Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir, Guðrún Tara Sveinsdóttir, Hekla Kollmar og Þorgerður Jörundsdóttir skrifa 27. mars 2024 08:01 Hvað fær ungan mann til að klifra utan á þingpöllunum frammi fyrir fullum þingsal? Hver er það sem hrópar: Þið hafið steinhjarta? Og af hverju? Undanfarna 7 mánuði hefur rúmur tugur flóttamanna dvalið í neyðarskýli Rauða krossins. Flest hafa þau búið á Íslandi um árabil. Mörg hafa stundað nám, lært íslensku, eignast vini, fest hér einhverskonar rætur eftir rótlaust líf á flótta undan ofbeldi, stríði, ofsóknum og neyð. Þegar ný útlendingalög tóku gildi í ágúst 2023 var þessum hópi vísað á götuna. Fólkið átti það sameiginlegt að vera hvergi með hæli og að ekki var hægt að brottvísa því til heimalandsins þar sem ekki er framsalssamningur á milli allra landa. Nýju lögin gerðu yfirvöldum kleift að svipta fólkið allri grunnþjónustu. Svipta þau húsnæði, framfærslu, læknisþjónustu - öllu. - Á hverjum morgni pökkum við saman og tæmum herbergin. Ferðbúin. -Þú gengur sama hringinn allan daginn. Frá klukkan tíu, þegar þú yfirgefur skýlið og þangað til klukkan fimm þegar það opnar aftur. Gengur bara og gengur, hring eftir hring. -Einn okkar var fárveikur í þrjá daga núna í vetur. Hann þurfti samt að fara út eins og við hin. Fyrir klukkan tíu. Alla daga. -Ég þarf lyf og ég neyðist til að betla fyrir þeim. -Við förum á klósettið undir eftirliti. Öryggisvörðurinn opnar fyrir okkur og bíður fyrir utan dyrnar á meðan. -Ég er búin að vera á blæðingum frá því í desember, kviðverkirnir eru alltaf þarna en bráðavaktin vísaði mér frá. -Vilja þau að við seljum okkur - aftur? -Hægt og bítandi verðum við vitstola, það berast hróp og öskur um gangana á nóttunni. Við erum öll hætt að sofa. Uppi á svölum þingsalarins sitja þrír ungir menn sem allir dvelja í neyðarskýlinu. Þeir heita Ali, Boulbi og Lamin. Þeir eru hér til að hlusta á umræður um útlendingalög. Lög sem snerta þá. Fyrst og fremst eru þeir hér til að sjá ráðherrann, konuna sem tekur ákvarðanir um líf þeirra og örlög. Örlög sem nú þegar hanga á bláþræði. „Við vorum búnir að lesa fréttir um nýju búðirnar, fangelsin, og fórum á Alþingi klukkan þrjú. Bara til að hlusta. Þegar Guðrún (dómsmálaráðherra) byrjaði að tala í þriðja sinn brast eitthvað innra með okkur. Í okkar huga stendur hún fyrir allan þennan hrylling sem við erum að ganga í gegnum og þegar við sáum hana stíga aftur í pontu vissum við að hún myndi skaða okkur enn meira. Það var ekkert plan, við byrjuðum bara að kalla. Þið hafið steinhjarta! Þetta bara gerðist einhvern veginn. Mér flaug í hug: ef ég segist ætla að stökkva næ ég kannski athygli einhverra um stund og þá get ég reynt að sýna þessu fólki hvernig mér líður. Kannski hlustar einhver. Þið hafið steinhjarta! Ég hef aldrei gert svona. Aldrei verið svona. Þegar ég sá mig á myndbandinu trúði ég því ekki að þetta væri ég.“ Ali stökk ekki. Hann var færður á lögreglustöðina og svo aftur í neyðarskýlið. Hann dreymir enn um framtíð, fjölskyldu, vinnu. „Mig langar að hjálpa fólki í minni stöðu.“ Lamin hikar: „Ég vona ennþá.“ Hann vonar að hann fái að vera. Að hann fái að nýta Tækniskólanámið og starfa sem smiður. Boulbi þráir að vinna. „En þetta land er búið að brjóta mig. Ég get ekki hugsað um framtíðina. Framtíðarplön eru forréttindi.“ Þau búa hér. Anda, lifa, ganga um bæinn á meðal okkar og með okkur. Við mætum þeim en horfum fram hjá. Sjáum þau ekki. Viljum ekki sjá þau. Viljum ekki muna eftir því sem við höfum gert. En það erum við sem komum þeim í þessar kringumstæður. Það er engum vafa undirorpið að í þessu samfélagi voru samþykkt lög sem heimila okkur að senda fólk allslaust á götuna. Við höfum ýtt þeim eins langt frá okkur og við mögulega getum. Þannig höfum við reynt svo á líkama þeirra og sál að þau eru óþekkjanleg í eigin augum og þora ekki lengur að láta sig dreyma. En við sinnum okkar hversdegi eins og allt sé eðlilegt. Eins og það sé fullkomlega eðlilegt að svipta fólk öllu. Fullkomlega eðlilegt að sýna ekki samúð og meðalhóf. Fullkomlega eðlilegt að hér skjótum við ekki skjólshúsi yfir þolendur mansals og börn á flótta. Fullkomlega eðlilegt að hér hafi fólk búið í áraraðir án þess að fá skjól. Fólkið í neyðarskýli Rauða krossins er hérna enn. Þau hafa ekkert farið, ekki horfið eða gengið í björg. Þau eru af holdi og blóði og innan seilingar. Við gætum gert svo miklu betur. Það er ekkert eðlilegt við þetta. Höfundar: Guðrún Árnadóttir, Guðrún Tara Sveinsdóttir, Hekla Kollmar og Þorgerður Jörundsdóttir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttafólk á Íslandi Mest lesið Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Leiðtogi sem nær árangri Birkir Jón Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Sjá meira
Hvað fær ungan mann til að klifra utan á þingpöllunum frammi fyrir fullum þingsal? Hver er það sem hrópar: Þið hafið steinhjarta? Og af hverju? Undanfarna 7 mánuði hefur rúmur tugur flóttamanna dvalið í neyðarskýli Rauða krossins. Flest hafa þau búið á Íslandi um árabil. Mörg hafa stundað nám, lært íslensku, eignast vini, fest hér einhverskonar rætur eftir rótlaust líf á flótta undan ofbeldi, stríði, ofsóknum og neyð. Þegar ný útlendingalög tóku gildi í ágúst 2023 var þessum hópi vísað á götuna. Fólkið átti það sameiginlegt að vera hvergi með hæli og að ekki var hægt að brottvísa því til heimalandsins þar sem ekki er framsalssamningur á milli allra landa. Nýju lögin gerðu yfirvöldum kleift að svipta fólkið allri grunnþjónustu. Svipta þau húsnæði, framfærslu, læknisþjónustu - öllu. - Á hverjum morgni pökkum við saman og tæmum herbergin. Ferðbúin. -Þú gengur sama hringinn allan daginn. Frá klukkan tíu, þegar þú yfirgefur skýlið og þangað til klukkan fimm þegar það opnar aftur. Gengur bara og gengur, hring eftir hring. -Einn okkar var fárveikur í þrjá daga núna í vetur. Hann þurfti samt að fara út eins og við hin. Fyrir klukkan tíu. Alla daga. -Ég þarf lyf og ég neyðist til að betla fyrir þeim. -Við förum á klósettið undir eftirliti. Öryggisvörðurinn opnar fyrir okkur og bíður fyrir utan dyrnar á meðan. -Ég er búin að vera á blæðingum frá því í desember, kviðverkirnir eru alltaf þarna en bráðavaktin vísaði mér frá. -Vilja þau að við seljum okkur - aftur? -Hægt og bítandi verðum við vitstola, það berast hróp og öskur um gangana á nóttunni. Við erum öll hætt að sofa. Uppi á svölum þingsalarins sitja þrír ungir menn sem allir dvelja í neyðarskýlinu. Þeir heita Ali, Boulbi og Lamin. Þeir eru hér til að hlusta á umræður um útlendingalög. Lög sem snerta þá. Fyrst og fremst eru þeir hér til að sjá ráðherrann, konuna sem tekur ákvarðanir um líf þeirra og örlög. Örlög sem nú þegar hanga á bláþræði. „Við vorum búnir að lesa fréttir um nýju búðirnar, fangelsin, og fórum á Alþingi klukkan þrjú. Bara til að hlusta. Þegar Guðrún (dómsmálaráðherra) byrjaði að tala í þriðja sinn brast eitthvað innra með okkur. Í okkar huga stendur hún fyrir allan þennan hrylling sem við erum að ganga í gegnum og þegar við sáum hana stíga aftur í pontu vissum við að hún myndi skaða okkur enn meira. Það var ekkert plan, við byrjuðum bara að kalla. Þið hafið steinhjarta! Þetta bara gerðist einhvern veginn. Mér flaug í hug: ef ég segist ætla að stökkva næ ég kannski athygli einhverra um stund og þá get ég reynt að sýna þessu fólki hvernig mér líður. Kannski hlustar einhver. Þið hafið steinhjarta! Ég hef aldrei gert svona. Aldrei verið svona. Þegar ég sá mig á myndbandinu trúði ég því ekki að þetta væri ég.“ Ali stökk ekki. Hann var færður á lögreglustöðina og svo aftur í neyðarskýlið. Hann dreymir enn um framtíð, fjölskyldu, vinnu. „Mig langar að hjálpa fólki í minni stöðu.“ Lamin hikar: „Ég vona ennþá.“ Hann vonar að hann fái að vera. Að hann fái að nýta Tækniskólanámið og starfa sem smiður. Boulbi þráir að vinna. „En þetta land er búið að brjóta mig. Ég get ekki hugsað um framtíðina. Framtíðarplön eru forréttindi.“ Þau búa hér. Anda, lifa, ganga um bæinn á meðal okkar og með okkur. Við mætum þeim en horfum fram hjá. Sjáum þau ekki. Viljum ekki sjá þau. Viljum ekki muna eftir því sem við höfum gert. En það erum við sem komum þeim í þessar kringumstæður. Það er engum vafa undirorpið að í þessu samfélagi voru samþykkt lög sem heimila okkur að senda fólk allslaust á götuna. Við höfum ýtt þeim eins langt frá okkur og við mögulega getum. Þannig höfum við reynt svo á líkama þeirra og sál að þau eru óþekkjanleg í eigin augum og þora ekki lengur að láta sig dreyma. En við sinnum okkar hversdegi eins og allt sé eðlilegt. Eins og það sé fullkomlega eðlilegt að svipta fólk öllu. Fullkomlega eðlilegt að sýna ekki samúð og meðalhóf. Fullkomlega eðlilegt að hér skjótum við ekki skjólshúsi yfir þolendur mansals og börn á flótta. Fullkomlega eðlilegt að hér hafi fólk búið í áraraðir án þess að fá skjól. Fólkið í neyðarskýli Rauða krossins er hérna enn. Þau hafa ekkert farið, ekki horfið eða gengið í björg. Þau eru af holdi og blóði og innan seilingar. Við gætum gert svo miklu betur. Það er ekkert eðlilegt við þetta. Höfundar: Guðrún Árnadóttir, Guðrún Tara Sveinsdóttir, Hekla Kollmar og Þorgerður Jörundsdóttir.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun