Hættuleg vegferð orkumála Ágústa Ágústsdóttir skrifar 16. janúar 2024 07:01 Stundum velti ég því fyrir mér á hvaða vegferð íslensk stjórnvöld eru þegar kemur að orkumálum hér á landi. Hvorki stefna né umræða bendir til þeirrar almennu skynsemi sem þarf að ríkja þegar um svo mikilvæga innviði er að ræða. Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar segir að markmiðið sé að Ísland nái kolefnishlutleysi og fullum orkuskiptum eigi síðar en árið 2040 og verði þá óháð jarðefnaeldsneyti fyrst ríkja. Þetta er fallegur draumur. En það er líka allt og sumt. Draumur byggður á fallegri lygi. Einhversstaðar á leið sinni í gegnum þægindin, lífsgæðakapphlaupið og sjálfgefið, blámarið bringubeinið af minnimáttarkennd gagnvart öðrum þjóðum og þeirri óseðjandi þörf að þurfa alltaf að vera best í öllu á kostnað almennrar skynsemi, hefur ríkisstjórnin fyrir löngu gleymt í hvaða landi við búum. Ísland er ein virkasta eldfjallaeyja í heiminum með sín ótal misvirku og missofandi eldfjallakerfi sem sum hver eru löngu „komin á tíma“. Þá bætast við önnur náttúruöfl eins og t.d. veðráttan sem oft á tíðum er dauðans alvara. Fjarlægð frá öðrum meginlöndum er einnig stórt atriði. Búseta í slíku landi hlýtur því að útheimta stöðugt og vakandi auga þar sem mikilvægt er að samhliða plani A, sé B og jafnvel C. Í ansi mörg ár núna hefur verið kallað úr hverju horni ríkisstjórnar, „græn orkuskipti“, „græn orka“, „kolefnishlutleysi“ o.s.frv. sem allt á að helga meðalið á vegi okkar til frelsunar og vinsælda. Og lagningu þess vegar eiga íslenskir skattborgarar möglunarlaust að borga, sama hvað. Engum manni eða miðli hefur dottið í hug að slá upp hinni raunhæfu mynd sem blasa myndi við ef Ísland yrði algerlega jarðefnaeldsneytislaust. Hvað ætla stjórnvöld að gera ef hér verða enn meiri náttúruhamfarir en nú þegar hafa sýnt sig á Reykjanesskaganum? Hvað ætla menn að gera ef einhverjar af þeim stóru virkjunum á borð við Nesjavallavirkjun, Hellisheiðavirkjun, Sogið, Búrfellsvirkjun, Kröflu o.s.frv. dyttu út? Hvar verður þá plan B ef öll eggin eru komin í sömu körfuna? Hvar á þá að stinga öllum bifreiðum, vinnuvélum og öðrum tækjum í samband? Þá má nefna í þessu samhengi að til að ná yfirlýstum markmiðum um orkuskipti, þarf að tvöfalda núverandi raforkuframleiðslu og rúmlega það. Vinstri vængurinn hefur verið ötull að koma í veg fyrir nýtingu þess orkugjafa sem náttúran sjálf gefur, hvort sem um ræðir fallvatnsorku eða jarðvarma. Við erum með forsætisráðherra sem lýsir því opinberlega yfir að hún vilji frekar sjá álveri lokað til að ná markmiðunum heldur en að virkja meira. Það þýðir að hún sé tilbúin að leggja byggðir eins og Austfirðina nánast í eyði til að sækja meiri orku „fyrir heimilin í landinu“. Hægri vængurinn hamrar járnið á meðan það er heitt og talar fyrir hreinni grænni orku í formi vindmyllugarða víðs vegar um landið sem leysa mun málið. Við höfum umhverfisráðherra sem rær fullum róðri á móts við það markmið að afhenda orkuauðlindir okkar Íslendinga yfir til erlendra fjármálaafla á meðan hann hamrar á því hversu mikilvægt það sé að losna við jarðefnaeldsneyti og berjast fyrir grænni orku. „Allir sem telja sig græna í stjórnmálum annars staðar í heiminum berjast fyrir grænni orku“ segir hann. Í þessu samhengi tel ég hafið yfir allan grun að þeir sem hafi yfir að ráða almennri skynsemi séu ekki tilbúnir að skipta út auðlindum þjóðarinnar fyrir gríðarlega hækkun á raforkuverði til heimila landsins, bara svo þeir ríku geti orðið enn ríkari. Þá standa hinir einu sönnu vinstri grænu sig betur en kamelljón í litaflogi. Þeir segja stórt nei við flestum áformum um vatnsafls- eða jarðvarmavirkjanir sem yrðu í eigu ríkis og þjóðar, en telja hins vegar góða hugmynd að leggja á vindmyllugarðana auðlindagjald í stað þess að berjast gegn þeim. Sjálfbærnin og hagur þjóðar er greinilega ekki svo mikilvægt eftir allt saman þegar á reynir. Þegar öllu er á botninn hvolft verður að horfast í augu við þá staðreynd að allt tal um jarðefnaeldsneytislaust Ísland er ekki bara óraunhæft, heldur hrein og bein ógn við þjóðaröryggi landsins. Slíkt tal er með öllu óábyrgt og sýnir eingöngu fram á vanhæfi ráðamanna við að tryggja öryggi landsins á sem skynsamlegasta máta. Tími náttúruhamfara er svo sannarlega ekki liðinn eins og menn verða nú áþreifanlega varir við. Þegar svo kemur að innlendum orkugjöfum er gríðarlega mikilvægt að sú dýrmæta auðlind sem við búum yfir sé alfarið í eigu ríkis og þjóðar hvernig svo sem hennar er svo aflað. Án undantekningar. Þar undir er stór hluti okkar sjálfstæðis. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðausturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ágústa Ágústsdóttir Orkumál Orkuskipti Umhverfismál Mest lesið Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Stundum velti ég því fyrir mér á hvaða vegferð íslensk stjórnvöld eru þegar kemur að orkumálum hér á landi. Hvorki stefna né umræða bendir til þeirrar almennu skynsemi sem þarf að ríkja þegar um svo mikilvæga innviði er að ræða. Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar segir að markmiðið sé að Ísland nái kolefnishlutleysi og fullum orkuskiptum eigi síðar en árið 2040 og verði þá óháð jarðefnaeldsneyti fyrst ríkja. Þetta er fallegur draumur. En það er líka allt og sumt. Draumur byggður á fallegri lygi. Einhversstaðar á leið sinni í gegnum þægindin, lífsgæðakapphlaupið og sjálfgefið, blámarið bringubeinið af minnimáttarkennd gagnvart öðrum þjóðum og þeirri óseðjandi þörf að þurfa alltaf að vera best í öllu á kostnað almennrar skynsemi, hefur ríkisstjórnin fyrir löngu gleymt í hvaða landi við búum. Ísland er ein virkasta eldfjallaeyja í heiminum með sín ótal misvirku og missofandi eldfjallakerfi sem sum hver eru löngu „komin á tíma“. Þá bætast við önnur náttúruöfl eins og t.d. veðráttan sem oft á tíðum er dauðans alvara. Fjarlægð frá öðrum meginlöndum er einnig stórt atriði. Búseta í slíku landi hlýtur því að útheimta stöðugt og vakandi auga þar sem mikilvægt er að samhliða plani A, sé B og jafnvel C. Í ansi mörg ár núna hefur verið kallað úr hverju horni ríkisstjórnar, „græn orkuskipti“, „græn orka“, „kolefnishlutleysi“ o.s.frv. sem allt á að helga meðalið á vegi okkar til frelsunar og vinsælda. Og lagningu þess vegar eiga íslenskir skattborgarar möglunarlaust að borga, sama hvað. Engum manni eða miðli hefur dottið í hug að slá upp hinni raunhæfu mynd sem blasa myndi við ef Ísland yrði algerlega jarðefnaeldsneytislaust. Hvað ætla stjórnvöld að gera ef hér verða enn meiri náttúruhamfarir en nú þegar hafa sýnt sig á Reykjanesskaganum? Hvað ætla menn að gera ef einhverjar af þeim stóru virkjunum á borð við Nesjavallavirkjun, Hellisheiðavirkjun, Sogið, Búrfellsvirkjun, Kröflu o.s.frv. dyttu út? Hvar verður þá plan B ef öll eggin eru komin í sömu körfuna? Hvar á þá að stinga öllum bifreiðum, vinnuvélum og öðrum tækjum í samband? Þá má nefna í þessu samhengi að til að ná yfirlýstum markmiðum um orkuskipti, þarf að tvöfalda núverandi raforkuframleiðslu og rúmlega það. Vinstri vængurinn hefur verið ötull að koma í veg fyrir nýtingu þess orkugjafa sem náttúran sjálf gefur, hvort sem um ræðir fallvatnsorku eða jarðvarma. Við erum með forsætisráðherra sem lýsir því opinberlega yfir að hún vilji frekar sjá álveri lokað til að ná markmiðunum heldur en að virkja meira. Það þýðir að hún sé tilbúin að leggja byggðir eins og Austfirðina nánast í eyði til að sækja meiri orku „fyrir heimilin í landinu“. Hægri vængurinn hamrar járnið á meðan það er heitt og talar fyrir hreinni grænni orku í formi vindmyllugarða víðs vegar um landið sem leysa mun málið. Við höfum umhverfisráðherra sem rær fullum róðri á móts við það markmið að afhenda orkuauðlindir okkar Íslendinga yfir til erlendra fjármálaafla á meðan hann hamrar á því hversu mikilvægt það sé að losna við jarðefnaeldsneyti og berjast fyrir grænni orku. „Allir sem telja sig græna í stjórnmálum annars staðar í heiminum berjast fyrir grænni orku“ segir hann. Í þessu samhengi tel ég hafið yfir allan grun að þeir sem hafi yfir að ráða almennri skynsemi séu ekki tilbúnir að skipta út auðlindum þjóðarinnar fyrir gríðarlega hækkun á raforkuverði til heimila landsins, bara svo þeir ríku geti orðið enn ríkari. Þá standa hinir einu sönnu vinstri grænu sig betur en kamelljón í litaflogi. Þeir segja stórt nei við flestum áformum um vatnsafls- eða jarðvarmavirkjanir sem yrðu í eigu ríkis og þjóðar, en telja hins vegar góða hugmynd að leggja á vindmyllugarðana auðlindagjald í stað þess að berjast gegn þeim. Sjálfbærnin og hagur þjóðar er greinilega ekki svo mikilvægt eftir allt saman þegar á reynir. Þegar öllu er á botninn hvolft verður að horfast í augu við þá staðreynd að allt tal um jarðefnaeldsneytislaust Ísland er ekki bara óraunhæft, heldur hrein og bein ógn við þjóðaröryggi landsins. Slíkt tal er með öllu óábyrgt og sýnir eingöngu fram á vanhæfi ráðamanna við að tryggja öryggi landsins á sem skynsamlegasta máta. Tími náttúruhamfara er svo sannarlega ekki liðinn eins og menn verða nú áþreifanlega varir við. Þegar svo kemur að innlendum orkugjöfum er gríðarlega mikilvægt að sú dýrmæta auðlind sem við búum yfir sé alfarið í eigu ríkis og þjóðar hvernig svo sem hennar er svo aflað. Án undantekningar. Þar undir er stór hluti okkar sjálfstæðis. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðausturkjördæmi.
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun