórn félagsins fjallaði um þetta og kynnti fyrir félagsmönnum með tölvupósti. Stjórn félagsins telur að saga ISB sé jafn merkileg og sögur annara Þrista hér á landi. Vegna skorts á aðstöðu, fjármagns og mannafla ákvað stjórn að leggja áherslu á varðveislu NPK, en það er ærið verkefni. Hugmyndir um að ISB fari á eitthvert safn á landinu eru ágætar, en eru að koma fram núna eftir að vélin hefur verið seld. Við jafnframt drögum í efa að söfn í landinu hafi áhuga á að fá vélina til varðveislu sökum kostnaðar við að byggja húsnæði fyrir vélina og að setja hana í sýningarhæft ástand. Gleymum því ekki að á Akureyrarflugvelli er Flugsafn Íslands rekið með glæsibrag og varðveitir merkasta Þristinn hér á landi, það er TF-NPK og fyrir það ber okkur öllum að þakka. Sú flugvél gegndi fleiri verkefnum í þágu lands og þjóðar en nokkur annar Þristur hér á landi. Nægir þar að nefna verkefni við landhelgisgæslu, millilandaflug, innanlandsflug og síðast landgræðsluflug í 33 ár. Við hvetjum alla sanna Þristavini og aðra velunnara flugsins hér á landi til að vinna með stjórn félagsins og Flugsafni Íslands til að halda hátt á lofti sögu þeirrar flugvélar og varðveita það einstaka flugfar eins og best verður á kosið. Höfundur er formaður stjórnar DC 3 Þristavina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fréttir af flugi Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Kristjan Már Unnarsson, fréttamaður skrifaði grein á visi.is sunnudaginn 15. júní sl. um meinta ólgu meðal félaga í DC 3 Þristavinafélaginu vegna sölu á flugvélaskrokks TF-ISB. Þar sem okkur í stjórn félagsins var ekki boðið að tjá okkur um efni greinarinnar áður en hún var birt, þá viljum við leggja áherslu á eftirfarandi staðreyndir: Þristavinafélagið var stofnað 3. mars 2005. Markmið félagsins eins og segir í samþykktum þess var“… að veita fjárhagslegan stuðning til rekstrar og viðhalds DC-3 flugvéla þ.e. TF-NPK og TF-ISB í eigu Landgræðslunnar. Ennfremur að fljúga TF-NPK. Stuðla að endurbyggingu TF-ISB og að auka áhuga og skilning á mikilvægi þessarar flugvélategundar, flugsögu og þróun íslenskra og alþjóðlegra flugmála“. Aðal áherslan var strax lögð á að tryggja rekstur TF-NPK, það er DC 3 flugvélarinnar Páls Sveinssonar og halda henni á lofti eins og kostur var. Það reyndist ærið verkefni en með stuðningi Icelandair og fleiri aðila tókst að láta hana fljúga eitthvað allt til ársins 2019. Flugsafn Íslands hefur um árabil veitt félaginu ómetanlega aðstoð með samningi um varðveislu vélarinnar á safninu á Akureyri þannig að almenningur hafi góðan aðgang að vélinni. Stjórnin hefur á aðalfundum félagsins leitað eftir tillögum félagsmanna hvernig við gætum varðveitt TF-ISB og sögu þeirrar flugvélar eins og hún á sannarlega skilið. Ljóst er að varsla svona gamalla flugvéla, svo vel fari, er óheyrilega kostnaðarsöm. Þristavinafélagið hefur ekki yfir húsnæði að ráða sem hýst getur DC 3 vélar og var félagið alltaf í miklum vandræðum með hvernig við gætum fundið fyrir hana skjól fyrir veðri og vindum. Isavia hefur hýst vélina fyrir okkur frá árinu 2007, en nú á að rífa það húsnæði og ekki í nein húsaskjól að venda í Keflavík eða annars staðar. Engar raunhæfar tillögur hafa komið frá félagsmönnum um lausnir varðandi varðveislu hennar til dæmis með því að gera hana sýningarhæfa. Því síður hafa borist fjárframlög til að varðveita flugvélina með sómasamlegum hætti. Félagsmenn hafa verið einhuga um að leggja allt kapp á að TF-NPK yrði varðveitt sem allra best. Sú flugvél flaug fyrst allra DC3 loftfara, skráðum hér á landi, farþegaflug undir íslenskum fána og fór síðasta flug Þristana í eigu Íslendinga. Við gerum okkur vonir um að hún taki flugið aftur en kostnaðurinn við að svo megi verða er gríðarlegur og ekki í augsýn að slíkt fjármagn fáist. Eftir að ljóst varð að félagið yrði að rýma flugskýlið í Keflavík í lok síðasta árs þá gáfumst við upp á að finna fleiri lausnir varðandi geymslu fyrir flugvélina eftir 20 ára streð. Áður en stjórn Þristavinafélagsins samþykkti að selja TF-ISB skrifuðum við bréf til allra félagsmanna og leituðum eftir athugasemdum og eða öðrum tillögum um ráðstöfun hennar. Það komu lítil viðbrögð frá félagsmönnum. Fengin var reynsla fyrir því að hvorki ríkisvaldið né aðrir aðilar höfðu áhuga á að varðveita þessa flugvél. TF-ISB flaug síðasta farþegaflug, í atvinnuskyni, sem flogið var á DC3 flugvélum á Íslandi. Það var árið 1976 en þá var vélin í leigu hjá Flugfélagi Norðurlands á Akureyri. Árið 1976 var vélinni flogið til Reykjavíkur og sett inn í skýli. Síðan eru liðin 49 ár. Hvað hefur gerst á þessum tíma með vélina? Landgræðsla ríkisins keypti flugvélina af Flugfélagi Íslands árið 1975 til niðurrifs til að hafa varahluti fyrir rekstur TF-NPK. Á þessum tíma var flugvélin geymd í skýli nr. 3 á Reykjavíkurflugvelli. Þegar Landgræðslan afhenti Þristavinafélaginu skrokkinn 30 árum síðar var hann illa farinn eftir ófullnægjandi geymslu og honum fylgdu engir mótorar eða hreyflar né aðrir varahlutir. Það reyndist síðan óframkvæmanlegt að stöðva þá tæringu á skrokknum sem þá var til staðar sökum kostnaðar. Árið 2007 var okkur gert að rýma skýli 3 á Reykjavíkurflugvelli, en þar höfðum við geymt bæði TF-NPK og TF-ISB. Isavia skaut skjólshúsi yfir báðar vélarnar þá. Árið 2008 fer TF-NPK inn á Flugsafn Íslands í frábæra varðveislu þar og í fyrsta skipti aðgengileg almenningi til að skoða hana. Ekki var hægt að nálgast TF-ISB á Keflavíkurflugvelli vegna öryggisráðstafana á vellinum. TF-ISB hefur því aldrei verið aðgengileg fyrir almenning eftir að henni var lagt. Þegar við fengum tilkynningu um að við yrðum að fjarlæga ISB úr skýli í Keflavík á sl. ári, fórum við þess á leit við Isavia að vélin yrði geymd áfram í Keflavík í öðru skýli. Því miður var ekki unnt að verða við því. Það var því farið aftur í að reyna að finna aðstöðu fyrir vélina en sú leit bar ekki árangur. Stjórn var því farin að huga að því að selja vélina þegar okkur barst tilboð í ISB frá aðila sem vildi setja fjármagn í að setja vélina í sýningarhæft ástand geyma hana úti og hafa hana aðgengilega fyrir almenning. Stjórn félagsins fjallaði um þetta og kynnti fyrir félagsmönnum með tölvupósti. Stjórn félagsins telur að saga ISB sé jafn merkileg og sögur annara Þrista hér á landi. Vegna skorts á aðstöðu, fjármagns og mannafla ákvað stjórn að leggja áherslu á varðveislu NPK, en það er ærið verkefni. Hugmyndir um að ISB fari á eitthvert safn á landinu eru ágætar, en eru að koma fram núna eftir að vélin hefur verið seld. Við jafnframt drögum í efa að söfn í landinu hafi áhuga á að fá vélina til varðveislu sökum kostnaðar við að byggja húsnæði fyrir vélina og að setja hana í sýningarhæft ástand. Gleymum því ekki að á Akureyrarflugvelli er Flugsafn Íslands rekið með glæsibrag og varðveitir merkasta Þristinn hér á landi, það er TF-NPK og fyrir það ber okkur öllum að þakka. Sú flugvél gegndi fleiri verkefnum í þágu lands og þjóðar en nokkur annar Þristur hér á landi. Nægir þar að nefna verkefni við landhelgisgæslu, millilandaflug, innanlandsflug og síðast landgræðsluflug í 33 ár. Við hvetjum alla sanna Þristavini og aðra velunnara flugsins hér á landi til að vinna með stjórn félagsins og Flugsafni Íslands til að halda hátt á lofti sögu þeirrar flugvélar og varðveita það einstaka flugfar eins og best verður á kosið. Höfundur er formaður stjórnar DC 3 Þristavina.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun