Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson skrifar 30. desember 2024 18:01 Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Sigurðsson Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun