Af hverju ég ætti læra íslensku? Jasmina Vajzović Crnac skrifar 16. nóvember 2023 15:00 Ég hitti nokkuð stóran hóp innflytjenda frá mörgum löndum á fundi og hlustaði eina ferðina enn á umræðu um íslenska tungumálið sem ég hef heyrt alltof oft síðustu árin, trúið mér. Að mínu mati var niðurstaðan sú að öll væru sammála um íslenskukennslu og hvað hún er raunverulega mikilvæg fyrir börnin þeirra og þau sem foreldra. Þegar uppi var staðið var þetta mikilvægasta og veigamesta krafan að börnin þeirra, sem eru fædd og uppalin hér, tali góða íslensku. En því miður er það ekki raunin því börnin þeirra tala ekki nógu góða íslensku. Hvernig stendur á þessu? Þetta er hreint út sagt ótrúlegt. Hvernig má það vera að í stað þess að fara upp á við í jákvæða þróun erum við að fara niður á við? Foreldrarnir töluðu um að enska sé mjög mikið notuð í skólum barnanna. Þau reifuðu þær hugmyndir að í frístund gæti vera boðið upp tungumálakennslu fyrir börnin og tíminn nýttur jafnramt í hagnýta kennslu. Foreldrar töluðu einnig um að vilja fá auka heimavinnu með áherslu á íslensku. Þau töluðu um að börnin þeirra þurfi meira örvun í íslensku. Þau töluðu um að það sé lítil krafa um íslensku frá skólanum og að það bitni verulega á börnunum. Þau töluðu um að þau tilheyra ekki og eiga erfitt með að eignast íslenska vini. Þau töluðu um að vera ekki velkomin og að íslensku fólki sé sama um þau. Í þessu samhengi erum við að tala um fjölskyldur með lítinn sem engann stuðning, lítið tengslanet, lægstu launin og svo framvegis. Ég hef sjálf heyrt frá kennurum, íslenskum foreldrum, skólum, samfélögum og öðrum að innflytjendur vilji ekki læra íslensku. Að sama skapi segja þessir aðilar að það sé í undantekningartilvikum að innflytjendur vilji læra íslensku og að þau vilji hjálpa börnum sínum með heimalærdóminn. Nú velti ég fyrir mér af hverju það sé hérna einhvera gjá sem engin skilur í og verra er að fáir virðast kippa sér upp við. Þetta tvennt fer ekki saman, það er að innflytjendur séu ítrekað að segja að þau vilja læra tungumálið og vilja ríkari áherslu á íslensku og að Íslendingar haldi því fram að innflytjendur vilji ekki læra íslensku. Svo er það umræðan í samfélaginu að við séum með aðskilin samfélög, að innflytjendur hópast bara saman og staðhæfingar um að innflytjendur vilji ekki aðlagast. Ég spyr þá á móti, af hverju ættu þeir að aðlagast? Hverju eiga þeir að aðlagast ef þau ætla hvort sem er að vera utangarðs? Hvaða máli skiptir það að þú lærir íslensku ef þú ætlar hvort sem er aldrei að vera hluti af samfélaginu? Af hverju ætti ég að fara í afmæli ef enginn vill hvort sem er tala við mig? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef ég enda alltaf í láglaunastarfi? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef ég get ekki nýtt menntun mína? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef enginn vill kynnast mér né minni menningu eða hleypa mér inn í sinn vinahóp? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef það verður alltaf sett út á hreiminn minn? Af hverju á ég að læra íslensku þegar ég verð alltaf útlendingur? Af hverju myndi ég vilja læra íslensku þegar Íslendingar tala alltaf á ensku við mig? Af hverju í ósköpunum ætti ég að læra íslensku ef ég fæ aldrei að verða Íslendingur? Þetta eru því miður staðreyndir. Ég hef sjálf, þrátt fyrir mína frábæru íslensku, ríku reynslu og þekkingu og háskólagráður, spurt mig stundum af hverju í ósköpunum ég sé hér á landi að taka þennan slag? Því jú ég hef sjálf margoft spurt mig þessa spurninga og upplifað útilokun, höfnun og að litið sé niður á mig, talandi ekki ekki um ráðningar eða laun - en það þyrfti sér pistil um það, fyrir það eitt að vera innflytjandi. Því spyr ég, væri ekki best að við værum SAMLÖGUÐ? Að við myndum gerum þetta saman, það er að samlagast hvort öðru því samfélagið okkar er ekki einstefna? Ef við myndum reyna að hjálpa hvort öðru að verða ein heild, eitt samfélag? Ef við myndum taka þéttum höndum utan um fólkið sem sest hér að? Ef við myndum bjóða þau velkomin í samfélagið? Ef við myndum bjóða þeim með í vinahópinn okkar? Ef við myndum banka á dyrnar þeirra og bjóða fram aðstoð okkar? Ef við myndum taka þau gjaldgeng inn í viðeigandi og vel launuð störf? Ef við myndum viðurkenna menntun þeirra? Ef við myndum hætta að tala niður til þeirra? Ef við myndum raunverulega leggja okkur fram við að kenna þeim íslensku? Svona gæti ég haldið áfram svo lengi megi telja. Við þurfum að vera opin fyrir því að fara í báðar áttir og vera samlöguð saman. Gefið ykkur tíma til að hugsa aðeins um þetta kæru Íslendingar (það er allir þeir sem búa á Íslandi), ráðamenn og aðrir. Mynduð þið vilja og hreinlega geta lært annað tungumál ef þið væruð bara að aðlagast þessum einstefnu aðstæðum, viðhorfi og gildum sem ein þjóð setur fram eða krefst af öðrum? Höfundur er flóttakona, innfytjandi, sérfræðingur í málefnum innfytjenda og flóttafólks, stjórnmálafræðingur og Íslendingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslensk tunga Innflytjendamál Jasmina Vajzović Crnac Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Ég hitti nokkuð stóran hóp innflytjenda frá mörgum löndum á fundi og hlustaði eina ferðina enn á umræðu um íslenska tungumálið sem ég hef heyrt alltof oft síðustu árin, trúið mér. Að mínu mati var niðurstaðan sú að öll væru sammála um íslenskukennslu og hvað hún er raunverulega mikilvæg fyrir börnin þeirra og þau sem foreldra. Þegar uppi var staðið var þetta mikilvægasta og veigamesta krafan að börnin þeirra, sem eru fædd og uppalin hér, tali góða íslensku. En því miður er það ekki raunin því börnin þeirra tala ekki nógu góða íslensku. Hvernig stendur á þessu? Þetta er hreint út sagt ótrúlegt. Hvernig má það vera að í stað þess að fara upp á við í jákvæða þróun erum við að fara niður á við? Foreldrarnir töluðu um að enska sé mjög mikið notuð í skólum barnanna. Þau reifuðu þær hugmyndir að í frístund gæti vera boðið upp tungumálakennslu fyrir börnin og tíminn nýttur jafnramt í hagnýta kennslu. Foreldrar töluðu einnig um að vilja fá auka heimavinnu með áherslu á íslensku. Þau töluðu um að börnin þeirra þurfi meira örvun í íslensku. Þau töluðu um að það sé lítil krafa um íslensku frá skólanum og að það bitni verulega á börnunum. Þau töluðu um að þau tilheyra ekki og eiga erfitt með að eignast íslenska vini. Þau töluðu um að vera ekki velkomin og að íslensku fólki sé sama um þau. Í þessu samhengi erum við að tala um fjölskyldur með lítinn sem engann stuðning, lítið tengslanet, lægstu launin og svo framvegis. Ég hef sjálf heyrt frá kennurum, íslenskum foreldrum, skólum, samfélögum og öðrum að innflytjendur vilji ekki læra íslensku. Að sama skapi segja þessir aðilar að það sé í undantekningartilvikum að innflytjendur vilji læra íslensku og að þau vilji hjálpa börnum sínum með heimalærdóminn. Nú velti ég fyrir mér af hverju það sé hérna einhvera gjá sem engin skilur í og verra er að fáir virðast kippa sér upp við. Þetta tvennt fer ekki saman, það er að innflytjendur séu ítrekað að segja að þau vilja læra tungumálið og vilja ríkari áherslu á íslensku og að Íslendingar haldi því fram að innflytjendur vilji ekki læra íslensku. Svo er það umræðan í samfélaginu að við séum með aðskilin samfélög, að innflytjendur hópast bara saman og staðhæfingar um að innflytjendur vilji ekki aðlagast. Ég spyr þá á móti, af hverju ættu þeir að aðlagast? Hverju eiga þeir að aðlagast ef þau ætla hvort sem er að vera utangarðs? Hvaða máli skiptir það að þú lærir íslensku ef þú ætlar hvort sem er aldrei að vera hluti af samfélaginu? Af hverju ætti ég að fara í afmæli ef enginn vill hvort sem er tala við mig? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef ég enda alltaf í láglaunastarfi? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef ég get ekki nýtt menntun mína? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef enginn vill kynnast mér né minni menningu eða hleypa mér inn í sinn vinahóp? Af hverju ætti ég að læra íslensku ef það verður alltaf sett út á hreiminn minn? Af hverju á ég að læra íslensku þegar ég verð alltaf útlendingur? Af hverju myndi ég vilja læra íslensku þegar Íslendingar tala alltaf á ensku við mig? Af hverju í ósköpunum ætti ég að læra íslensku ef ég fæ aldrei að verða Íslendingur? Þetta eru því miður staðreyndir. Ég hef sjálf, þrátt fyrir mína frábæru íslensku, ríku reynslu og þekkingu og háskólagráður, spurt mig stundum af hverju í ósköpunum ég sé hér á landi að taka þennan slag? Því jú ég hef sjálf margoft spurt mig þessa spurninga og upplifað útilokun, höfnun og að litið sé niður á mig, talandi ekki ekki um ráðningar eða laun - en það þyrfti sér pistil um það, fyrir það eitt að vera innflytjandi. Því spyr ég, væri ekki best að við værum SAMLÖGUÐ? Að við myndum gerum þetta saman, það er að samlagast hvort öðru því samfélagið okkar er ekki einstefna? Ef við myndum reyna að hjálpa hvort öðru að verða ein heild, eitt samfélag? Ef við myndum taka þéttum höndum utan um fólkið sem sest hér að? Ef við myndum bjóða þau velkomin í samfélagið? Ef við myndum bjóða þeim með í vinahópinn okkar? Ef við myndum banka á dyrnar þeirra og bjóða fram aðstoð okkar? Ef við myndum taka þau gjaldgeng inn í viðeigandi og vel launuð störf? Ef við myndum viðurkenna menntun þeirra? Ef við myndum hætta að tala niður til þeirra? Ef við myndum raunverulega leggja okkur fram við að kenna þeim íslensku? Svona gæti ég haldið áfram svo lengi megi telja. Við þurfum að vera opin fyrir því að fara í báðar áttir og vera samlöguð saman. Gefið ykkur tíma til að hugsa aðeins um þetta kæru Íslendingar (það er allir þeir sem búa á Íslandi), ráðamenn og aðrir. Mynduð þið vilja og hreinlega geta lært annað tungumál ef þið væruð bara að aðlagast þessum einstefnu aðstæðum, viðhorfi og gildum sem ein þjóð setur fram eða krefst af öðrum? Höfundur er flóttakona, innfytjandi, sérfræðingur í málefnum innfytjenda og flóttafólks, stjórnmálafræðingur og Íslendingur.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar