Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar 14. nóvember 2024 08:02 Í aðdraganda kosninga hefur lítið farið fyrir áherslu á menntamál. Einn flokkur hefur sett fram sérstaka stefnu um menntamál meðan aðrir eru með stefnur á heimasíðu sem líta ekki illa út á blaði en ólíklegt er að þær hafi verið kostnaðarmetnar. Margar hverjar enda líklega sem orðin tóm. Kennaraverkfall fær varla umfjöllun í fjölmiðlum og samninganefndir ríkis og sveitarfélaga neita að setjast við samningaborðið og efna loforð við kennara um jöfnun launa frá 2016. Þetta fær okkur skólafólk óneitanlega til að hugsa hvers virði okkar störf eru og hvenær við skiptum raunverulega máli. Þegar mikið liggur við tilheyrum við framlínustétt en í augnablikinu erum við aukaleikarar í skugga pólitíkusa sem keppast um atkvæðin okkar. Engu að síður eru alltaf verkefni í gangi í þágu barna og menntamála, sum þeirra ná aldrei hljómgrunni meðal kennara því þau eru unnin of langt frá fólkinu sem raunverulega þarf og vill taka þátt í þeim. Eitt þessara verkefna sem lifði af, ef svo má segja, hófst veturinn 2018-2019 með skýrslu sem unnin var af þáverandi Mennta- og menningarmálaráðuneyti þar sem rýnt var í innleiðingu aðalnámskrár frá 2011 og kannað hvernig hún var nýtt í hverjum skóla fyrir sig. Niðurstaðan var einföld: Innleiðing aðalnámskrár af hálfu yfirvalda var lítil sem engin. Verkefnið endaði á herðum skólanna sjálfra og við tóku nokkur ár þar sem kennarar og skólastjórnendur hvers skóla klóruðu sér í hausnum yfir fjölda hæfniviðmiða sem sum hver voru óskiljanleg. Foreldrar skildu illa námsmatið og nemendur nýttu sér ekki endilega þá endurgjöf sem þeir fengu. Um hugmyndafræði námskrárinnar ríkir engu að síður ákveðin sátt. Undirrituð tók þátt í að vinna að könnun og skýrsluskrifum og í niðurstöðukafla voru lagðar til nokkrar tillögur að úrbótum. Þar á meðal endurskoðun og einföldun á hæfni- og matsviðmiðum. Aðgerðinni var hrundið af stað hjá MMS haustið 2022. Undirbúningshópur um endurskoðun aðalnámskrár var settur af stað og kom úr röðum kennara og skólastjórnenda sem höfðu unnið með gildandi námskrá. Vinnuhópar voru settir saman fyrir hverja námsgrein en þeir voru einnig samsettir af kennurum og skólastjórnendum á gólfinu sem höfðu mikla þekkingu og reynslu af vinnu með aðalnámskrá. Vinnan var einnig unnin í góðu samstarfi við helstu hagaðila og þeir upplýstir um framvindu verkefnisins reglulega. Í verkefninu voru þrjú megin markmið: Að einfalda, skýra og samræma og áhersla var á að endurskoðun á námskrám er sífelluvinna og stöðugt í þróun. Drög vinnuhópanna birtust í samráðsgátt á vordögum 2024 og fengu afar góð viðbrögð og umsagnir og lokaútgáfan birtist í stjórnartíðindum 28. október síðast liðinn. Miðstöð menntunar og skólaþjónustu hefur nú þegar hafið undirbúning við vinnu innleiðingar en hún felst m.a. í því að útbúa stuðningsefni fyrir kennara hugsað nemendum í hag, með skipulögðum námsmarkmiðum fyrir hvert hæfniviðmið, tengingum við lykilhæfni og tillögum að kennsluháttum. Til þeirrar vinnu hafa verið fengnir reynslumiklir og áhugasamir kennarar og stjórnendur af gólfinu en einnig verður samstarf við aðra sérfræðinga háskólasamfélagsins. Miklar vonir eru bundnar við að efnið sem til verður eigi eftir að vera í takt við úrbætur t.d. umræddan matsferil og námsefnisgerð. Við myndun nýrrar ríkisstjórnar er hætt við að verkefni sem þessi fari forgörðum af því nýr menntamálaráðherra ætli að fara eigin leiðir og geri eitthvað allt annað svo viðkomandi skilji nú örugglega eitthvað eftir sig. Fjármagn hins opinbera er takmarkað og það er mikilvægt að stjórnvöld veiti fjármunum til verkefna sem skila auknum ávinningi fyrir samfélagið. Það er sóun að stinga góðum verkefnum ofan í skúffu. Menntun er mikilvægasta verkefni hvers samfélags og menntun er samfélagslegt verkefni. Tilgangur minn með þessari grein er einfaldur en skýr, hann er hvatning til menntamálaráðherra nýrrar ríkisstjórnar um að halda áfram samtali og samstarfi við fagfólkið á gólfinu og nýta þau verkefni sem farin eru af stað, nemendum okkar í hag. Höfundur er kennari og aðstoðarskólastjóri í grunnskóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Skóla- og menntamál Kennaraverkfall 2024 Linda Heiðarsdóttir Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eflum geðheilsu alla daga Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Skoðanagrein – Alþjóðlegi Gigtardaginn: Achieve Your Dreams Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Í aðdraganda kosninga hefur lítið farið fyrir áherslu á menntamál. Einn flokkur hefur sett fram sérstaka stefnu um menntamál meðan aðrir eru með stefnur á heimasíðu sem líta ekki illa út á blaði en ólíklegt er að þær hafi verið kostnaðarmetnar. Margar hverjar enda líklega sem orðin tóm. Kennaraverkfall fær varla umfjöllun í fjölmiðlum og samninganefndir ríkis og sveitarfélaga neita að setjast við samningaborðið og efna loforð við kennara um jöfnun launa frá 2016. Þetta fær okkur skólafólk óneitanlega til að hugsa hvers virði okkar störf eru og hvenær við skiptum raunverulega máli. Þegar mikið liggur við tilheyrum við framlínustétt en í augnablikinu erum við aukaleikarar í skugga pólitíkusa sem keppast um atkvæðin okkar. Engu að síður eru alltaf verkefni í gangi í þágu barna og menntamála, sum þeirra ná aldrei hljómgrunni meðal kennara því þau eru unnin of langt frá fólkinu sem raunverulega þarf og vill taka þátt í þeim. Eitt þessara verkefna sem lifði af, ef svo má segja, hófst veturinn 2018-2019 með skýrslu sem unnin var af þáverandi Mennta- og menningarmálaráðuneyti þar sem rýnt var í innleiðingu aðalnámskrár frá 2011 og kannað hvernig hún var nýtt í hverjum skóla fyrir sig. Niðurstaðan var einföld: Innleiðing aðalnámskrár af hálfu yfirvalda var lítil sem engin. Verkefnið endaði á herðum skólanna sjálfra og við tóku nokkur ár þar sem kennarar og skólastjórnendur hvers skóla klóruðu sér í hausnum yfir fjölda hæfniviðmiða sem sum hver voru óskiljanleg. Foreldrar skildu illa námsmatið og nemendur nýttu sér ekki endilega þá endurgjöf sem þeir fengu. Um hugmyndafræði námskrárinnar ríkir engu að síður ákveðin sátt. Undirrituð tók þátt í að vinna að könnun og skýrsluskrifum og í niðurstöðukafla voru lagðar til nokkrar tillögur að úrbótum. Þar á meðal endurskoðun og einföldun á hæfni- og matsviðmiðum. Aðgerðinni var hrundið af stað hjá MMS haustið 2022. Undirbúningshópur um endurskoðun aðalnámskrár var settur af stað og kom úr röðum kennara og skólastjórnenda sem höfðu unnið með gildandi námskrá. Vinnuhópar voru settir saman fyrir hverja námsgrein en þeir voru einnig samsettir af kennurum og skólastjórnendum á gólfinu sem höfðu mikla þekkingu og reynslu af vinnu með aðalnámskrá. Vinnan var einnig unnin í góðu samstarfi við helstu hagaðila og þeir upplýstir um framvindu verkefnisins reglulega. Í verkefninu voru þrjú megin markmið: Að einfalda, skýra og samræma og áhersla var á að endurskoðun á námskrám er sífelluvinna og stöðugt í þróun. Drög vinnuhópanna birtust í samráðsgátt á vordögum 2024 og fengu afar góð viðbrögð og umsagnir og lokaútgáfan birtist í stjórnartíðindum 28. október síðast liðinn. Miðstöð menntunar og skólaþjónustu hefur nú þegar hafið undirbúning við vinnu innleiðingar en hún felst m.a. í því að útbúa stuðningsefni fyrir kennara hugsað nemendum í hag, með skipulögðum námsmarkmiðum fyrir hvert hæfniviðmið, tengingum við lykilhæfni og tillögum að kennsluháttum. Til þeirrar vinnu hafa verið fengnir reynslumiklir og áhugasamir kennarar og stjórnendur af gólfinu en einnig verður samstarf við aðra sérfræðinga háskólasamfélagsins. Miklar vonir eru bundnar við að efnið sem til verður eigi eftir að vera í takt við úrbætur t.d. umræddan matsferil og námsefnisgerð. Við myndun nýrrar ríkisstjórnar er hætt við að verkefni sem þessi fari forgörðum af því nýr menntamálaráðherra ætli að fara eigin leiðir og geri eitthvað allt annað svo viðkomandi skilji nú örugglega eitthvað eftir sig. Fjármagn hins opinbera er takmarkað og það er mikilvægt að stjórnvöld veiti fjármunum til verkefna sem skila auknum ávinningi fyrir samfélagið. Það er sóun að stinga góðum verkefnum ofan í skúffu. Menntun er mikilvægasta verkefni hvers samfélags og menntun er samfélagslegt verkefni. Tilgangur minn með þessari grein er einfaldur en skýr, hann er hvatning til menntamálaráðherra nýrrar ríkisstjórnar um að halda áfram samtali og samstarfi við fagfólkið á gólfinu og nýta þau verkefni sem farin eru af stað, nemendum okkar í hag. Höfundur er kennari og aðstoðarskólastjóri í grunnskóla.
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun
Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun