Hlustið á fólkið í skólunum? Dóra Þorleifsdóttir skrifar 2. desember 2024 11:02 Þá eru kosningar yfirstaðnar og greinilegt er að fólk vill breytingar. Í eldhússpjalli á Youtube síðu Framsóknarflokksins þann 21. nóvember sagði mennta- og barnamálaráðherra Ásmundur Einar Daðason að það að vera með sérskóla fyrir börn með erlendan bakgrunn og sérskóla fyrir börn með þroskaröskun væri ekki skóli sem er hugsaður til þess að byggja upp samfélag fyrir alla. Einnig sagði hann að rétta svarið við áskorunum sem fylgja fjölbreytni samfélagsins sé ekki að flokka það niður eftir styrkleika eða veikleika heldur sé rétta leiðin að hlusta á fólkið inni í skólunum, búa til verkfærin til að aðstoða þau við að takast á við verkefnin. Það er margt til í þessu en stöldrum aðeins við það, að rétta leiðin sé að „hlusta á fólkið inni í skólunum“. Ég kenni við Framhaldsskólann í Mosfellsbæ. FMOS er lítill skóli og byggir hugmyndafræði skólans á leiðsagnarnámi (formative assessment). Í stuttu máli sagt þá snýst leiðsagnarnám um að veita nemendum leiðsögn og endurgjöf sem hjálpar þeim að ná markmiðum sínum og niðurstöður námsmatsins verða eins konar vegvísar sem beina námi nemendanna fram á við. Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ hefur verið leiðandi er kemur að leiðsagnarnámi og á síðasta ári hlaut skólinn íslensku menntaverðlaunin í flokknum framúrskarandi skólastarf og menntaumbætur fyrir þróun verkefnamiðaðra kennsluhátta og leiðsagnarnáms. Hönnun skólabyggingarinnar spilar einnig stórt hlutverk og tekur mið af hugmyndafræði skólans. Aðeins örfáum mánuðum eftir að við fengum íslensku menntaverðlaunin fengum við fréttir af því að fara ætti í miklar breytingar á skólanum. Mikil fjölgun er á nemendum með sértækar áskoranir og auðvitað þarf að finna hentugan stað fyrir þá nemendur. Mennta- og barnamálaráðuneyti fór á fullt í þá vinnu að undirbúa nýja sérnámsdeild við Framhaldsskólann í Mosfellsbæ með nýju farsældarlögin að leiðarljósi. Skólastjórnendur reyndu að koma því á framfæri að þetta væri ekki heppileg lausn, hvorki fyrir nemendurna sem kæmu á nýju sérnámsdeildina né skólaumhverfi þessa litla skóla. Ekki virtist vera hljómgrunnur fyrir neinar gagnrýnisraddir. Að mínu mati var þetta skrítin ákvörðun, þessi nýja sérnámsdeild fengi sér inngang og eina útivistasvæðið við deildina er í raun bílastæði við skólann. Skv. þeim upplýsingum sem við fengum yrði þetta lokuð deild því áskoranir þessa nemenda væru þess eðlis, að þeir gætu ekki verið hluti af skólastarfi annarra nemenda í FMOS. Í 33. grein framhaldsskólalaganna stendur: „Framhaldsskóli er vinnustaður nemenda. Allir nemendur framhaldsskóla eiga rétt á kennslu við sitt hæfi í hvetjandi námsumhverfi í viðeigandi húsnæði sem tekur mið af þörfum þeirra og almennri vellíðan. Framhaldsskóli skal í hvívetna haga störfum sínum þannig að nemendur finni til öryggis og njóti hæfileika sinna. Þess skal gætt við skipulag skólastarfs að virt séu almenn vinnuverndarsjónarmið. Nemendur eiga rétt á því að koma á framfæri sjónarmiðum sínum varðandi námsumhverfi, námstilhögun, fyrirkomulag skólastarfs og aðrar ákvarðanir sem snerta þá. Taka skal tillit til sjónarmiða þeirra eins og unnt er.“ Ekki fengu nemendur okkar tækifæri til að koma sínum athugasemdum á framfæri, breytingarnar voru bara keyrðar í gegn á miklum hraða og án þess að leyfa okkur, fólkinu í skólanum og nemendum, að koma með athugasemdir. Trompa nýju farsældarlögin þau framhaldsskólalög sem eru fyrir? Þurfum við ekki að bera hag allra nemenda fyrir brjósti og ekki bara einblína á nýju farsældarlögin og þær miklu áskoranir sem við erum að horfa á í samfélaginu okkar? Og ef við erum að horfa á þessi lög, hvernig erum við þá að bera hag allra nemenda fyrir brjósti, ekki einungis þeim nemendum sem stunda nám við skólann fyrir heldur einnig þeim nemendum sem fara á nýju sérnámsdeildina? Ég geri mér fulla grein fyrir því að þetta snýst einnig um fjármagn og erfiðara er kannski að réttlæta rekstur lítils skóla og það hefur vegið þungt í þessari ákvörðun. En ég set spurningamerki við framkvæmdina í heild sinni og kostnaðinn sem henni fylgir. Þær upplýsingar sem við kennarar fengum á vorönn 2024 voru að ekki yrði farið í neinar breytingar strax á haustönn því svona breytingar krefðust undirbúnings. Skemmst er frá því að segja að þegar við mættum til vinnu í ágúst sl. var búið að brjóta niður veggi og við unnum fyrstu mánuði annarinnar í hringiðu mikilla framkvæmda. Eins og áður sagði, þetta var bara keyrt í gegn án þess að hlusta á hvað við, fólkið í skólanum, höfðum að segja. Þess vegna skýtur það einstaklega skökku við þegar hæstvirtur ráðherra kemur fram í myndbandi með þetta þvaður um að hlusta á fólkið í skólunum. Við þetta má bæta að ítrekað sagðist ráðherra ætla að koma á fund með okkur starfsfólki skólans en alltaf afboðaði hann komu sína. En við erum orðin svo vön þessu í íslensku samfélagi, því miður. Ráðamenn þjóðarinnar koma fram hér og þar og halda langar og innantómar ræður. Segja eitt og gera svo annað. Ákvarðanir eru teknar án nauðsynlegs undirbúnings með tilheyrandi óafturkræfum aðgerðum og á þetta við hin ýmsu svið í samfélaginu okkar. Það sem þau virðast ekki alltaf átta sig á er að við erum hér. Við erum að hlusta. Við erum að lesa. Við erum að fylgjast með. Höfundur er framhaldsskólakennari í FMOS. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Framhaldsskólar Skóla- og menntamál Mest lesið Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Þá eru kosningar yfirstaðnar og greinilegt er að fólk vill breytingar. Í eldhússpjalli á Youtube síðu Framsóknarflokksins þann 21. nóvember sagði mennta- og barnamálaráðherra Ásmundur Einar Daðason að það að vera með sérskóla fyrir börn með erlendan bakgrunn og sérskóla fyrir börn með þroskaröskun væri ekki skóli sem er hugsaður til þess að byggja upp samfélag fyrir alla. Einnig sagði hann að rétta svarið við áskorunum sem fylgja fjölbreytni samfélagsins sé ekki að flokka það niður eftir styrkleika eða veikleika heldur sé rétta leiðin að hlusta á fólkið inni í skólunum, búa til verkfærin til að aðstoða þau við að takast á við verkefnin. Það er margt til í þessu en stöldrum aðeins við það, að rétta leiðin sé að „hlusta á fólkið inni í skólunum“. Ég kenni við Framhaldsskólann í Mosfellsbæ. FMOS er lítill skóli og byggir hugmyndafræði skólans á leiðsagnarnámi (formative assessment). Í stuttu máli sagt þá snýst leiðsagnarnám um að veita nemendum leiðsögn og endurgjöf sem hjálpar þeim að ná markmiðum sínum og niðurstöður námsmatsins verða eins konar vegvísar sem beina námi nemendanna fram á við. Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ hefur verið leiðandi er kemur að leiðsagnarnámi og á síðasta ári hlaut skólinn íslensku menntaverðlaunin í flokknum framúrskarandi skólastarf og menntaumbætur fyrir þróun verkefnamiðaðra kennsluhátta og leiðsagnarnáms. Hönnun skólabyggingarinnar spilar einnig stórt hlutverk og tekur mið af hugmyndafræði skólans. Aðeins örfáum mánuðum eftir að við fengum íslensku menntaverðlaunin fengum við fréttir af því að fara ætti í miklar breytingar á skólanum. Mikil fjölgun er á nemendum með sértækar áskoranir og auðvitað þarf að finna hentugan stað fyrir þá nemendur. Mennta- og barnamálaráðuneyti fór á fullt í þá vinnu að undirbúa nýja sérnámsdeild við Framhaldsskólann í Mosfellsbæ með nýju farsældarlögin að leiðarljósi. Skólastjórnendur reyndu að koma því á framfæri að þetta væri ekki heppileg lausn, hvorki fyrir nemendurna sem kæmu á nýju sérnámsdeildina né skólaumhverfi þessa litla skóla. Ekki virtist vera hljómgrunnur fyrir neinar gagnrýnisraddir. Að mínu mati var þetta skrítin ákvörðun, þessi nýja sérnámsdeild fengi sér inngang og eina útivistasvæðið við deildina er í raun bílastæði við skólann. Skv. þeim upplýsingum sem við fengum yrði þetta lokuð deild því áskoranir þessa nemenda væru þess eðlis, að þeir gætu ekki verið hluti af skólastarfi annarra nemenda í FMOS. Í 33. grein framhaldsskólalaganna stendur: „Framhaldsskóli er vinnustaður nemenda. Allir nemendur framhaldsskóla eiga rétt á kennslu við sitt hæfi í hvetjandi námsumhverfi í viðeigandi húsnæði sem tekur mið af þörfum þeirra og almennri vellíðan. Framhaldsskóli skal í hvívetna haga störfum sínum þannig að nemendur finni til öryggis og njóti hæfileika sinna. Þess skal gætt við skipulag skólastarfs að virt séu almenn vinnuverndarsjónarmið. Nemendur eiga rétt á því að koma á framfæri sjónarmiðum sínum varðandi námsumhverfi, námstilhögun, fyrirkomulag skólastarfs og aðrar ákvarðanir sem snerta þá. Taka skal tillit til sjónarmiða þeirra eins og unnt er.“ Ekki fengu nemendur okkar tækifæri til að koma sínum athugasemdum á framfæri, breytingarnar voru bara keyrðar í gegn á miklum hraða og án þess að leyfa okkur, fólkinu í skólanum og nemendum, að koma með athugasemdir. Trompa nýju farsældarlögin þau framhaldsskólalög sem eru fyrir? Þurfum við ekki að bera hag allra nemenda fyrir brjósti og ekki bara einblína á nýju farsældarlögin og þær miklu áskoranir sem við erum að horfa á í samfélaginu okkar? Og ef við erum að horfa á þessi lög, hvernig erum við þá að bera hag allra nemenda fyrir brjósti, ekki einungis þeim nemendum sem stunda nám við skólann fyrir heldur einnig þeim nemendum sem fara á nýju sérnámsdeildina? Ég geri mér fulla grein fyrir því að þetta snýst einnig um fjármagn og erfiðara er kannski að réttlæta rekstur lítils skóla og það hefur vegið þungt í þessari ákvörðun. En ég set spurningamerki við framkvæmdina í heild sinni og kostnaðinn sem henni fylgir. Þær upplýsingar sem við kennarar fengum á vorönn 2024 voru að ekki yrði farið í neinar breytingar strax á haustönn því svona breytingar krefðust undirbúnings. Skemmst er frá því að segja að þegar við mættum til vinnu í ágúst sl. var búið að brjóta niður veggi og við unnum fyrstu mánuði annarinnar í hringiðu mikilla framkvæmda. Eins og áður sagði, þetta var bara keyrt í gegn án þess að hlusta á hvað við, fólkið í skólanum, höfðum að segja. Þess vegna skýtur það einstaklega skökku við þegar hæstvirtur ráðherra kemur fram í myndbandi með þetta þvaður um að hlusta á fólkið í skólunum. Við þetta má bæta að ítrekað sagðist ráðherra ætla að koma á fund með okkur starfsfólki skólans en alltaf afboðaði hann komu sína. En við erum orðin svo vön þessu í íslensku samfélagi, því miður. Ráðamenn þjóðarinnar koma fram hér og þar og halda langar og innantómar ræður. Segja eitt og gera svo annað. Ákvarðanir eru teknar án nauðsynlegs undirbúnings með tilheyrandi óafturkræfum aðgerðum og á þetta við hin ýmsu svið í samfélaginu okkar. Það sem þau virðast ekki alltaf átta sig á er að við erum hér. Við erum að hlusta. Við erum að lesa. Við erum að fylgjast með. Höfundur er framhaldsskólakennari í FMOS.
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun